Apian, Petrus
,
Instrvmentvm Sinvvm, sev primi mobilis
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 97
>
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 97
>
page
|<
<
of 97
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div49
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
29
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1776
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
file
="
0040
"
n
="
40
"
rhead
="
GENVINVS VSVS
"/>
maior eſt ſinu maximæ declinationis Solis 39874. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1777
"
xml:space
="
preserve
">tunc aũt ipſum maximæ decli-
<
lb
/>
nationis Solis multiplica cum toto ſinu, productũ diuide in diuiſorem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1778
"
xml:space
="
preserve
">prouenſent in
<
lb
/>
quotiente 66904. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1779
"
xml:space
="
preserve
">arcus iſtius erit 42. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1780
"
xml:space
="
preserve
">gra. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1781
"
xml:space
="
preserve
">quæ altitudo eſt æquatoris, eam ſi ſubtrahas
<
lb
/>
à 90. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1782
"
xml:space
="
preserve
">remanebunt 48. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1783
"
xml:space
="
preserve
">gradus, eleuatio ſcilicet polaris quam tantopere inquirebas.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1784
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div51
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
30
">
<
head
xml:id
="
echoid-head34
"
xml:space
="
preserve
">PRONVNCIATVM XVIII.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1785
"
xml:space
="
preserve
">Cuiuslibet arcus eclypticæ, qui incipiat in ſectione uernali, aſcenſionem
<
lb
/>
obliquam in quacun ſiue ciuitate ſiue regione ſupputare.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1786
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1787
"
xml:space
="
preserve
">Iam ſupra edoctus es pronunciato 15. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1788
"
xml:space
="
preserve
">cognoſcere differentiã aſcenſionalem, ea res ti
<
lb
/>
bi hic plurimũ erit uſui. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1789
"
xml:space
="
preserve
">Cæterum in pronunciato 7. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1790
"
xml:space
="
preserve
">didiciſti inuentionem aſcenſionis re
<
lb
/>
ctæ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1791
"
xml:space
="
preserve
">Iam igitur ſi punctũ, ſuper quo differentia aſcenfionalis eſt quæſtia, declinationem
<
lb
/>
habet ſeptentrionalem, tũc tu differentiã illam ſubtrahe ab aſcenſiõe recta pũcti dati, ſin
<
lb
/>
aũt declinatio fuerit meridionalis, operæpreciũ erit te addere differentiã iſtã ad aſcenſio
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0040-01
"
xlink:href
="
note-0040-01a
"
xml:space
="
preserve
">EXEM-
<
lb
/>
PLVM
<
lb
/>
<
emph
style
="
it
">Epiſoo
<
unsure
/>
pi.</
emph
>
</
note
>
nem rectã, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1792
"
xml:space
="
preserve
">tũc ſanè reliqua tibi manebit aſcenſio illius pũcti obliqua. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1793
"
xml:space
="
preserve
">?</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1794
"
xml:space
="
preserve
">? Nunc ſi uis
<
lb
/>
cape eius rei tibi exemplũ huiuſmodi: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1795
"
xml:space
="
preserve
">Sol in ipſo die intronizationis ornatiſsimi Præſu
<
lb
/>
lis Auguſtenſis fuit in 2. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1796
"
xml:space
="
preserve
">gra. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1797
"
xml:space
="
preserve
">26. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1798
"
xml:space
="
preserve
">mi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1799
"
xml:space
="
preserve
">II, quapropter & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1800
"
xml:space
="
preserve
">declinationem oportet habeat
<
lb
/>
ſeptentrionalem, porrò ex 7. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1801
"
xml:space
="
preserve
">pronunciato inuentã habeo aſcenſionem eius rectã 60. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1802
"
xml:space
="
preserve
">gra.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1803
"
xml:space
="
preserve
">21. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1804
"
xml:space
="
preserve
">mi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1805
"
xml:space
="
preserve
">Ex pronũciato autem 15. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1806
"
xml:space
="
preserve
">inueni ſuper eundem gradum Solis differentiam aſcen
<
lb
/>
ſionalem 24. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1807
"
xml:space
="
preserve
">gra. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1808
"
xml:space
="
preserve
">49. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1809
"
xml:space
="
preserve
">mi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1810
"
xml:space
="
preserve
">Nunc ita ſibi differentiam illam aſcenſionalem ſubtrahã à 60. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1811
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
gra. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1812
"
xml:space
="
preserve
">21. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1813
"
xml:space
="
preserve
">mi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1814
"
xml:space
="
preserve
">ſiquidem declinatio ibi eſt ſeptentrionalis, remanent 35. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1815
"
xml:space
="
preserve
">gra. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1816
"
xml:space
="
preserve
">32. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1817
"
xml:space
="
preserve
">mi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1818
"
xml:space
="
preserve
">æquato-
<
lb
/>
ris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1819
"
xml:space
="
preserve
">exurgunt in horizonte exortiuo cum gradu Solis, quod ipſum erat optatum.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1820
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div53
