Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 30
[out of range]
>
<
1 - 30
[out of range]
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
20
"/>
ex non entibus & prætereà vulgarem opinionem ex non ente, aut ex nihilo aliquid fieri fuiſſe te
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg199
"/>
<
lb
/>
ſtatur. </
s
>
<
s
>Quinimmo ibidem monet nos Ariſtoteles non eſſe eo placito liberè vtendum; nimirum
<
lb
/>
nihil ex nihilo fieri; cùm ſit comprehenſio quædam quam accepimus rerum ſuperficiem ſolam
<
lb
/>
ſpectando, non autem ſcrutando interius. </
s
>
<
s
>Attamen & ſi ignota non erat creatio; neutiquam
<
lb
/>
tamen approbata. </
s
>
<
s
>Et Heſiodus numeratur in Theologis; ex quo efficitur, vt quod aliquando
<
lb
/>
dixit Ariſtoteles
<
foreign
lang
="
grc
">τούς πεῥιφύσεως</
foreign
>
. </
s
>
<
s
>intelligat propriè phyſicos cum ceteroquin alij multi qui
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
<
lb
/>
ſunt phyſici, de natura ſe ſcribere profiteantur, ſed nos hic phyſicum agimus, etſi verbis Ariſto
<
lb
/>
telis vti licet, vt cernas, quæ nobis conſtituenda ſunt, illiuſmodi fore, vt nos humano modo ve
<
lb
/>
limus habere ad credendum. </
s
>
<
s
>& validiorem Theologo delegemus; illud in animo ſemper ha
<
lb
/>
bentes Chriſtianam pietatem eſſe talem, vt ſola ſuo iure principia ponere poſsit, nec aliunde
<
lb
/>
mutuare; memores eò non peruenire ſenſum quem omnium humanarum artium autorem eſſe
<
lb
/>
vult Ariſtoteles. </
s
>
<
s
>Nanque & ipſe docet veritatis & fidei principium duplex eſſe, quorum
<
expan
abbr
="
alterũ
">alterum</
expan
>
<
lb
/>
eſt mens, alterum mente ſublimius, nempe Deus, qui motiones efficit in ijs quos
<
foreign
lang
="
grc
">ὲυτεῖς</
foreign
>
ideſt,
<
lb
/>
felices appellant, & ſanè multò admirabiliores quàm illi ſint qui duce ratione rebus gerendis
<
lb
/>
vtuntur. </
s
>
<
s
>Hoc principium à diuiniſsimo poèta ſignificatum, vbi Niſus Euryalum alloquitur</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg199
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Dij'ne hunc ardorem mentibus addunt
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg200
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg200
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Euryale? </
s
>
<
s
>An ſua
<
expan
abbr
="
cuiq;
">cuique</
expan
>
Deus fit dira cupido
<
emph.end
type
="
italics
"/>
?</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>Eſt & aliud principium, quod ſuperat mentem, atra nimirum bilis qua qui agitantur; ſupra
<
lb
/>
captum hominis prænoſcunt, & futura præſagiunt. </
s
>
<
s
>Sed nos humano modo nunc loquimur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Porrò humanum morem, qui ſit, docet Laert. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
monetq́
">monetque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Pyrrhone illo vſum fuiſſe Hippocratem,
<
lb
/>
& longè antè Homerum. </
s
>
<
s
>eſt verò hic ambiguus, & qui in vtranque partem facilè trahi poſsit, &
<
lb
/>
vbi denique contradicere liceat. </
s
>
<
s
>Itaque Homerus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
foreign
lang
="
grc
">Στζεπτή μὲν γλῶσσ' ὲστὶ βζωτῶν, πολέες δ' ἔνι μύθοι.</
foreign
>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>Lingua volubilis eſt; hominum
<
expan
abbr
="
verbisq́
">verbisque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>referta &</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
foreign
lang
="
grc
">ἐπέων πολὺς νόμος ἔυθα, καὶ έυθα.</
foreign
>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>Verborum hinc atque hinc ingens eſt copia cuiuis</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>Atque ille quidem congruens eſt rebus naturalibus quæ propter infinitatem materiæ neceſ
<
lb
/>
ſitatem difficilè admittunt. </
s
>
<
s
>Itaque ex nihilo nihil fieri recipimus. </
s
>
<
s
>Attamen & ex nihilo nihil
<
lb
/>
fieri ſic contingit, vt ex eo quoque nonnihil fieri poſsit. </
s
>
<
s
>Quocirca etiam laudatur Parmenides
<
lb
/>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
qui id quod fit, ex non ente fieri dixerit, & oſtenſum eſt priuationem, quæ eſt per ſe non ens,
<
