Gassendi, Pierre, De motu impresso a motore translato epistulae duae, 1642

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
< >
page |< < of 158 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="id.000056">
                <pb xlink:href="027/01/004.jpg"/>
                <lb/>
                <emph type="italics"/>
              odoris. </s>
              <s id="id.000057">Debent & poruli analogici in iis, quæ
                <lb/>
              ab ipſis peruaduntur rebus; vt exemplis
                <lb/>
              oſtenditur.
                <emph.end type="italics"/>
              p.50. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.000058">
                <emph type="italics"/>
              XIV. </s>
              <s id="id.000059">Difficultas præcipua; quomodo attra­
                <lb/>
              ctio ferri à Magnete per emiſſa corpuſcula
                <lb/>
              fiat: Fieri fortè radiis iugi illorum corpuſcu­
                <lb/>
              lorum emißione creatis, refractiſque in re
                <lb/>
              attracta verſus perpendicularem: vnde &
                <lb/>
              factis angulis, quaſi cubitis, in ferro, com­
                <lb/>
              preßio, & attractio in magnetem ſequatur.
                <lb/>
              </s>
              <s id="id.000060">Rationem quorundam effectuum heinc red­
                <lb/>
              di, & actionem electricorum poſſe exinde
                <lb/>
              intelligi.
                <emph.end type="italics"/>
              p.54. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.000061">
                <emph type="italics"/>
              XV. </s>
              <s id="id.000062">Vis Terræ attractrix, perinde ac vis
                <lb/>
              magnetis exſeritur. </s>
              <s id="id.000063">Propè, quàm procùl, ma­
                <lb/>
              ior. </s>
              <s id="id.000064">Lapis in ſpatiis imaginariis conſtitutus
                <lb/>
              tam conſtante mundo, quàm non exſtante, ibi
                <lb/>
              quieſceret. </s>
              <s id="id.000065">Etiam in medio aeris ſpatio, ſi
                <lb/>
              fieret penitùs inane. </s>
              <s id="id.000066">Mouetur iam, quia tra­
                <lb/>
              hitur. </s>
              <s id="id.000067">Ingens ſaxum, cohibita attractione,
                <lb/>
              facillimè mobile. </s>
              <s id="id.000068">Motus deorsùm initio len­
                <lb/>
              tißimus. </s>
              <s id="id.000069">Vis proiecto impreſſa ideò debili­
                <lb/>
              tatur, quòd attractio à Terra facta ipſam
                <lb/>
              continenter refringat. </s>
              <s id="id.000070">Quare pondera ſeu
                <lb/>
              magna, ſeu parua (eiuſdem præſertim ma­
                <lb/>
              teriæ) æqua velocitate cadunt.
                <emph.end type="italics"/>
              p.58. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.000071">
                <emph type="italics"/>
              XVI. </s>
              <s id="id.000072">Impreſſus ſemel motus illi lapidi in
                <lb/>
              imaginariis ſpatiis conſtituto foret æquabi­
                <lb/>
              lis, & perpetuus, attractionis refringentis
                <lb/>
              defectu. </s>
              <s id="id.000073">Comprobatur ex dictis de æquabili­
                <lb/>
              tate motus horizontalis, & ex conſtantia
                <lb/>
              motus rei penſilis, cuius excurſus, & recur­
                <lb/>
              ſus præcipue ob ſolam ipſius chordæ, par­
                <lb/>
              tium ve eius quaſi ſarcinulas ſensìm re­
                <lb/>
              fringuntur, ac denique ceſſant.
                <emph.end type="italics"/>
              p.62. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.000074">
                <emph type="italics"/>
              XVII. </s>
              <s id="id.000075">Poteſt ſimplex Terræ attractio &
                <lb/>
              emonere lapidem à quiete in aëre, & ſuperæa
                <lb/>
              re reſiſtentiam ſuppoſiti aëris. </s>
              <s id="id.000076">Si mobile vno
                <lb/>
              ictu pulſum, pluribus ſimilibus continenter
                <lb/>
              pulſetur, ipſius velocitas continenter auge­
                <lb/>
              bitur. </s>
              <s id="id.000077">Lapis in aere, ſeu à Terra, ſeu ab aëre,
                <lb/>
              ſeu ab vtroque continenter ictus accipiat,
                <lb/>
              non poteſt continuò non accelerari. </s>
              <s id="id.000078">Si ab al­
                <lb/>
              tera, ſimplicive tantum cauſa moueretur,
                <lb/>
              velocitas eius increſceret ſecundum ſeriem
                <lb/>
              vastatum. </s>
              <s id="id.000079">Atqui increſcit ſecundum ſe­
                <lb/>
              riem numerorum ab vnitate imparium.
