Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of contents

< >
[371.] THEORICA ORBIVM.
[372.] ET MOTVVM @. ♃. ***.
[373.] THEORICA ORBIVM.
[374.] ET MOTVVM ♀ VENERIS.
[375.] ET MOTVM ☿ MERCVRII.
[376.] THEORICA ORBIVM, ETMOTVVM
[377.] PRIMI MOBILIS, NONAE SPHAERAE, ET OCTAVAE
[378.] DEFINITIONES TERMINORVM
[379.] ASTRONOMICORVM.
[380.] DEFINITIONES TERMINORVM.
[381.] ASTRONOMICORVM.
[382.] PASSIONES
[383.] PLANETARVM.
[384.] PASSIONES
[385.] PLANETARVM
[386.] FINIS QVARTI CAPITIS.
[387.] REGESTVM. † † † ABCDEFGHIKLMNOPQRS TVXYZ.
[388.] VENETIIIS. M D XCI.
< >
page |< < (334) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div741" type="section" level="1" n="261">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s14343" xml:space="preserve">
              <pb o="334" file="370" n="371" rhead="Comment. in III. Cap. Sphæræ"/>
            cuum in ſphæra recta, quiaminus oritur de Aequinoctiali. </s>
            <s xml:id="echoid-s14344" xml:space="preserve">Et arcus, qui
              <lb/>
            ſuccedunt Librę uſque ad finem Piſcium, in ſphæra obliqua augent aſcen-
              <lb/>
            ſiones ſuas ſupra aſcenſiones eorundem arcuum in ſphæra recta, quia plus
              <lb/>
            oritur de Aquinoctiali. </s>
            <s xml:id="echoid-s14345" xml:space="preserve">Augent, dico, ſecundum tantam quantitatem, in
              <lb/>
            quanta arcus ſuccedentes Arieti minuunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s14346" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div743" type="section" level="1" n="262">
          <head xml:id="echoid-head273" xml:space="preserve">COMMENTARIVS.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14347" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Comparat</emph>
            in hac ſecunda regula ſphæram quamlibet obliquam cum
              <lb/>
            ſphæra recta, dicens, arcus Zodiaci f
              <unsure/>
            ingulos, ab Ariete incipiendo, uſque ad ſi-
              <lb/>
            nem Virginis in ſphæra obliqua habere minores ſingulas aſcenſiones, quã
              <gap/>
              <lb/>
            ſphæra recta: </s>
            <s xml:id="echoid-s14348" xml:space="preserve">At arcus Zodiaci ſingulos, à Libra incipiendo, uſ ad finem Pi-
              <lb/>
            ſcium maiores habere ſingulas aſcenſiones in ſphæra obliqua, quàm in ſphęra
              <lb/>
            recta, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14349" xml:space="preserve">tanto maiores, quanto minores ſunt aſcenſiones priorum arcuum, ſi
              <lb/>
            nimirũ ęquales arcus utrinq; </s>
            <s xml:id="echoid-s14350" xml:space="preserve">ſumantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s14351" xml:space="preserve">Verbi gratia. </s>
            <s xml:id="echoid-s14352" xml:space="preserve">Romæ cũ fine ♉, aſcen-
              <lb/>
            dunt grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s14353" xml:space="preserve">38. </s>
            <s xml:id="echoid-s14354" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s14355" xml:space="preserve">27. </s>
            <s xml:id="echoid-s14356" xml:space="preserve">In ſphæra recta uerò grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s14357" xml:space="preserve">57. </s>
            <s xml:id="echoid-s14358" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s14359" xml:space="preserve">48. </s>
            <s xml:id="echoid-s14360" xml:space="preserve">Vides igitur illam
              <lb/>
            aſcenſionem ab hac ſuperari grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s14361" xml:space="preserve">19. </s>
            <s xml:id="echoid-s14362" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s14363" xml:space="preserve">21. </s>
            <s xml:id="echoid-s14364" xml:space="preserve">At Romæ finis ♏, aſcendit cum
              <lb/>
            grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s14365" xml:space="preserve">77. </s>
            <s xml:id="echoid-s14366" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s14367" xml:space="preserve">9. </s>
            <s xml:id="echoid-s14368" xml:space="preserve">In recta autem ſphęra cum grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s14369" xml:space="preserve">57. </s>
            <s xml:id="echoid-s14370" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s14371" xml:space="preserve">48. </s>
            <s xml:id="echoid-s14372" xml:space="preserve">ubi uides, hanc ab
              <lb/>
            illa ſuperari quoque grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s14373" xml:space="preserve">19. </s>
            <s xml:id="echoid-s14374" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s14375" xml:space="preserve">21. </s>
