Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
371 355
372 356
373 357
374 358
375 359
376 360
377 361
378 362
379 363
380 364
381 365
382 366
383 367
384 368
385 369
386 370
387 371
388 372
389 373
390 374
391 375
392 376
393 377
394 378
395 379
396 380
397 381
398 382
399 383
400 384
< >
page |< < (357) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1219" type="section" level="1" n="300">
          <pb o="357" file="0373" n="373" rhead="LIBER TERTIVS."/>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s23712" xml:space="preserve">SI planum ad Horizontem inclinatum fuerit ſtabile, it a rem aggrediemur. </s>
            <s xml:id="echoid-s23713" xml:space="preserve">In plano ducemus Hori-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0373-01" xlink:href="note-0373-01a" xml:space="preserve">Qua ratione in
                <lb/>
              plano ad Hori-
                <lb/>
              zonæm in@lina
                <lb/>
              to ſtabili horo-
                <lb/>
              logium ſit con-
                <lb/>
              ſtruendum.</note>
            zonti lineam æquidiſtantem F K, pro linea æquinoctiali, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23714" xml:space="preserve">ad eam ducemus per pendicularem H E, pro
              <lb/>
            linea meridiana, quæ illam ſecet in I. </s>
            <s xml:id="echoid-s23715" xml:space="preserve">Deinde ex I, verſus partem inferiorem, ſi centrum horologij infra
              <lb/>
            æquinoctialem lineam cadit, aut verſus ſuperiorem partem, ſi horologij centrum cadit ſupra lineam æqui
              <lb/>
            noctialem, (Id quod ſuperiora ſex præcepta clariſſime docent) transferemus ex portione Analemmatis
              <lb/>
            rectam H I, in lineam meridianam H E, vſque ad punctum H, quod centrum erit horologij. </s>
            <s xml:id="echoid-s23716" xml:space="preserve">Item in ean
              <lb/>
            dem lineam meridianam ex portione Analemmatis transferem{us} rectam I D, ex I, vſque ad E. </s>
            <s xml:id="echoid-s23717" xml:space="preserve">Po-
              <lb/>
            stremo ex E, deſcripto circulo, eoq́, di@iſo in 24 hor{as}, &</s>
            <s xml:id="echoid-s23718" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s23719" xml:space="preserve">reliqua perficiem{us}, vt prius.</s>
            <s xml:id="echoid-s23720" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s23721" xml:space="preserve">SI vero idem horologium deſcribendum ſit in plano dato, ſine portione Analemmatis ſeorſum con-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0373-02" xlink:href="note-0373-02a" xml:space="preserve">Deſcriptio eiuſ
                <lb/>
              dem horologii
                <lb/>
              ad Horizontẽ
                <lb/>
              inclinati pro
                <lb/>
              data ſ@yli lon gi
                <lb/>
              @udine, cuius e-
                <lb/>
              tiam locus da-
                <lb/>
              tus fit, ſine por-
                <lb/>
              tione Analem
                <lb/>
              matis ſeorſum
                <lb/>
              conſtru@ta.</note>
            ſtructa, ad quamcunque longitudinem ſtyli, cuius etiam loc{us} dat{us} ſit, progrediemur hac via. </s>
            <s xml:id="echoid-s23722" xml:space="preserve">Sit lon-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0373-03" xlink:href="note-0373-03a" xml:space="preserve">10</note>
            gitudo styli data D G, eiusq́, loc{us} in plano horologii punctum G. </s>
            <s xml:id="echoid-s23723" xml:space="preserve">Si igitur planum horologii fuerit quod-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0373-01" xlink:href="fig-0373-01a" number="248">
                <image file="0373-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0373-01"/>
              </figure>
              <note position="left" xlink:label="note-0373-04" xlink:href="note-0373-04a" xml:space="preserve">20</note>
              <note position="left" xlink:label="note-0373-05" xlink:href="note-0373-05a" xml:space="preserve">30</note>
            cunque, vt horologium in eo deſcriptum in proprio deinde fitu collocetur, vel in planum ſtabile, quod ad
              <lb/>
            Horizontem ſit inclinatum, transfer atur, ducem{us} per G, locum ſtyli lineam rectam vtcunque H E, pro
              <lb/>
            linea meridiana: </s>
            <s xml:id="echoid-s23724" xml:space="preserve">Si autem planum horologii proponatur ſtabile, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23725" xml:space="preserve">ad Horizontem inclinatum, duce-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0373-06" xlink:href="note-0373-06a" xml:space="preserve">40</note>
            m{us} per G, lineam Horizonti par allelam D G, ad quam in G, excitabimus perpendicularem H E, pro
              <lb/>
            linea meridiana: </s>
            <s xml:id="echoid-s23726" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s23727" xml:space="preserve">ex G D, abſcindemus rectam G D, dato ſtylo ęqualem. </s>
            <s xml:id="echoid-s23728" xml:space="preserve">Ex centro autem D, arcum
              <lb/>
            circuli deſcribemus, in eoq́, à recta D G, ad partes G, producta numer abim{us} complementum altitudi-
              <lb/>
            nis poli ſupra planum inclinatum inuentæ, verſus quidẽ partem inferiorem horologii, (quam nunc poni-
              <lb/>
            mus eſſe à puncto G, verſ{us} H) ſi centrũ horologii infra lineam æquinoctialẽ cadit, (quod quando contin-
              <lb/>
            gat, ex ſuperiorib{us} præceptis colligitur) verſ{us} partem autem ſuperiorem, ſi centrum horologii ſupra
              <lb/>
            lineam ęquinoctialem exiſtit; </s>
            <s xml:id="echoid-s23729" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s23730" xml:space="preserve">ex D, per finem ſupputationis rectam educem{us}, quę meridianam lineã
              <lb/>
            ſecet in H, centro horologii. </s>
            <s xml:id="echoid-s23731" xml:space="preserve">In eodem quoque arcu ab eadem recta D G, verſ{us} oppoſitam partem nu-
              <lb/>
            merabimus ipſam altitudinem poli ſupra planum inclinatum inuentam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23732" xml:space="preserve">per finem numer ationis ex D,
              <lb/>
            rectam ducem{us}, quæ ad D H, perpendicularis erit, ſecabit{q́ue} meridianam lineam in puncto I, per quod
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0373-07" xlink:href="note-0373-07a" xml:space="preserve">50</note>
            ducenda eſt linea æquinoctialis F K, ad meridianam lineam perpendicularis. </s>
            <s xml:id="echoid-s23733" xml:space="preserve">Sumpta iam recta I E, ipſi
              <lb/>
            I D, æquali, deſcripto{q́ue} circulo ex E, qui in partes 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s23734" xml:space="preserve">æquales ſecetun, abſoluem{us} reliqua, vt pri{us}.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s23735" xml:space="preserve">Demonſtratio hui{us} rei ab ea non differt, quam in ſcholio propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s23736" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s23737" xml:space="preserve">ſuperioris lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s23738" xml:space="preserve">ſcripſim{us}, cum horo-
              <lb/>
            logium horizontale ad datam ſtyli longitudinem conſtrueremus. </s>
            <s xml:id="echoid-s23739" xml:space="preserve">Eſt enim planum ad Horizontem inclin-
              <lb/>
            natum Horizon quidam, vt perſpicuum eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s23740" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s23741" xml:space="preserve">PER Ellipſim quoque in plano horologii deſcriptam, cui{us} maior ſemidiameter eſt H I, minon au-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0373-08" xlink:href="note-0373-08a" xml:space="preserve">Deſcriptio eiuſ
                <lb/>
              dem horologii
                <lb/>
              beneficio Elli-
                <lb/>
              pſis.</note>
            tem I D, & </s>
            <s xml:id="echoid-s23742" xml:space="preserve">centrum H, deſcribem{us} idem horologium, vt horizont ale deſcripſim{us} in ſcholio propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s23743" xml:space="preserve">1.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s23744" xml:space="preserve">ſuperioris lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s23745" xml:space="preserve">Id quod ex figura, quam in eo ſcholio appoſuimus, facile intelligi poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s23746" xml:space="preserve">Refert enim ea
              <lb/>
            figur a in regione, cui{us} latitudo complectitur grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s23747" xml:space="preserve">60. </s>
            <s xml:id="echoid-s23748" xml:space="preserve">horologium inclinatum ad Horizontem gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s23749" xml:space="preserve">18. </s>
            <s xml:id="echoid-s23750" xml:space="preserve">ex
              <lb/>
            parte boreali: </s>
            <s xml:id="echoid-s23751" xml:space="preserve">quia tunc pol{us} arctic{us} habet ſupr a illud planum altitudinem grad, 42. </s>
            <s xml:id="echoid-s23752" xml:space="preserve">quemadmodum
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s23753" xml:space="preserve">ſupra Horizontem illi{us} loci, pro quo illud horizontale horologium conſtruxim{us}.</s>
            <s xml:id="echoid-s23754" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>