1niator cùm adeò lutulentus ac ſordidus fluat,
vt neſciam quando tam incultum ac barba
rum librum legerim, exiſtimo nec mihi glo
riam quæſiſſe, nec ſibi peperiſſe. Etenim in
ter reliqua miſta colluuies videtur puerorum,
iuuenum, annum, plebeiorum, nobilium,
ſcholarium, ſtudioſorum, pædagogorum, mi
litum, vt nihil magis inconditum poſſit re
periri. Nos enim à medicina nunquam diſce
dimus, niſi ad mathematicas, quas à pueritia
didici, diuertero voluptatis cauſa. Cæterum
in naturalibus ea lege ſemper ſum diuagatus
vt à medicorum placitis, ne vel lato vngue
diſcedam: nec quicquam tracto, pro quo quis
iure obiicere poſſit. Quî ſcis? Itaque miſeret
me illius, non ei iraſcor, quòd tot vigilias,
tantum temporis, cùm maximè illius penuria
laborabat, & qua ætate precioſiſſimum eſſe
ſolet, fruſtrà profuderit. Sed illud tamen in
eo probare non poſſum, quòd his tempori
bus difficillimis, quibus Reſpub. literaria tot
modis premitur, inſontes viros ſtudioſos, prin
cipum & potentium ludibrio expoſuerit. Et
tam præclara opera non ſolùm opinionem
omnem bonam ex animis, tum horum, tum
magiſtratuum de eruditis eximeret, ſed vt
maiores ſui opimæ Italiæ parti faces intende
rant, ſic Anteus hic noſter vniuerſis bonarum
artium ſtudioſis ac diſciplinis exitium moli
retur, non equidem bene inuenta euertendo,
hoc enim induſtriæ, & laboris opus fuiſſet, ſed
obſcurando, vt quantum in illo fuerit, tot ad
pietatem augendam, humanámque fœlicita
tem præcepta tot laboribus, ſtudiiſque parta
impij viri manu perirent: nam cum peripa
tetica Philoſophia iam duobus abhinc anno
rum millibus euulgata ſit, & tot commentariis
illuſtrata: ad pietatem quidem non niſi detri
mentum, ad naturæ autem & artium experi
menta tam paruum fructum attulit noſtro
rum inuentorum comparatione, vt illam aut
falſam, aut nondum benè intellectam eſſe
conſtet. Fructus enim omnis veræ ſapientiæ
pietas eſt, & opera ipſa, quæ vel naturæ, vel
artis principio fiunt, induſtria autem ſapientis.
Cæterùm ex priore illa diſciplina quid aliud
pro operibus, quàm perpetuæ, contentiones,
quæ adhuc durant & indies augentur, acqui
ſiuimus - has tamen ambitioſus hic Chriſtia
nus, philoſophuſque ſuperbus, ac medicus
ἀνιατρολόγετος & tuetur, quod non nouum
eſt: & peſſimè defendit, quod nouum pror
ſus eſt. Quod ſi de hoc (quod fuit peripateti
cis magis etiam conſpicuum eſt, quàm mihi)
dubitat, aut ſi quicquam à me ex ſuis calum
niis grauius conſulto prætermiſſum exiſtimat
tria ex ſecunda editione, quam triennio ſcit
vulgatum ante has ſuas exercitationes, ſibi
eligat, quæcunque voluerit: quæ ſi non ſin
gula efficaci iuxta rei genus declaratione
oſtendero, cuiuis hanc condono libertatem,
vt me illius loco pro maximo nebulone ſub
iiciat. Neque eſt, vt verbis ſe excuſet, qui fa
ctis ac re non ſolùm qualis eſſet ſe oſtende
rit, ſed ſuppoſiticiis perſonis ſubiectis planè
doloſo ingenio eſſe declarauerit.
vt neſciam quando tam incultum ac barba
rum librum legerim, exiſtimo nec mihi glo
riam quæſiſſe, nec ſibi peperiſſe. Etenim in
ter reliqua miſta colluuies videtur puerorum,
iuuenum, annum, plebeiorum, nobilium,
ſcholarium, ſtudioſorum, pædagogorum, mi
litum, vt nihil magis inconditum poſſit re
periri. Nos enim à medicina nunquam diſce
dimus, niſi ad mathematicas, quas à pueritia
didici, diuertero voluptatis cauſa. Cæterum
in naturalibus ea lege ſemper ſum diuagatus
vt à medicorum placitis, ne vel lato vngue
diſcedam: nec quicquam tracto, pro quo quis
iure obiicere poſſit. Quî ſcis? Itaque miſeret
me illius, non ei iraſcor, quòd tot vigilias,
tantum temporis, cùm maximè illius penuria
laborabat, & qua ætate precioſiſſimum eſſe
ſolet, fruſtrà profuderit. Sed illud tamen in
eo probare non poſſum, quòd his tempori
bus difficillimis, quibus Reſpub. literaria tot
modis premitur, inſontes viros ſtudioſos, prin
cipum & potentium ludibrio expoſuerit. Et
tam præclara opera non ſolùm opinionem
omnem bonam ex animis, tum horum, tum
magiſtratuum de eruditis eximeret, ſed vt
maiores ſui opimæ Italiæ parti faces intende
rant, ſic Anteus hic noſter vniuerſis bonarum
artium ſtudioſis ac diſciplinis exitium moli
retur, non equidem bene inuenta euertendo,
hoc enim induſtriæ, & laboris opus fuiſſet, ſed
obſcurando, vt quantum in illo fuerit, tot ad
pietatem augendam, humanámque fœlicita
tem præcepta tot laboribus, ſtudiiſque parta
impij viri manu perirent: nam cum peripa
tetica Philoſophia iam duobus abhinc anno
rum millibus euulgata ſit, & tot commentariis
illuſtrata: ad pietatem quidem non niſi detri
mentum, ad naturæ autem & artium experi
menta tam paruum fructum attulit noſtro
rum inuentorum comparatione, vt illam aut
falſam, aut nondum benè intellectam eſſe
conſtet. Fructus enim omnis veræ ſapientiæ
pietas eſt, & opera ipſa, quæ vel naturæ, vel
artis principio fiunt, induſtria autem ſapientis.
Cæterùm ex priore illa diſciplina quid aliud
pro operibus, quàm perpetuæ, contentiones,
quæ adhuc durant & indies augentur, acqui
ſiuimus - has tamen ambitioſus hic Chriſtia
nus, philoſophuſque ſuperbus, ac medicus
ἀνιατρολόγετος & tuetur, quod non nouum
eſt: & peſſimè defendit, quod nouum pror
ſus eſt. Quod ſi de hoc (quod fuit peripateti
cis magis etiam conſpicuum eſt, quàm mihi)
dubitat, aut ſi quicquam à me ex ſuis calum
niis grauius conſulto prætermiſſum exiſtimat
tria ex ſecunda editione, quam triennio ſcit
vulgatum ante has ſuas exercitationes, ſibi
eligat, quæcunque voluerit: quæ ſi non ſin
gula efficaci iuxta rei genus declaratione
oſtendero, cuiuis hanc condono libertatem,
vt me illius loco pro maximo nebulone ſub
iiciat. Neque eſt, vt verbis ſe excuſet, qui fa
ctis ac re non ſolùm qualis eſſet ſe oſtende
rit, ſed ſuppoſiticiis perſonis ſubiectis planè
doloſo ingenio eſſe declarauerit.
APOLOGIÆ FINIS.
167[Figure 167]
167[Figure 167]