                <emph.end type="italics"/>
              p.66.
                <lb/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.000080">
                <emph type="italics"/>
              XVIII. </s>
              <s id="id.000081">Coniungenda ut
                <gap/>
              aque cauſa: vt
                <lb/>
              ſit in primo momento unus ictus à Terra at­
                <lb/>
              trahente: in ſecundo ſint duo, vnus à Ter­
                <lb/>
              ra attrahente, alius ab aere impellente, &
                <lb/>
              conſequenter ſingulis momentis duo: ſicque,
                <lb/>
              cum impetus omnes maneant, ſint in primo
                <lb/>
              momento, 1. in ſecundo 3. in tertio 5. & quæ
                <lb/>
              eſt progreſsio numerorum imparium. </s>
              <s id="id.000083">Heinc
                <lb/>
              ſequitur ſpatia in fine cuiuſque momenti ab
                <lb/>
              vſque initio qua ſita eſſe 1. 4. 9. & c. quæ
                <lb/>
              ſunt quadrata momentorum. </s>
              <s id="id.000085">Declaratur res
                <lb/>
              ſchemate. </s>
              <s id="id.000086">Cur graue proiectum tanto aſcen­
                <lb/>
              dat tempore, quanto deinceps deſcendit. </s>
              <s id="id.000087">Ea­
                <lb/>
              dem proportio ſeruatur in rebus obliquè de­
                <lb/>
              cidentibus: & in excurſibus, recurſibuſque
                <lb/>
              rerum penſilium. </s>
              <s id="id.000088">An caſurus fuerit eadem
                <lb/>
              incrementi velocitatis proportione demiſſus
                <lb/>
              in centrum lapis à Terræ ſuperficie, à luna,
                <lb/>
              à Sole, à Fixis?
                <emph.end type="italics"/>
              p.69. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.000089">
                <emph type="italics"/>
              XIX. </s>
              <s id="id.000090">Vis motrix in re proiecta non aliud,
                <lb/>
              quàm impreſſus motus, qui ex ſe in eo perſe­
                <lb/>
              ueraret perpetuò, niſi facta à Terra attra­
                <lb/>
              ctione labefactaretur. </s>
              <s id="id.000091">Imprimitur, dum mo­
                <lb/>
              uens iunctum mobili ipſum ſecum monet, &
                <lb/>
              aliquo vſque in viam tenendam comitatur.
                <lb/>
              </s>
              <s id="id.000092">Motus reflexus cum directo continüatus, ab
                <lb/>
              eadem cauſa cum illo eſt. </s>
              <s id="id.000093">Reflexio, & inci­
                <lb/>
              dentia ad angulos pareis, eadem lege, qua
                <lb/>
              emerſio, & procidentia in re penſili.
                <emph.end type="italics"/>
              p.74. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.000094">
                <emph type="italics"/>
              XX. </s>
              <s id="id.000095">Differtur tractatio de argumento ex
                <lb/>
              motu verum ſurſum proiectarum reciden­
                <lb/>
              tiumque ad quietem Terræ aſſerendam aſ­
                <lb/>
              ſumpto, in occaſionem aliam. </s>
              <s id="id.000096">Epiſtola con­
                <lb/>
              cluditur.
                <emph.end type="italics"/>
              p 77. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.000097">
                <emph type="center"/>
              EPISTOLÆ POSTERIORIS.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.000098">
                <emph type="italics"/>
              I. PRoponitur agendum de imbecillitate
                <lb/>
              argumenti, quo ab Ariſtotele vſque
                <lb/>
              probatur Terram quieſcere. </s>
              <s id="id.000099">Seneca rem diſ­
                <lb/>
              quiſitione non indignam cenſuit, moueatur­-
                <lb/>
              ne Terra, an-non. </s>
              <s id="id.000100">Plato eam moueri opina­
                <lb/>
              tus eſt. </s>
              <s id="id.000101">Argumentum vulgare pro quiete,
                <lb/>
              Quòd lapis ſursùm directè protectus e pup­
                <lb/>
              pi, dum navis mouetur, non recidat in puppim
                <lb/>
              intereà ſubductam. </s>
              <s id="id.000102">Cùm exemplam hoc fal­
                <lb/>
              ſum ſit, videtur argumentum poſſe retor-
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>