Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

List of thumbnails

< >
331
331
332
332
333
333
334
334
335
335
336
336
337
337
338
338
339
339
340
340
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N24CC8">
            <p id="N2637B" type="main">
              <s id="N26389">
                <pb pagenum="359" xlink:href="026/01/393.jpg"/>
              tremitate pellitur; </s>
              <s id="N26392">igitur cum pellantur D & C; quid mirum ſi totus ca­
                <lb/>
              lamus cum ipſis pennis conuertatur. </s>
            </p>
            <p id="N26398" type="main">
              <s id="N2639A">Quintò, hinc motus calami eſt mixtus ex recto axis, & circulari or­
                <lb/>
              bis; </s>
              <s id="N263A0">igitur ſpiralis eſt; </s>
              <s id="N263A4">ſpiræ autem maiores ſunt, vel minores pro diuerſa
                <lb/>
              diſtantia partium ab axe AF, qui debet cenſeri productus vſque ad G; </s>
              <s id="N263AA">
                <lb/>
              nam partes, quæ longiùs diſtant ab axe, maiores ſpiras decurrunt; aliæ
                <lb/>
              verò minores; porrò ſpiræ ipſæ eò frequentiores ſunt, quò motus orbis
                <lb/>
              velocior eſt, & contrà rariores, quò tardior. </s>
            </p>
            <p id="N263B3" type="main">
              <s id="N263B5">Sextò, ſi ſit tantùm vnica penna, calamus non mouetur hoc motu; </s>
              <s id="N263B9">
                <lb/>
              quia vix aër verberatur; </s>
              <s id="N263BE">adde quod in eam partem, quæ caret penna im­
                <lb/>
              pulſus neceſſariò inclinatur; idem accidit cum altera penna fracta eſt,
                <lb/>
              vel minus aptè diuaricata. </s>
            </p>
            <p id="N263C6" type="main">
              <s id="N263C8">Septimò, in cam partem conuertitur, ſeu ſpiras agit, in quam pennæ
                <lb/>
              ipſæ detorquentur; </s>
              <s id="N263CE">alioquin non eſſet, cur potiùs in vnam, quàm in aliam
                <lb/>
              ſuos agerent orbes; </s>
              <s id="N263D4">igitur ita diuaricantur pennæ, vt earum plana ſibi in­
                <lb/>
              uicem ſint obliqua; </s>
              <s id="N263DA">cuius rei ratio prædicta clariſſima cùm ſit; non eſt
                <lb/>
              quod amplius de hac re laboremus. </s>
            </p>
            <p id="N263E0" type="main">
              <s id="N263E2">Octauò, ſi pennæ diſtractiones ſunt, & maximè diuaricatæ; </s>
              <s id="N263E6">motus
                <lb/>
              axis eſt tardior; ratio eſt, quia in eo ſtatu multum aëra pellunt, ſeu venti­
                <lb/>
              lant, à quo retinentur. </s>
            </p>
            <p id="N263EE" type="main">
              <s id="N263F0">Nonò, ſi diſtractiores ſunt, motus orbis eſt etiam tardior, ſuntque
                <lb/>
              rariores ſpiræ; </s>
              <s id="N263F6">ratio eſt eadem, quia cùm motus orbis eſt maior, etiam
                <lb/>
              plùs aëris vertigo illa ſecum abripit; </s>
              <s id="N263FC">hinc maior eſt reſiſtentia; vnde
                <lb/>
              obſeruabis, vt motus orbis minùs impediatur, ita pennas eſſe componen­
                <lb/>
              das, vt aëra ſua quaſi acie cæſim diuidant, ne ſi pellant tota ſua ſuperficie,
                <lb/>
              maior ſit reſiſtentia. </s>
            </p>
            <p id="N26406" type="main">
              <s id="N26408">Decimò, ſi demum plùs æquo ſint diuaricatæ, ita vt angulum obtuſiſ­
                <lb/>
              ſimum faciant, ceſſat omninò motus orbis propter maiorem reſiſtentiam,
                <lb/>
              quæ vertiginem illam impedit. </s>
            </p>
            <p id="N2640F" type="main">
              <s id="N26411">Vndecimò, ita pennæ aptari debent, vt ſenſim inflexæ à radice DE
                <lb/>
              verſus apices BC afflatum aëris diuerſum excipiant, & diſſimilem: vnde
                <lb/>
              accidit, vt partes ipſæ, quæ retardantur, & maiore vi pollent in vertigi­
                <lb/>
              nem agantur, in eam ſcilicet partem, in quam aliqua inclinatio conducit
                <lb/>
              ſic globus retentus à corpore oppoſito in orbem agitur propter rationem
                <lb/>
              prædictam, ne ille impetus ſit fruſtrà, qui adhuc ſupereſt. </s>
              <s id="N2641F">Hinc vides
                <lb/>
              motum orbis non imprimi calamo à pennis, ſed pennis à calamo; </s>
              <s id="N26425">qui
                <lb/>
              cùm ab illis retardetur, ne aliquid impetus ſit fruſtrà, ſupplet motu cir­
                <lb/>
              culari, quod recto difficiliori propter reſiſtentiam orbis conſequi non
                <lb/>
              poteſt; </s>
              <s id="N2642F">determinatur quidem motus circularis in talem partem ab ipſa
                <lb/>
              pennarum deflexione; </s>
              <s id="N26435">non tamen imprimitur: </s>
              <s id="N26439">hinc ſi fortè in via pen­
                <lb/>
              næ ex ſua theca decidant, calamus ipſe ſine nouo impulſu longiùs ſpa­
                <lb/>
              tium conficito; tribuit enim motui recto non impedito, quod circulari,
                <lb/>
              vel ſpirali, ſi pennæ adeſſent tribueret. </s>
            </p>
            <p id="N26443" type="main">
              <s id="N26445">Duodecimò, ſi pennæ contractiores ſunt, & angulum acutiorem fa­
                <lb/>
              ciant, calamus velociùs mouetur motu axis; </s>
              <s id="N2644B">ratio eſt, quia reſiſtentia mi-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>