Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Table of handwritten notes

< >
< >
page |< < (305) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="305" file="0357" n="357" rhead="ADP. SCHERFFER."/>
            tius ſyſtematis, & </s>
            <s xml:space="preserve">progredietur ſine rotatione ante percuſſio-
              <lb/>
            nem.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">Abeunte axe rotationis in centrum gravitatis, nimirum quie-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0357-01" xlink:href="note-0357-01a" xml:space="preserve">Si axis rotatio-
                <lb/>
              nis tranſeat per
                <lb/>
              centrum gravi-
                <lb/>
              tatis, motum ſi.
                <lb/>
              ſti non poſſe.</note>
            ſcente ipſo gravitatis centro, centrum percuſſionis abit in infini-
              <lb/>
            tum, nec ulla percuſſione applicata unico puncto motus ſiſti po-
              <lb/>
            teſt. </s>
            <s xml:space="preserve">Nam e contrario altera diſtantia evaneſcente, altera abit
              <lb/>
            in infinitum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">120. </s>
            <s xml:space="preserve">Corollarium V. </s>
            <s xml:space="preserve">Centrum percuſſionis debet jacere in recta
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0357-02" xlink:href="note-0357-02a" xml:space="preserve">Centri percuſ-
                <lb/>
              ſionis poſitio
                <lb/>
              notabilis.</note>
            perpendiculari ad axem rotationis tranſeunte per centrum gravita-
              <lb/>
            tis. </s>
            <s xml:space="preserve">Id evincitur per quartum e ſuperioribus Theorematis.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Solutio problematis adhibita exhibet ſolam diſtantiam centri
              <lb/>
            percuſſionis ab axe illo rotationis. </s>
            <s xml:space="preserve">Nam demonſtratio manet
              <lb/>
            eadem, ad quodcunque planum perpendiculare axi reducantur
              <lb/>
            per rectas ipſi axi parallelas & </s>
            <s xml:space="preserve">maſſæ omnes, & </s>
            <s xml:space="preserve">ipſum cen-
              <lb/>
            trum gravitatis commune, adeoque inde non haberetur uni-
              <lb/>
            cum centrum percuſſionis, ſed ſeries eorum continua parallela
              <lb/>
            axi ipſi, quæ abeunte axe rotationis ejus directionis in infini-
              <lb/>
            tum, nimirum ceſſante converſione reſpectu ejus directionis,
              <lb/>
            tranſit per centrum gravitatis juxta id Theorema. </s>
            <s xml:space="preserve">Porro ſi
              <lb/>
            concipiatur planum quodvis perpendiculare axi rotationis, o-
              <lb/>
            mnes maſſæ reſpectu rectarum perpendicularium axi priori in
              <lb/>
            eo jacentium rotationem nullam habent, cum diſtantiam ab
              <lb/>
            eo plano non mutent, ſed ferantur ſecundum ejus directio-
              <lb/>
            nem, adeoque reſpectu omnium directionum priori axi per-
              <lb/>
            pendicularium jacentium in eo plano res eodem modo ſe
              <lb/>
            habet, ac ſi axis rotationis cujuſdam ipſas reſpicientis in infini-
              <lb/>
            tum diſtet ab eatum ſingulis, & </s>
            <s xml:space="preserve">proinde reſpectu ipſarum
              <lb/>
            debet centrum percuſſionis abire ad diſtantiam, in qua eſt
              <lb/>
            centrum gravitatis, nimirum jacere in eo planorum paralle-
              <lb/>
            lorum omnes ejuſmodi directiones continentium, quod tranſ-
              <lb/>
            it per ipſum centrum gravitatis: </s>
            <s xml:space="preserve">adeoque ad ſiſtendum pe-
              <lb/>
            nitus omnem motum, & </s>
            <s xml:space="preserve">ne pars altera procurrat ultra al-
              <lb/>
            teram, & </s>
            <s xml:space="preserve">eam vincat, debet centrum percuſſionis jacere in
              <lb/>
            plano perpendiculari ad axem tranſeunte per centrum gravi-
              <lb/>
            tatis, & </s>
            <s xml:space="preserve">debent in ſolutione problematis omnes maſſæ redu-
              <lb/>
            ci ad id ipſum planum, ut præſtitimus, non ad aliud quod-
              <lb/>
            piam ipſi parallelum: </s>
            <s xml:space="preserve">ac eo pacto habebitur æquilibrium maſ-
              <lb/>
            ſarum, hinc & </s>
            <s xml:space="preserve">inde poſitarum, quarum ductarum in ſuas di-
              <lb/>
            ſtantias ab eodem plano ſummæ hinc, & </s>
            <s xml:space="preserve">inde acceptæ æqua-
              <lb/>
            buntur inter ſe. </s>
            <s xml:space="preserve">Porro eo plano ad ſolutionem adhibito, pa-
              <lb/>
            tet ex ipſa ſolutione, centrum percuſſionis jacere in recta per-
              <lb/>
            pendiculari axi ducta per centrum gravitatis: </s>
            <s xml:space="preserve">jacet enim in re-
              <lb/>
            cta, quæ a centro gravitatis ducitur ad illud punctum, in quo
              <lb/>
            axis id planum ſecat, quæ recta ipſi axi perpendicularis toti
              <lb/>
            illi plano perpendicularis eſſe debet.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">121. </s>
            <s xml:space="preserve">Corollarium VI. </s>
            <s xml:space="preserve">Impactus in centro percuſſionis in cor-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0357-03" xlink:href="note-0357-03a" xml:space="preserve">Impactus in
                <lb/>
              centrum per-
                <lb/>
              cuſſionis qui ſit.</note>
            pus externa vi ejus motum ſiſtens eſt idem, qui eſſet, ſi ſin-
              <lb/>
            gulœ maſſœ incurrerent in ipſum cum ſuis velocitatibus </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>