arrow.to.target
n
="
marg201
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg202
"/>
<
lb
/>
in omnem mutationem neceſſariò conuenire. </
s
>
<
s
>Verùm non idcirco creatio quamuis ſecundum
<
lb
/>
veritatem credenda conceditur ab Ariſtotele. </
s
>
<
s
>ſiquidem id quod fit, non ex nihilo ſimpliciter &
<
lb
/>
per ſe (quod creatio requirit) efficiatur; ſed ex euento; & quatenus ſubeſt materia priuationi.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Proptereà diſtinguendum fuit, vt ex nihilo nihil, & vt ex illo quippiam fieri poſſet; neque illò
<
lb
/>
perueniebat ſenſus: quapropter etiam longiore diſquiſitione opus fuit, vt noſceretur. </
s
>
<
s
>Hoc er
<
lb
/>
go ſit principium phyſicum ex nihilo nihil; vt oppoſitum ſimpliciter à phyſico doctore ſit repu
<
lb
/>
diandum, vtpotè quod ex eo naſcatur ſyllogiſmus contrariæ deceptionis. </
s
>
<
s
>Quamobrem hoc lo
<
lb
/>
co ſuccurrit vt admiremur eos qui phyſicè, aut etiam Ariſtotelicè oppoſitum huius perorare ſe
<
lb
/>
poſſe conſidant; nec è fontibus pietatis hauriant. </
s
>
<
s
>Sed cùm id conficiant argumentis, quibus plu
<
lb
/>
ra noſtrę methodi principia ſupponuntur; muneris quoque noſtri eſt ad illa aliquid dicere: ſunt
<
lb
/>
enim ea nobis diſſoluenda, quæ quiſpiam è principijs ducta probatione, fallaci concluſione effi
<
lb
/>
ciat
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
. </
s
>
<
s
>Neque verò hic ego dubitabo, quin ſtudio pietatis adducti ſanctiſsimi viri conferant in
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg203
"/>
<
lb
/>
hunc locum ſuos conatus; neque ſtudium reprehendo. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
mihiq́
">mihique</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ab ijs non recedere certum eſt
<
lb
/>
in eo quod religio iuſsit. </
s
>
<
s
>ſed quantum ego rem ita ſe habere noui, tantum dubito phyſicè ne
<
lb
/>
confici queat.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg204
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg201
"/>
a 1. Phyſ.
<
lb
/>
Tit. 79.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg202
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg203
"/>
g 1. Phyſ.
<
lb
/>
T. 11.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg204
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>Multa ſanè contrà afferuntur illa, hoc loco attingam quę ſub initio noſtræ methodi exitum fa
<
lb
/>
cilè inuenient: ſiqua maiorem eruditionem diligentiam've poſtulabunt, eò reijciam, vbi de mo
<
lb
/>
tus ęternitate diſſeretur. </
s
>
<
s
>Hæc verò inter alia afferuntur. </
s
>
<
s
>Modus agendi ſequitur modum quo
<
arrow.to.target
n
="
marg205
"/>
<
lb
/>
res eſt: & quale eſt eſſe
<
expan
abbr
="
cuiq́
">cuique</
expan
>
. </
s
>
<
s
>rei, talis eſt actio. </
s
>
<
s
>Sed Deus in eo quod eſt, à nullo pendet, nihil
<
lb
/>
pręrequirit, aut præſupponit: ergo nec in agendo. </
s
>
<
s
>Hæc eſt etiam notio Dei naturaliter animis
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg206
"/>
<
lb
/>
inſita & impreſſa. </
s
>
<
s
>Deum eſſe ens primum, perfectum, à nullo pendens, per ſe ſufficiens, nullius
<
lb
/>
indigum; ergo per ſe ſufficit ad agendum: itaque non eget ſubiecto. </
s
>
<
s
>Affertur & illud. </
s
>
<
s
>Deum
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg207
"/>
<
lb
/>
eſſe cauſſam omnium rerum: ceteroqui pręter Deum aliquid eſſet ſine cauſſa, habens eſſe à ſe:
<
lb
/>
id verò fieri nequit: neque enim omnia penderent à Deo. </
s
>
<
s
>Sed multa ſunt, vt materia prima,
<
lb
/>
cęli, mentes beatę quæ non potuerunt habere eſſe à Deo ex materia per motum: per creationem
<
lb
/>
igitur. </
s
>
<
s
>Quòd ſi accipias huiuſmodi res habere eſſe à Deo ex æterno tempore. </
s
>
<
s
>Atqui id creatio
<
lb
/>
ni non obſtat: eius enim ratio poſita eſt in eo quòd ſit ex non ſubiecto non autem quòd de nouo
<
lb
/>
exiſtat. </
s
>
<
s
>Immo ſi potuit hoc ex æterno tempore efficere, poterit etiam nunc & fortè multo ma
<
lb
/>
gis; & quo æternum non æterno difficilius eſt. </
s
>
<
s
>In productione quoque cuiuſque ſingularis, vt
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg208
"/>
</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>