Vitruvius
,
De architectura libri decem
,
1567
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 339
[out of range]
>
[Note]
Page: 90
[Note]
Page: 90
[Note]
Page: 90
[Note]
Page: 90
[Note]
Page: 91
[Note]
Page: 91
[Note]
Page: 91
[Note]
Page: 91
[Note]
Page: 91
[Note]
Page: 91
[Note]
Page: 92
[Note]
Page: 92
[Note]
Page: 92
[Note]
Page: 92
[Note]
Page: 92
[Note]
Page: 92
[Note]
Page: 93
[Note]
Page: 93
[Note]
Page: 93
[Note]
Page: 93
[Note]
Page: 93
[Note]
Page: 93
[Note]
Page: 94
[Note]
Page: 94
[Note]
Page: 94
[Note]
Page: 94
[Note]
Page: 94
[Note]
Page: 94
[Note]
Page: 95
[Note]
Page: 95
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 339
[out of range]
>
page
|<
<
(346)
of 412
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div831
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
154
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26160
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
346
"
file
="
514.01.378
"
n
="
378
"
rhead
="
LIBER
"/>
titudinem, qua opus fuerit, conuenire poſsit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26161
"
xml:space
="
preserve
">Circum extremum latus rotæ figentur modioli qua-
<
lb
/>
drati, pice & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26162
"
xml:space
="
preserve
">cera ſolidati. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26163
"
xml:space
="
preserve
">Ita cum rota a calcantibus uerſabitur, modioli pleni ad ſummum elati,
<
lb
/>
rurſus ad imum reuertentes, infundent in caſtellum ipſi per ſe, quod extulerunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26164
"
xml:space
="
preserve
">Sin autem magis
<
lb
/>
altis locis erit præbendum, in eiuſdem rotæ axe inuoluta duplex ferrea catena, demiſſaq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26165
"
xml:space
="
preserve
">ad imum
<
lb
/>
libramentum collocabitur, habens ſitulos pendentes æreos congiales, ita uerſatio rotæ catenam in
<
lb
/>
axem inuoluendo, effert ſitulos in ſummum, qui cum ſuper axem peruehentur, cogentur inuerti, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26166
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
infundere in caſtellum id aquæ, quod extulerunt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26167
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div833
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
155
">
<
head
xml:id
="
echoid-head163
"
style
="
it
"
xml:space
="
preserve
">De rotis, & tympanis ad molendam farinam. # Cap. X.</
head
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26168
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">FIvnt</
emph
>
etiam in fluminibus rotæ eiſdem rationibus, quibus ſupraſcriptum eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26169
"
xml:space
="
preserve
">Circa earum
<
lb
/>
frontes aſſiguntur pinnæ, quæ cum percutiuntur ab impetu fluminis, cogune progredien
<
lb
/>
tes uerſarirotam: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26170
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26171
"
xml:space
="
preserve
">ita modiolis aquam haurientes, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26172
"
xml:space
="
preserve
">in ſummum referentes, ſine ope-
<
lb
/>
rarum calcatura, ipſius fluminis impulſu uerſatæ, præſtant quod opus eſt, ad uſum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26173
"
xml:space
="
preserve
">Eadem ratione etiam uerſantur hydraulæ, in quibus eadem ſunt omnia, præterquam quod in uno
<
lb
/>
capite axis habent tympanum dentatum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26174
"
xml:space
="
preserve
">incluſum; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26175
"
xml:space
="
preserve
">id autem ad perpendiculum collocatum in
<
lb
/>
cultrum, uerſatur cum rota pariter. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26176
"
xml:space
="
preserve
">Secundum id tympanum, maius item dentatum planum eſt col-
<
lb
/>
locatum, quo continetur axis, habens in ſummo capite ſubſcudem ferream, qua mola continetur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26177
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
@ta dentes eius tympanis, quod eſtin axe incluſum, impellendo dentes tympani plani, cogunt fieri
<
lb
/>
molarum circinationem, in qua machina impendens infundibulum, ſubminiſtrat molis frumentum,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.378-02
"
xlink:href
="
note-514.01.378-02a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26178
"
xml:space
="
preserve
">eadem uerſatione ſubigitur farina.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26179
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div835
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
156
">
<
head
xml:id
="
echoid-head164
"
style
="
it
"
xml:space
="
preserve
">De Cochlea, quæ magnam copiam extollit aquæ, ſed non
<
lb
/>
tam alte. # Cap. XI.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26180
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">ESt</
emph
>
autem etiam cochleæ ratio, quæ magnam uim haurit quæ, ſed non tam alte tollit,
<
lb
/>
quàm rota. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26181
"
xml:space
="
preserve
">Eius autem ratio ſic expeditur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26182
"
xml:space
="
preserve
">Tignum ſumitur, cuius tigni quanta fuerit
<
lb
/>
pedum longitudo, tanta digitorum expeditur craſsitudo: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26183
"
xml:space
="
preserve
">id ad circinum rotundatur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26184
"
xml:space
="
preserve
">In capitibus circino diuiduntur circinationes eorum tetrantibus in partes quatuor, uel
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.378-03
"
xlink:href
="
note-514.01.378-03a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
octantibus in partes octo ductis lineis: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26185
"
xml:space
="
preserve
">eæq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26186
"
xml:space
="
preserve
">lineæ ita collocentur, ut in plano poſito tigno ad libellã,
<
lb
/>
utriuſque capitis clineæ inter ſe reſpondeant ad perpendiculum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26187
"
xml:space
="
preserve
">ab his deinde a capite ad alterum ca-
<
lb
/>
put lineæ perducantur conuentientes, uti quàm magna erit pars octaua circinationis tigni, tam magnis
<
lb
/>
ſpatijs diſtent ſecundum lat
<
unsure
/>
itudinem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26188
"
xml:space
="
preserve
">Sic & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26189
"
xml:space
="
preserve
">in rotundatione & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26190