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
31
">
<
head
xml:id
="
echoid-head35
"
xml:space
="
preserve
">PRONVNCIATVM XIX.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1821
"
xml:space
="
preserve
">Quod ſi forte aſcenſio obliqua iam antea fuerit cum eleuatione poli cogni
<
lb
/>
ta, adhuc tamen gradum eclypticæ ſimul tunc aſcendentem ſuper horizon-
<
lb
/>
tem experiri & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1822
"
xml:space
="
preserve
">indagare.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1823
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1824
"
xml:space
="
preserve
">Hic principio admonendus es, ut ſemper aſcenſionem incipias cõputare à proxima in
<
lb
/>
terſectione æquino ctialis & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1825
"
xml:space
="
preserve
">eclypticæ, ſiquidem ab utra illa interſectiõe incipit aſcen-
<
lb
/>
ſio, operationem hãc ita ꝓponemus breuiſsime, nã in ſe admodũ operoſa eſt & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1826
"
xml:space
="
preserve
">ꝓlixa. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1827
"
xml:space
="
preserve
">Ha
<
lb
/>
bita iam aſcenſione obliqua, imaginare eam ſic quaſi eſſet aſcenſio recta, eius aſcenſionis
<
lb
/>
quære ex pronunciato 8. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1828
"
xml:space
="
preserve
">arcũ eclypticæ, qui cũ illo arcu æquatoris in ſphæra recta aſcen
<
lb
/>
dit ſuper horizõtem, inuento illo, porrò cõquire per ꝓpoſitionem 5, declinationem eius
<
lb
/>
ab æquatore. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1829
"
xml:space
="
preserve
">Mox arcus illius æquatoris, quem tibi per modũ aſcenſionis rectæ, propo-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0040-02
"
xlink:href
="
note-0040-02a
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
it
">per aream</
emph
>
<
lb
/>
<
emph
style
="
it
">aſſequcris.</
emph
>
</
note
>
ſuiſti ſinũ, duc in totũ illum ſinũ, productũ inde diuide cũ ſinu arcus eclypticæ, qui ſimul
<
lb
/>
aſcendit, arcũ quotientis ſubtrahe à ſemicirculo, ſi tamen arcus eclypticæ deſinat & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1830
"
xml:space
="
preserve
">finia
<
lb
/>
tur in ſemicirculo aſcendente, hoc eſt inter principiũ ♑ ſecundũ ordinem ſigno℞ uſ ad
<
lb
/>
principiũ ♋. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1831
"
xml:space
="
preserve
">ſin aũt finis arcus eclypticæ fuerit inter principiũ ♋ & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1832
"
xml:space
="
preserve
">♑. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1833
"
xml:space
="
preserve
">relinques ita ar
<
lb
/>
cum illũ quotientis, q̊d aũt iſto primo modo uel altero tibi per operationem prouenit, id
<
lb
/>
inuentum primũ dicetur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1834
"
xml:space
="
preserve
">Deinde multiplica ſinũ altitudinis poli cũ ſinu declinationis ꝓ
<
lb
/>
poſiti arcus eclypticæ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1835
"
xml:space
="
preserve
">productũ diuide in ſinũ totũ, at is arcus quotientis uocabitur
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0040-03
"
xlink:href
="
note-0040-03a
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
it
">per latera.</
emph
>
</
note
>
inuentum ſecundũ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1836
"
xml:space
="
preserve
">Præterea propone tibi ſinũ cõplementi huius ſecundi inuenti, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1837
"
xml:space
="
preserve
">ſi-
<
lb
/>
mul etiã ſinũ cõplemẽti altitudinis poli, ſinũ ex ijs minorem duc in integrũ ſiue perfectũ,
<
lb
/>
productũ diuide in maiorem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1838
"
xml:space
="
preserve
">arcus quotientis appellabitur inuentũ tertiũ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1839
"
xml:space
="
preserve
">hoc ipſum
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0040-04
"
xlink:href
="
note-0040-04a
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
it
">Per aream</
emph
>
</
note
>
ſi ſubtrahas ab inuento primo, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1840
"
xml:space
="
preserve
">finũ reſidui ducas in ſinũ cõplementi ſecũdi inuenti, at
<
lb
/>
diuidas in totũ, deinde arcũ quotientis ſubtra has à 90. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1841
"
xml:space
="
preserve
">ſinũ quo reſidui tibi ꝓponas cũ
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0040-05
"
xlink:href
="
note-0040-05a
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
it
">per latera.</
emph
>
</
note
>
ſinu ſecundi inuenti, minorem ex ijs ducas in ſinũ totũ, productũ in maiorem diuidas: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1842
"
xml:space
="
preserve
">tũc
<
lb
/>
tandem arcus quotientis tibi monſtrabit optatũ, dummodo addideris eũ ad arcũ eclypti
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0040-06
"
xlink:href
="
note-0040-06a
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
it
">Per aream</
emph
>
</
note
>
cæ, qui propoſitæ aſcenſioni in ſphæra recta reſpõdet, arcu etiã eclypticæ deſinẽte in me
<
lb
/>
dietate aſcenſionali, ſi inter ♑ & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1843
"
xml:space
="
preserve
">♋, uel ſubtraxeris, ſi finiatur ille in medietate zodiaci,
<
lb
/>
deſcendente à principio nimirũ ♋ uſ ad principiũ ♑, ſecundũ ordinem ſigno℞ nume-
<
lb
/>
rando: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1844
"
xml:space
="
preserve
">ſic iam habebis arcũ eclypticæ quæſitum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1845
"
xml:space
="
preserve
">?</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1846
"
xml:space
="
preserve
">? Adſume quo in hãcrem exem-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0040-07
"
xlink:href
="
note-0040-07a
"
xml:space
="
preserve
">EXEM-
<
lb
/>
PLVM
<
lb
/>
E
<
emph
style
="
it
">piſoo
<
unsure
/>
pi.</
emph
>
</
note
>
plum tibi huiuſcemodi, niſi forte moleſtũ eſt, nõ erit aũt ſi pleniorem intelligentiã habe-
<
lb
/>
re deſideras. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1847
"
xml:space
="
preserve
">Propoſito ipſo intronizationis die, ecce aſcenſio recta æ quatoris à </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>