Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
331 279
332 280
333 281
334 282
335 283
336 284
337 285
338 286
339 287
340 288
341 289
342 290
343 291
344 292
345 293
346 294
347 295
348 296
349 297
350 298
351 299
352 300
353 301
354 302
355 303
356 304
357 305
358 306
359 307
360 308
< >
page |< < (307) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="307" file="0359" n="359" rhead="ADP. SCHERFFER."/>
            piantur omnes diſtantiæ perpendiculares omnium maſſarum A
              <lb/>
            ab ejuſmodi plano, æquales nimirum ſuis a Q: </s>
            <s xml:space="preserve">ſingularum qua-
              <lb/>
            drata ducantur in ſuas maſſas, & </s>
            <s xml:space="preserve">factorum ſumma dividatur
              <lb/>
            per ſummam maſſarum, tum in recta G Q producta capia-
              <lb/>
            tur G P æqualis; </s>
            <s xml:space="preserve">ei quoto diviſo per ipſam Q G, & </s>
            <s xml:space="preserve">celeri-
              <lb/>
            tas puncti P revolventis circa axem inventum in circulo, cu-
              <lb/>
            jus radius G P, erit æqualis celeritati inventæ centri gravi-
              <lb/>
            tatis, directio autem motus contraria eidem. </s>
            <s xml:space="preserve">Unde habetur
              <lb/>
            directio, & </s>
            <s xml:space="preserve">celeritas motus punctorum reliquorum ſyſtema-
              <lb/>
            tis.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">126. </s>
            <s xml:space="preserve">Patet conſtructio ex eo, quod ita motu compoſito
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0359-01" xlink:href="note-0359-01a" xml:space="preserve">Demonſtratio.</note>
            movebitur ſyſtema circa axem immotum tranſeuntem per P,
              <lb/>
            qui motus regreſſu ſacto a conſtructione tradita ad inventio-
              <lb/>
            nem præmiſſam centri percuſſionis ſiſteretur impreſſione con-
              <lb/>
            traria, & </s>
            <s xml:space="preserve">æquali impreſſioni datæ.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">127. </s>
            <s xml:space="preserve">Scholium. </s>
            <s xml:space="preserve">Hoc poſtremo corollario definitur motus
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0359-02" xlink:href="note-0359-02a" xml:space="preserve">Aditus ad per-
                <lb/>
              quiſitiones ul-
                <lb/>
              teriores motu
                <lb/>
              impreſſo ſyſte-
                <lb/>
              mati moto.</note>
            vi externa impreſſus ſyſtemati quieſcenti. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod ſi jam ſyſtema
              <lb/>
            habuerit aliquem motum progreſſivum, & </s>
            <s xml:space="preserve">circularem, novus
              <lb/>
            motus externa vi inductus juxta corollarium ipſum compo-
              <lb/>
            nendus erit cum priore, quod, quo pacto fieri debeat, hic
              <lb/>
            non inquiram, ubi centrum percuſſionis perſequor tantummo-
              <lb/>
            do. </s>
            <s xml:space="preserve">Ea perqu iſitio ex iiſdem principiis perfici poteſt, & </s>
            <s xml:space="preserve">ejus
              <lb/>
            ope patet, aperiri aditum ad inquirendas etiam mutationes,
              <lb/>
            quæ ab inæquali actione Solis, & </s>
            <s xml:space="preserve">Lunæ in partes ſupra globi
              <lb/>
            formam extantes inducuntur in diurnum motum, adeoque ad
              <lb/>
            definiendam ex genuinis principiis præceſſionem æquinoctio-
              <lb/>
            rum, & </s>
            <s xml:space="preserve">nutationem axis: </s>
            <s xml:space="preserve">ſed ea inveſtigatio peculiarem tra-
              <lb/>
            ctationem requirit.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">128. </s>
            <s xml:space="preserve">Interea gradum hic faciam ad aliam notionem quandam
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0359-03" xlink:href="note-0359-03a" xml:space="preserve">Tranſitus ad a-
                <lb/>
              liam notionem
                <lb/>
              ejus centri.</note>
            centri percuſſionis, nihilo minus, imo etiam magis aptam ipſi
              <lb/>
            nomini. </s>
            <s xml:space="preserve">Ad eam perquiſitionem ſic progrediar.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">129. </s>
            <s xml:space="preserve">Problema. </s>
            <s xml:space="preserve">Si ſyſtema datum gyrans data velocitate cir-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0359-04" xlink:href="note-0359-04a" xml:space="preserve">Problema con-
                <lb/>
              tinens hanc i-
                <lb/>
              deam.</note>
            ca axem datum externa vi immotum incurrat in dato ſuo puncto
              <lb/>
            in maſſam datam, delatam velocitate data in directione motus
              <lb/>
            puncti ejuſdem, quam maſſam debeat abripere ſecum; </s>
            <s xml:space="preserve">quœritur
              <lb/>
            velocitas, quam ei maſſœ imprimet, & </s>
            <s xml:space="preserve">ipſum ſyſtema retinebit
              <lb/>
            poſt impactum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">130. </s>
            <s xml:space="preserve">Concipiatur totum ſyſtema projectum in planum per-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0359-05" xlink:href="note-0359-05a" xml:space="preserve">Solutio: for-
                <lb/>
              mulæ continen-
                <lb/>
              tes motum maſ-
                <lb/>
              ſæ in quam in-
                <lb/>
              cidit, & ſuum
                <lb/>
              reliquum.</note>
            pendiculare axi rotationis tranſiens per centrum gravitatis G,
              <lb/>
            in quo plano punctum converſionis ſit P, maſſa autem in re-
              <lb/>
            cta P G in Q. </s>
            <s xml:space="preserve">Velocitas puncti cujuſvis ſyſtematis, quod di-
              <lb/>
            ſtet ab axe per intervallum = 1, ante incurſum ſit = a, velo-
              <lb/>
            citas ab eodem amiſſa ſit = x, adeoque velocitas poſt impa-
              <lb/>
            ctum = a - x, velocitas autem maſſæ Q ante impactum ſit
              <lb/>
            = P Q x b. </s>
            <s xml:space="preserve">Erit ut 1 ad A P, ita x ad velocitatem amiſſam
              <lb/>
            a maſſa A, quæ erit A P x x. </s>
            <s xml:space="preserve">Erit autem ut 1 ad a - x ita
              <lb/>
            P Q ad velocitatem reſiduam in puncto ſyſtematis Q, quæ
              <lb/>
            fiet P Q x (a - x), & </s>
            <s xml:space="preserve">ea erit itidem velocitas maſſæ Q </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>