"
xml:space
="
preserve
">in longitudine æqualia ſpatia fient.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26191
"
xml:space
="
preserve
">Ita quo loci deſcribuntur lineæ, quæ ſunt in longitudine ſpectantes, faciendæ decuſſationes, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26192
"
xml:space
="
preserve
">in de-
<
lb
/>
cuſſationibus finita puncta. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26193
"
xml:space
="
preserve
">His ita emendate deſcrip@s, ſumitur ſalignea tenuis, aute de uitici ſecta
<
lb
/>
regula, quæ uncta liquida pice figitur in primo decuſsis puncto: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26194
"
xml:space
="
preserve
">deinde traijcitur oblique ad inſequẽ-
<
lb
/>
tes longitudines, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26195
"
xml:space
="
preserve
">circuitiones decuſsium: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26196
"
xml:space
="
preserve
">Et ita ex ordines progrediens, ſingula puncta prætereun-
<
lb
/>
do, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26197
"
xml:space
="
preserve
">circuminuoluendo, collocatur in ſingulis decuſſationibus: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26198
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26199
"
xml:space
="
preserve
">ita peruenit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26200
"
xml:space
="
preserve
">figitur ad eam
<
lb
/>
lineam, recedens a primo in octauum punctum, in qua prima pars eius eſt fixa. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26201
"
xml:space
="
preserve
">Eo modo quanto
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.378-04
"
xlink:href
="
note-514.01.378-04a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
progreditur oblique per ſpatium, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26202
"
xml:space
="
preserve
">per octo puncta, tantundem in longitudine procedit ad octa=
<
lb
/>
uum punctum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26203
"
xml:space
="
preserve
">Eadem ratione per omne ſpatium longitudinis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26204
"
xml:space
="
preserve
">rotunditatis ſingulis decuſſationi-
<
lb
/>
bus obliquæ ſixæ regulæ, per octo craſsitudinis diuiſiones inuolutos faciũt canales, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26205
"
xml:space
="
preserve
">iuſtam cochleæ
<
lb
/>
naturalemq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26206
"
xml:space
="
preserve
">imitationem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26207
"
xml:space
="
preserve
">Ita per id ueſtigium aliæ ſuper alias figuntur unctæ pice liquida, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26208
"
xml:space
="
preserve
">exag-
<
lb
/>
gerantur ad id, ut longitudinis, octaua pars fiat ſumma craſsitudo. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26209
"
xml:space
="
preserve
">Supra eas circundantur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26210
"
xml:space
="
preserve
">figun-
<
lb
/>
tur tabulæ, quæ pertegant eam inuolutionem: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26211
"
xml:space
="
preserve
">tunc eæ tabulæ pice ſaturan@ur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26212
"
xml:space
="
preserve
">laminis ferreis colli-
<
lb
/>
gantur, ut ab aquæ ui ne diſſoluantur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26213
"
xml:space
="
preserve
">Capita tigni ferreis clauis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26214
"
xml:space
="
preserve
">laminis continentur, ijsq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26215
"
xml:space
="
preserve
">infigun-
<
lb
/>
tur ſtyli ferrei. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26216
"
xml:space
="
preserve
">Dextra autem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26217
"
xml:space
="
preserve
">ſiniſtra cochleam tigna collocantur, in capitibus utraque parte ha-
<
lb
/>
bentia tranſuerſaria confixa. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26218
"
xml:space
="
preserve
">In his foramina ferrea ſunt incluſa, inq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26219
"
xml:space
="
preserve
">ea inducuntur ſtyli, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26220
"
xml:space
="
preserve
">ita co-
<
lb
/>
chlea hominibus calcantibus facit uerſationes. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26221
"
xml:space
="
preserve
">Erectio autem eius ad inclinationem ſic erit collo-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.378-05
"
xlink:href
="
note-514.01.378-05a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
canda. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26222
"
xml:space
="
preserve
">uti quemadmodum pythagoricum trigonum orthogonium deſcribitur, ſic id habeat reſpon-
<
lb
/>
ſum, ideſt, uti diuidatur longitudo in partes quinque: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26223
"
xml:space
="
preserve
">earum trium extollatur caput cochleæ, ita erit
<
lb
/>
a perpendiculo ad imas nares eius ſpatium partes quatuor. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26224
"
xml:space
="
preserve
">Qua ratione autem oporteat id eſſe, in ex-
<
lb
/>
tremo libro eius forma deſcripta eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26225
"
xml:space
="
preserve
">Quæ de materia fiant organa ad hauriendam aquam, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26226
"
xml:space
="
preserve
">quibus
<
lb
/>
rationibus perficiantur, quibusq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26227
"
xml:space
="
preserve
">rebus motus recipientia præſtent uerſationibus infinitas utilitates,
<
lb
/>
ut eſſent notiora, quàm apertiſsime potui perſcripſi?</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26228
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s26229
"
xml:space
="
preserve
">Ex his, quœ ſupra ſunt dicta, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26230
"
xml:space
="
preserve
">ex diagrammatis facile intelligentur, quæ his tribus capitibus a Vitruuio
<
lb
/>
proponuntur intellectis quibuſdam uocabulis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26231
"
xml:space
="
preserve
">Ex nono eſt tympanum, quod eſt hauſtorium organum, ut ait
<
lb
/>
Philander, quod genus baustra Lucretius libro quinto, cum ait.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26232
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s26233
"
xml:space
="
preserve
">Vt fluuios uerſare rotas, at que baustra uidemus.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26234
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">60</
note
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>