384272MACHINARUM
ris lentium hyperbolicis ellipticiſve, ut Carteſius, ſive ſpe-
culis cavis, ut Neutonus, ſive alia quavis ratione id aggreſſi
ſint, huc omnia redibant ut brevioribus teleſcopiis, ac mi-
nori molimine uſurpandis, multum amplificarentur res viſæ.
Nam neque accurata illa ac ſcrupuloſa ſuperficierum forma-
tio devitari poterat, neque etiam lentium ſpeculorumve
magnitudo. quoniam obſcuritate nimia, quicquid machinati
fuerimus, inutile reddi neceſſe eſt, niſi pro ratione perce-
pti augmenti creſcant aperturæ quibus primum lux ſubintrat.
Nos vero longitudines quidem non imminuimus, ſed ne obeſ-
ſent effecimus, quod fere eodem redit.
culis cavis, ut Neutonus, ſive alia quavis ratione id aggreſſi
ſint, huc omnia redibant ut brevioribus teleſcopiis, ac mi-
nori molimine uſurpandis, multum amplificarentur res viſæ.
Nam neque accurata illa ac ſcrupuloſa ſuperficierum forma-
tio devitari poterat, neque etiam lentium ſpeculorumve
magnitudo. quoniam obſcuritate nimia, quicquid machinati
fuerimus, inutile reddi neceſſe eſt, niſi pro ratione perce-
pti augmenti creſcant aperturæ quibus primum lux ſubintrat.
Nos vero longitudines quidem non imminuimus, ſed ne obeſ-
ſent effecimus, quod fere eodem redit.
Si quis vero jam requirat quouſque &
quo operæ pretio
extendi porro teleſcopia poſſe exiſtimem, & num productis
longe ultra modum eorum quæ paulo ante diximus, ſpe-
randum ſit adhuc decuplo propius ad lunam cæteraque
aſtra nos acceſſuros, quam quo triginta pedes habentibus pro-
ceſſimus; quibus tanti itineris partes centum quadraginta
novem, una duntaxat reliqua, confectæ ſunt: reſpondebo
me certos quidem arti terminos præfinire non poſſe; huc ta-
men, quo dixi, nec maximo hominum conatu perventum
iri. multoque minus futurum, quod aliqui videntur non de-
ſperaſſe, ut lunam ac Planetas cæteros velut è propinquo
inſpiciamus, & utrum animalibus habitentur, an præter
vaſtas ſolitudines nihil habeant, viſu penetremus. Primum
enim, in parandis lentibus, ſcio quantopere creſcat cum ma-
gnitudine formandi difficultas; ipſiusque inveniendi vitri
quod vitiis iis careat, quæ maxime huic operi infeſta ſunt.
Quanto enim ulterius radii colligentur, tanto magis hæc vi-
tia ſe prodant neceſſe eſt. Conſtat præterea, ut jam iſta ni-
hil obſtent, non amplificari res viſas, niſi pro ratione diame-
trorum aperturæ lentis exterioris. Quæ diametri nequaquam
creſcunt cum teleſcopiorum longitudine; ſed, quantum vi-
deo, rationem longitudinum ſubduplam ſequuntur. Adeo
ut data apertura pollicum trium, in teleſcopio triginta pe-
des longo; quantam circiter experientia concedi ſinit; alia,
ad trecentos pedes, non niſi novem unciarum & ſemis
extendi porro teleſcopia poſſe exiſtimem, & num productis
longe ultra modum eorum quæ paulo ante diximus, ſpe-
randum ſit adhuc decuplo propius ad lunam cæteraque
aſtra nos acceſſuros, quam quo triginta pedes habentibus pro-
ceſſimus; quibus tanti itineris partes centum quadraginta
novem, una duntaxat reliqua, confectæ ſunt: reſpondebo
me certos quidem arti terminos præfinire non poſſe; huc ta-
men, quo dixi, nec maximo hominum conatu perventum
iri. multoque minus futurum, quod aliqui videntur non de-
ſperaſſe, ut lunam ac Planetas cæteros velut è propinquo
inſpiciamus, & utrum animalibus habitentur, an præter
vaſtas ſolitudines nihil habeant, viſu penetremus. Primum
enim, in parandis lentibus, ſcio quantopere creſcat cum ma-
gnitudine formandi difficultas; ipſiusque inveniendi vitri
quod vitiis iis careat, quæ maxime huic operi infeſta ſunt.
Quanto enim ulterius radii colligentur, tanto magis hæc vi-
tia ſe prodant neceſſe eſt. Conſtat præterea, ut jam iſta ni-
hil obſtent, non amplificari res viſas, niſi pro ratione diame-
trorum aperturæ lentis exterioris. Quæ diametri nequaquam
creſcunt cum teleſcopiorum longitudine; ſed, quantum vi-
deo, rationem longitudinum ſubduplam ſequuntur. Adeo
ut data apertura pollicum trium, in teleſcopio triginta pe-
des longo; quantam circiter experientia concedi ſinit; alia,
ad trecentos pedes, non niſi novem unciarum & ſemis
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib