Newton, Isaac, Philosophia naturalis principia mathematica, 1713

List of thumbnails

< >
31
31
32
32
33
33
34
34
35
35
36
36
37
37
38
38
39
39
40
40
< >
page |< < of 524 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb xlink:href="039/01/038.jpg" pagenum="10"/>
                <arrow.to.target n="note4"/>
              tur vere. </s>
              <s>Mutant enim poſitiones ſuas ad invicem (ſecus quam fit
                <lb/>
              in vere quieſcentibus) unaque cum cælis delati participant eorum
                <lb/>
              motus, & ut partes revolventium totorum, ab eorum axibus rece­
                <lb/>
              dere conantur. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="note4"/>
              NI­
                <lb/>
              ES.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Igitur quantitates relativæ non ſunt eæ ipſæ quantitates, quarum
                <lb/>
              nomina præ ſe ferunt, ſed earum menſuræ illæ ſenſibiles (veræ an
                <lb/>
              errantes) quibus vulgus loco quantitatum menſuratarum utitur. </s>
              <s>At
                <lb/>
              ſi ex uſu definiendæ ſunt verborum ſignificationes; per nomina il­
                <lb/>
              la Temporis, Spatii, Loci & Motus proprie intelligendæ erunt hæ
                <lb/>
              menſuræ; & ſermo erit inſolens & pure Mathematicus, ſi quantita­
                <lb/>
              tes menſuratæ hic intelligantur. </s>
              <s>Proinde vim inferunt Sacris
                <lb/>
              Literis, qui voces haſce de quantitatibus menſuratis ibi interpre­
                <lb/>
              tantur. </s>
              <s>Neque minus contaminant Matheſin & Philoſophiam,
                <lb/>
              qui quantitates veras cum ipſarum relationibus & vulgaribus men­
                <lb/>
              furis confundunt. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Motus quidem veros corporum ſingulorum cognoſcere, & ab
                <lb/>
              apparentibus actu diſcriminare, difficillimum. </s>
              <s>eſt propterea quod
                <lb/>
              partes ſpatii illius immobilis, in quo corpora vere moventur, non
                <lb/>
              incurrunt in ſenſus. </s>
              <s>Cauſa tamen non eſt prorſus deſperata. </s>
              <s>Nam
                <lb/>
              ſuppetunt argumenta, partim ex motibus apparentibus qui ſunt
                <lb/>
              motuum verorum differentiæ, partim ex viribus quæ ſunt mo­
                <lb/>
              tuum verorum cauſæ & effectus. </s>
              <s>Ut ſi globi duo, ad datam ab in­
                <lb/>
              vicem diſtantiam filo intercedente connexi, revolverentur circa
                <lb/>
              commune gravitatis centrum; innoteſceret ex tenſione fili cona­
                <lb/>
              tus globorum recedendi ab axe motus, & inde quantitas motus
                <lb/>
              circularis computari poſſet. </s>
              <s>Deinde ſi vires quælibet æquales in
                <lb/>
              alternas globorum facies ad motum circularem augendum vel mi­
                <lb/>
              nuendum ſimul imprimerentur, innoteſceret ex aucta vel diminuta
                <lb/>
              fili tenſione augmentum vel decrementum motus; & inde tandem
                <lb/>
              inveniri poſſent facies globorum in quas vires imprimi deberent,
                <lb/>
              ut motus maxime augeretur; id eſt, facies poſticæ, ſive quæ in mo­
                <lb/>
              tu circulari ſequuntur. </s>
              <s>Cognitis autem faciebus quæ ſequuntur,
                <lb/>
              & faciebus oppoſitis quæ præcedunt, cognoſceretur determinatio
                <lb/>
              motus. </s>
              <s>In hunc modum inveniri poſſet & quantitas & determi­
                <lb/>
              natio motus hujus circularis in vacuo quovis immenſo, ubi nihil
                <lb/>
              extaret externum & ſenſibile quocum globi conferri poſſent. </s>
              <s>Si
                <lb/>
              jam conſtituerentur in ſpatio illo corpora aliqua longinqua datam
                <lb/>
              inter ſe poſitionem ſervantia, qualia ſunt Stellæ Fixæ in regionibus
                <lb/>
              noſtris: ſciri quidem non poſſet ex relativa globorum tranſlatione
                <lb/>
              inter corpora, utrum his an illis tribuendus eſſet motus. </s>
              <s>At ſi </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>