Apian, Petrus
,
Instrvmentvm Sinvvm, sev primi mobilis
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 97
>
Scan
Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 97
>
page
|<
<
of 97
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div49
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
29
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1776
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
file
="
0040
"
n
="
40
"
rhead
="
GENVINVS VSVS
"/>
maior eſt ſinu maximæ declinationis Solis 39874. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1777
"
xml:space
="
preserve
">tunc aũt ipſum maximæ decli-
<
lb
/>
nationis Solis multiplica cum toto ſinu, productũ diuide in diuiſorem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1778
"
xml:space
="
preserve
">prouenſent in
<
lb
/>
quotiente 66904. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1779
"
xml:space
="
preserve
">arcus iſtius erit 42. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1780
"
xml:space
="
preserve
">gra. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1781
"
xml:space
="
preserve
">quæ altitudo eſt æquatoris, eam ſi ſubtrahas
<
lb
/>
à 90. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1782
"
xml:space
="
preserve
">remanebunt 48. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1783
"
xml:space
="
preserve
">gradus, eleuatio ſcilicet polaris quam tantopere inquirebas.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1784
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div51
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
30
">
<
head
xml:id
="
echoid-head34
"
xml:space
="
preserve
">PRONVNCIATVM XVIII.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1785
"
xml:space
="
preserve
">Cuiuslibet arcus eclypticæ, qui incipiat in ſectione uernali, aſcenſionem
<
lb
/>
obliquam in quacun ſiue ciuitate ſiue regione ſupputare.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1786
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1787
"
xml:space
="
preserve
">Iam ſupra edoctus es pronunciato 15. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1788
"
xml:space
="
preserve
">cognoſcere differentiã aſcenſionalem, ea res ti
<
lb
/>
bi hic plurimũ erit uſui. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1789
"
xml:space
="
preserve
">Cæterum in pronunciato 7. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1790
"
xml:space
="
preserve
">didiciſti inuentionem aſcenſionis re
<
lb
/>
ctæ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1791
"
xml:space
="
preserve
">Iam igitur ſi punctũ, ſuper quo differentia aſcenfionalis eſt quæſtia, declinationem
<
lb
/>
habet ſeptentrionalem, tũc tu differentiã illam ſubtrahe ab aſcenſiõe recta pũcti dati, ſin
<
lb
/>
aũt declinatio fuerit meridionalis, operæpreciũ erit te addere differentiã iſtã ad aſcenſio
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0040-01
"
xlink:href
="
note-0040-01a
"
xml:space
="
preserve
">EXEM-
<
lb
/>
PLVM
<
lb
/>
<
emph
style
="
it
">Epiſoo
<
unsure
/>
pi.</
emph
>
</
note
>
nem rectã, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1792
"
xml:space
="
preserve
">tũc ſanè reliqua tibi manebit aſcenſio illius pũcti obliqua. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1793
"
xml:space
="
preserve
">?</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1794
"
xml:space
="
preserve
">? Nunc ſi uis
<
lb
/>
cape eius rei tibi exemplũ huiuſmodi: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1795
"
xml:space
="
preserve
">Sol in ipſo die intronizationis ornatiſsimi Præſu
<
lb
/>
lis Auguſtenſis fuit in 2. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1796
"
xml:space
="
preserve
">gra. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1797
"
xml:space
="
preserve
">26. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1798
"
xml:space
="
preserve
">mi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1799
"
xml:space
="
preserve
">II, quapropter & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1800
"
xml:space
="
preserve
">declinationem oportet habeat
<
lb
/>
ſeptentrionalem, porrò ex 7. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1801
"
xml:space
="
preserve
">pronunciato inuentã habeo aſcenſionem eius rectã 60. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1802
"
xml:space
="
preserve
">gra.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1803
"
xml:space
="
preserve
">21. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1804
"
xml:space
="
preserve
">mi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1805
"
xml:space
="
preserve
">Ex pronũciato autem 15. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1806
"
xml:space
="
preserve
">inueni ſuper eundem gradum Solis differentiam aſcen
<
lb
/>
ſionalem 24. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1807
"
xml:space
="
preserve
">gra. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1808
"
xml:space
="
preserve
">49. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1809
"
xml:space
="
preserve
">mi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1810
"
xml:space
="
preserve
">Nunc ita ſibi differentiam illam aſcenſionalem ſubtrahã à 60. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1811
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
gra. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1812
"
xml:space
="
preserve
">21. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1813
"
xml:space
="
preserve
">mi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1814
"
xml:space
="
preserve
">ſiquidem declinatio ibi eſt ſeptentrionalis, remanent 35. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1815
"
xml:space
="
preserve
">gra. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1816
"
xml:space
="
preserve
">32. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1817
"
xml:space
="
preserve
">mi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1818
"
xml:space
="
preserve
">æquato-
<
lb
/>
ris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1819
"
xml:space
="
preserve
">exurgunt in horizonte exortiuo cum gradu Solis, quod ipſum erat optatum.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1820
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div53
