Newton, Isaac, Philosophia naturalis principia mathematica, 1713
page |< < of 524 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <subchap1>
              <subchap2>
                <p type="main">
                  <s>
                    <pb xlink:href="039/01/372.jpg" pagenum="344"/>
                    <arrow.to.target n="note352"/>
                  tus ille celerius propagabitur per ſolum aerem verum, idQ.E.I.
                    <lb/>
                  ſubduplicata ratione minoris materiæ. </s>
                  <s>Ut ſi Atmoſphæra con­
                    <lb/>
                  ſtet ex decem partibus aeris veri & una parte vaporum, motus
                    <lb/>
                  ſonorum celerior erit in ſubduplicata ratione 11 ad 10, vel in in­
                    <lb/>
                  tegra circiter ratione 21 ad 20, quam ſi propagaretur per undecim
                    <lb/>
                  partes aeris veri: ideoque motus ſonorum ſupra inventus, augen­
                    <lb/>
                  dus erit in hac ratione. </s>
                  <s>Quo pacto ſonus, tempore minuti unius
                    <lb/>
                  ſecundi, conficiet pedes 1142. </s>
                </p>
                <p type="margin">
                  <s>
                    <margin.target id="note352"/>
                  DE MOTU
                    <lb/>
                  CORPORUM</s>
                </p>
                <p type="main">
                  <s>Hæc ita ſe habere debent tempore verno & autumnali, ubi aer
                    <lb/>
                  per calorem temperatum rareſcit & ejus vis elaſtica nonnihil in­
                    <lb/>
                  tenditur. </s>
                  <s>At hyberno tempore, ubi aer per frigus condenſatur,
                    <lb/>
                  & ejus vis elaſtica remittitur, motus ſonorum tardior eſſe debet in
                    <lb/>
                  ſubduplicata ratione denſitatis; & viciſſim æſtivo tempore debet
                    <lb/>
                  eſſe velocior. </s>
                </p>
                <p type="main">
                  <s>Conſtat autem per experimenta quod ſoni tempore minuti uNI­
                    <lb/>
                  us ſecundi eundo, conficiunt pedes
                    <emph type="italics"/>
                  Londinenſes
                    <emph.end type="italics"/>
                  plus minus 1142,
                    <lb/>
                    <emph type="italics"/>
                  Pariſienſes
                    <emph.end type="italics"/>
                  vero 1070. </s>
                </p>
                <p type="main">
                  <s>Cognita ſonorum velocitate innoteſcunt etiam intervalla pul­
                    <lb/>
                  ſuum. </s>
                  <s>Invenit utique
                    <emph type="italics"/>
                  D. Sauveur
                    <emph.end type="italics"/>
                  (factis a ſe experimentis) quod
                    <lb/>
                  fiſtula aperta, cujus longitudo eſt pedum
                    <emph type="italics"/>
                  Pariſienſium
                    <emph.end type="italics"/>
                  plus minus
                    <lb/>
                  quinque, ſonum edit ejuſdem toni cum ſono chordæ quæ tempore
                    <lb/>
                  minuti unius ſecundi centies recurrit. </s>
                  <s>Sunt igitur pulſus plus mi­
                    <lb/>
                  nus centum in ſpatio pedum
                    <emph type="italics"/>
                  Pariſienſium
                    <emph.end type="italics"/>
                  1070, quos ſonus tem­
                    <lb/>
                  pore minuti unius ſecundi percurrit; adeoque pulſus unus occu­
                    <lb/>
                  pat ſpatium pedum
                    <emph type="italics"/>
                  Pariſienſium
                    <emph.end type="italics"/>
                  quaſi 10 (7/10), id eſt, duplam circi­
                    <lb/>
                  ter longitudinem fiſtulæ. </s>
                  <s>Unde verſimile eſt quod latitudines
                    <lb/>
                  pulſuum, in omnium apertarum fiſtularum ſonis, æquentur duplis
                    <lb/>
                  longitudinibus fiſtularum. </s>
                </p>
                <p type="main">
                  <s>Porro cur ſoni ceſſante motu corporis ſonori ſtatim ceſſant, ne­
                    <lb/>
                  Q.E.D.utius audiuntur ubi longiſſime diſtamus a corporibus ſono­
                    <lb/>
                  ris, quam cum proxime abſumus, patet ex Corollario Propoſitio­
                    <lb/>
                  nis XLVII Libri hujus. </s>
                  <s>Sed & cur ſoni in Tubis ſtenterophoNI­
                    <lb/>
                  cis valde augentur, ex allatis principiis manifeſtum eſt. </s>
                  <s>Motus
                    <lb/>
                  enim omnis reciprocus ſingulis recurſibus a cauſa generante augeri
                    <lb/>
                  ſolet. </s>
                  <s>Motus autem in Tubis dilatationem ſonorum impedienti­
                    <lb/>
                  bus, tardius amittitur & fortius recurrit, & propterea a motu
                    <lb/>
                  novo ſingulis recurſibus impreſſo, magis augetur. </s>
                  <s>Et hæc ſunt
                    <lb/>
                  præcipua Phænomena Sonorum. </s>
                </p>
              </subchap2>
            </subchap1>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>