            <s xml:id="echoid-s14376" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s14377" xml:space="preserve">ſic de cæteris. </s>
            <s xml:id="echoid-s14378" xml:space="preserve">Hcc autem manifeſtum
              <lb/>
            eſt ex doctrina triangulorum ſphæricorum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14379" xml:space="preserve">experientia deprehenditur in
              <lb/>
            ſphęra materiali, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14380" xml:space="preserve">ex tabulis aſcenſionum obliquarum.</s>
            <s xml:id="echoid-s14381" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s14382" xml:space="preserve">EX hoc patet, quod duo arcus ęquales, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14383" xml:space="preserve">oppoſiti in ſphæra decli-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-370-01" xlink:href="note-370-01a" xml:space="preserve">Duo arcus
                <lb/>
              oppoſiti, &
                <lb/>
              æquales ſi-
                <lb/>
              mul habẽt
                <lb/>
              ſuas aſcen-
                <lb/>
              ẽones æqua
                <lb/>
              les aſcenſio
                <lb/>
              nibus eorũ
                <lb/>
              da in ſphæ
                <lb/>
              @a recta.</note>
            ui habent aſcenſiones ſuas innctas æquales aſcenſionibus eorundem arcuum
              <lb/>
            in ſphęra recta ſimul ſumptis. </s>
            <s xml:id="echoid-s14384" xml:space="preserve">quia quanta eſt diminutio ex u
              <unsure/>
            na parte, tan
              <lb/>
            ta eſt additio ex altera. </s>
            <s xml:id="echoid-s14385" xml:space="preserve">Licet enim arcus aſcenſionum inter ſe ſint inæqua-
              <lb/>
            les, tamen quantum unus minor eſt, tantum recuperat alius, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14386" xml:space="preserve">ſic patet
              <lb/>
            adęquatio.</s>
            <s xml:id="echoid-s14387" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div745" type="section" level="1" n="263">
          <head xml:id="echoid-head274" xml:space="preserve">COMMENTARIVS.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14388" xml:space="preserve">Ex ſecunda regula manifeſtum eſt, in ſphæra @ obliqua quacunque ſigna
              <lb/>
            ſeu arcus oppoſitos non habere aſcenſiones æquales, ſi uidelicet arcus initium
              <lb/>
            ſumant ab Aequinoctialibus punctis. </s>
            <s xml:id="echoid-s14389" xml:space="preserve">Nam cũ arcus oppoſiti æquales in ſphæ-
              <lb/>
            ra recta æquales habeant aſcenſiones, in ſphæra autem obliqua quacunque
              <lb/>
            minor ſit aſcenſio arcus a principio ♈, inchoati, quàm in ſphæra recta, ma-
              <lb/>
            ior autem aſcenſio arcus a principio ♎, incepti in ſphæra eadem obliqua,
              <lb/>
            quàm in recta, perſpicuum eſt, arcus oppoſitos habere inæquales aſcenſiones
              <lb/>
            in ſphæra obliqua: </s>
            <s xml:id="echoid-s14390" xml:space="preserve">Idcirco infert auctor ex hac ſecunda regula, arcus hu-
              <lb/>
            iuſmodi oppoſitos in ſphæra qualibet obliqua habere aſcenſiones ſimul
              <lb/>
            ſumptas æquales aſcenſionibus eorundem in ſphæra recta ſimul ſumptis, quam
              <lb/>
            uis inter ſe ſint admodum inæquales; </s>
            <s xml:id="echoid-s14391" xml:space="preserve">quia uidelicet, quanto maior eſt aſcenſio
              <lb/>
            unius in ſphæra obliqua, quã in ſphæra recta, tanto minor eſt aſcenſio alterius
              <lb/>
            in eadem ſphæræ obliquitate, quàm in recta ſphæra. </s>
            <s xml:id="echoid-s14392" xml:space="preserve">Ratio autem huius pen-
              <lb/>
            det ex propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s14393" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s14394" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s14395" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s14396" xml:space="preserve">Arithmetices Iordani, ubi demonſtrat, Si duo numeri
              <lb/>
            inæquales circa duos numeros æquales ponantur, ita ut maximus inæqua-
              <lb/>
            lium eodem numero uincat alterum æqualium, quo minus ab altero ſupe-
              <lb/>
            ratur, duos inæquales ſimul æquales eſſe duobus æqualibus ſimul: </s>
            <s xml:id="echoid-s14397" xml:space="preserve">ut </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>