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
31
">
<
head
xml:id
="
echoid-head35
"
xml:space
="
preserve
">PRONVNCIATVM XIX.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1821
"
xml:space
="
preserve
">Quod ſi forte aſcenſio obliqua iam antea fuerit cum eleuatione poli cogni
<
lb
/>
ta, adhuc tamen gradum eclypticæ ſimul tunc aſcendentem ſuper horizon-
<
lb
/>
tem experiri & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1822
"
xml:space
="
preserve
">indagare.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1823
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1824
"
xml:space
="
preserve
">Hic principio admonendus es, ut ſemper aſcenſionem incipias cõputare à proxima in
<
lb
/>
terſectione æquino ctialis & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1825
"
xml:space
="
preserve
">eclypticæ, ſiquidem ab utra illa interſectiõe incipit aſcen-
<
lb
/>
ſio, operationem hãc ita ꝓponemus breuiſsime, nã in ſe admodũ operoſa eſt & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1826
"
xml:space
="
preserve
">ꝓlixa. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1827
"
xml:space
="
preserve
">Ha
<
lb
/>
bita iam aſcenſione obliqua, imaginare eam ſic quaſi eſſet aſcenſio recta, eius aſcenſionis
<
lb
/>
quære ex pronunciato 8. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1828
"
xml:space
="
preserve
">arcũ eclypticæ, qui cũ illo arcu æquatoris in ſphæra recta aſcen
<
lb
/>
dit ſuper horizõtem, inuento illo, porrò cõquire per ꝓpoſitionem 5, declinationem eius
<
lb
/>
ab æquatore. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1829
"
xml:space
="
preserve
">Mox arcus illius æquatoris, quem tibi per modũ aſcenſionis rectæ, propo-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0040-02
"
xlink:href
="
note-0040-02a
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
it
">per aream</
emph
>
<
lb
/>
<
emph
style
="
it
">aſſequcris.</
emph
>
</
note
>
ſuiſti ſinũ, duc in totũ illum ſinũ, productũ inde diuide cũ ſinu arcus eclypticæ, qui ſimul
<
lb
/>
aſcendit, arcũ quotientis ſubtrahe à ſemicirculo, ſi tamen arcus eclypticæ deſinat & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1830
"
xml:space
="
preserve
">finia
<
lb
/>
tur in ſemicirculo aſcendente, hoc eſt inter principiũ ♑ ſecundũ ordinem ſigno℞ uſ ad
<
lb
/>
principiũ ♋. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1831
"
xml:space
="
preserve
">ſin aũt finis arcus eclypticæ fuerit inter principiũ ♋ & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1832
"
xml:space
="
preserve
">♑. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1833
"
xml:space
="
preserve
">relinques ita ar
<
lb
/>
cum illũ quotientis, q̊d aũt iſto primo modo uel altero tibi per operationem prouenit, id
<
lb
/>
inuentum primũ dicetur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1834
"
xml:space
="
preserve
">Deinde multiplica ſinũ altitudinis poli cũ ſinu declinationis ꝓ
<
lb
/>
poſiti arcus eclypticæ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1835
"
xml:space
="
preserve
">productũ diuide in ſinũ totũ, at is arcus quotientis uocabitur
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0040-03
"
xlink:href
="
note-0040-03a
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
it
">per latera.</
emph
>
</
note
>
inuentum ſecundũ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1836
"
xml:space
="
preserve
">Præterea propone tibi ſinũ cõplementi huius ſecundi inuenti, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1837
"
xml:space
="
preserve
">ſi-
<
lb
/>
mul etiã ſinũ cõplemẽti altitudinis poli, ſinũ ex ijs minorem duc in integrũ ſiue perfectũ,
<
lb
/>
productũ diuide in maiorem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1838
"
xml:space
="
preserve
">arcus quotientis appellabitur inuentũ tertiũ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1839
"
xml:space
="
preserve
">hoc ipſum
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0040-04
"
xlink:href
="
note-0040-04a
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
it
">Per aream</
emph
>
</
note
>
ſi ſubtrahas ab inuento primo, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1840
"
xml:space
="
preserve
">finũ reſidui ducas in ſinũ cõplementi ſecũdi inuenti, at
<
lb
/>
diuidas in totũ, deinde arcũ quotientis ſubtra has à 90. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1841
"
xml:space
="
preserve
">ſinũ quo reſidui tibi ꝓponas cũ
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0040-05
"
xlink:href
="
note-0040-05a
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
it
">per latera.</
emph
>
</
note
>
ſinu ſecundi inuenti, minorem ex ijs ducas in ſinũ totũ, productũ in maiorem diuidas: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1842
"
xml:space
="
preserve
">tũc
<
lb
/>
tandem arcus quotientis tibi monſtrabit optatũ, dummodo addideris eũ ad arcũ eclypti
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0040-06
"
xlink:href
="
note-0040-06a
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
it
">Per aream</
emph
>
</
note
>
cæ, qui propoſitæ aſcenſioni in ſphæra recta reſpõdet, arcu etiã eclypticæ deſinẽte in me
<
lb
/>
dietate aſcenſionali, ſi inter ♑ & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1843
"
xml:space
="
preserve
">♋, uel ſubtraxeris, ſi finiatur ille in medietate zodiaci,
<
lb
/>
deſcendente à principio nimirũ ♋ uſ ad principiũ ♑, ſecundũ ordinem ſigno℞ nume-
<
lb
/>
rando: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1844
"
xml:space
="
preserve
">ſic iam habebis arcũ eclypticæ quæſitum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1845
"
xml:space
="
preserve
">?</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1846
"
xml:space
="
preserve
">? Adſume quo in hãcrem exem-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0040-07
"
xlink:href
="
note-0040-07a
"
xml:space
="
preserve
">EXEM-
<
lb
/>
PLVM
<
lb
/>
E
<
emph
style
="
it
">piſoo
<
unsure
/>
pi.</
emph
>
</
note
>
plum tibi huiuſcemodi, niſi forte moleſtũ eſt, nõ erit aũt ſi pleniorem intelligentiã habe-
<
lb
/>
re deſideras. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1847
"
xml:space
="
preserve
">Propoſito ipſo intronizationis die, ecce aſcenſio recta æ quatoris à </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>