Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of Notes

< >
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
< >
page |< < (3) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div33" type="section" level="1" n="33">
          <pb o="3" file="039" n="40" rhead="Ioan. de Sacro Boſco."/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div36" type="section" level="1" n="34">
          <head xml:id="echoid-head38" xml:space="preserve">DEINVENTORIBVS ASTRONOMIÆ</head>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s109" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Nemini</emph>
            dubium eſſe debet, Aſtronomiæ primos inuentores extitiſſe humani
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-039-01" xlink:href="note-039-01a" xml:space="preserve">Inuentores
                <lb/>
              primi Aſtro
                <lb/>
              nomiæ qui
                <lb/>
              fueri@t.</note>
            generis progenitores, ac propagatores, Adamum dico, Noe, Abrahamum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s110" xml:space="preserve">cæteros
              <lb/>
            huiuſmodi, a quibus etiam alias omnes diſciplinas honeſtas originem duxiſſe, teſtantur
              <lb/>
            æntiquiſſimæ hiſtoriæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s111" xml:space="preserve">Nam vt ſcribit Ioſephus antiquitatum Iudaicarum lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s112" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s113" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s114" xml:space="preserve">4.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s115" xml:space="preserve">oum prædixiſſet Adam filijs ſuis exterminationem rerum omnium, vnam ignis virtute,
              <lb/>
            alteram vero aquarum vi, ac multitudine fore venturam, illi pertimeſcentes, ne diſcipli
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-039-02" xlink:href="note-039-02a" xml:space="preserve">Duæ colum
                <lb/>
              nę, in qui-
                <lb/>
              bus filij A-
                <lb/>
              dam ſcien-
                <lb/>
              tias inſcri-
                <lb/>
              pſerunt, ne
                <lb/>
              diluuio pe-
                <lb/>
              rirent, quæ
                <lb/>
              fuerint.</note>
            @a rerum cœleſti um, quàm primi adinuenerunt, dilaberetur ab hominibus, aut ante-
              <lb/>
            quam ad notitiam veniret, deperiret, duas fecere columnas, aliam quidem ex lateribus,
              <lb/>
            aliam vero ex lapidibus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s116" xml:space="preserve">in ambabus, quæ inuenerant, conſcripſerunt, vt ſi conſtru-
              <lb/>
            sta ex lateribus exterminaretur ab imbribus, lapidea permanens præberet hominibus
              <lb/>
            ſcripta de rebus cæleſt ibus; </s>
            <s xml:id="echoid-s117" xml:space="preserve">quàm columnam lapidem refert Ioſephus hucuſque in Sy
              <lb/>
            ria con ſeruari ſi vero lapidea columna ab igne conſumeretur, laterita illæſa remane-
              <lb/>
            ret, ſcientiamq́. </s>
            <s xml:id="echoid-s118" xml:space="preserve">aſtrorum mortalibus exhiberet. </s>
            <s xml:id="echoid-s119" xml:space="preserve">Idem Ioſephus cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s120" xml:space="preserve">8. </s>
            <s xml:id="echoid-s121" xml:space="preserve">eiuſdem lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s122" xml:space="preserve">affir
              <lb/>
            mat, ideo antiquos illos patres tam longam duxiſſe vitam, vt vacare poßent rebus Aſtro
              <lb/>
            @omicis. </s>
            <s xml:id="echoid-s123" xml:space="preserve">ac Geometricis, cuius quidem verba hæc
              <unsure/>
            ſunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s124" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s125" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Nvllvm</emph>
            autem ad uitam modernam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s126" xml:space="preserve">annorum breuitatem, qui-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-039-03" xlink:href="note-039-03a" xml:space="preserve">Cur Deus
                <unsure/>
                <lb/>
              primis pa-
                <lb/>
              rentibus tã
                <lb/>
              longęuam
                <lb/>
              vir
                <unsure/>
              am pro-
                <lb/>
              rogauerit,
                <lb/>
              ex Ioſephi
                <lb/>
              ſententia.</note>
            bus nunc uiuimus, uitam comparans antiquorũ, putet falſa, quæ de illis ſunt
              <lb/>
            dicta, & </s>
            <s xml:id="echoid-s127" xml:space="preserve">eo quòd nunc uita tanto non ducatur tempore, credat nequaquam il
              <lb/>
            los ad uitæ illius longitudinem perueniſſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s128" xml:space="preserve">Illi nam que, cum eſſent religioſi,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s129" xml:space="preserve">ab ipſo Deo facti, cumque eis pabula opportuniora ad maiustempus exiſte
              <lb/>
            rent præparata, tantorum annorum circulis rite uiuebant. </s>
            <s xml:id="echoid-s130" xml:space="preserve">Deinde propter
              <lb/>
            uirtutes, & </s>
            <s xml:id="echoid-s131" xml:space="preserve">glorioſas utilitates, quas iugiter perſcrutabantur, id eſt, Aſtrolo-
              <lb/>
            giam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s132" xml:space="preserve">Geometriam, Deus eis ampliora uiuendi ſpacia condonauit, quæ non
              <lb/>
            ediſcere potuiſſent, niſi ſexcentis uiuerent annis. </s>
            <s xml:id="echoid-s133" xml:space="preserve">Per tot enim annorum cur-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-039-04" xlink:href="note-039-04a" xml:space="preserve">Abraha@
                <lb/>
              Aegyptios
                <lb/>
              docuit Ari-
                <lb/>
              thmeticam.
                <lb/>
              & Aſtrono-
                <lb/>
              miam.</note>
            ricula magnus annus impletur. </s>
            <s xml:id="echoid-s134" xml:space="preserve">Rurſus in eodom lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s135" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s136" xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:id="echoid-s137" xml:space="preserve">Abrahamum uirum
              <lb/>
            iuſtum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s138" xml:space="preserve">magnum, in cęleſlibus rebus expertum nominat. </s>
            <s xml:id="echoid-s139" xml:space="preserve">Et cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s140" xml:space="preserve">16. </s>
            <s xml:id="echoid-s141" xml:space="preserve">teſtatur, eum
              <lb/>
            primum inſtruxiſſe Aegyptios in Arithmetica, & </s>
            <s xml:id="echoid-s142" xml:space="preserve">Syderum ſcientia. </s>
            <s xml:id="echoid-s143" xml:space="preserve">Ita enim de eo
              <lb/>
            ſcribit. </s>
            <s xml:id="echoid-s144" xml:space="preserve">Arnhmeticam quoque eis (id oſt, Aegyptijs) contulit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s145" xml:space="preserve">quęde Aſtro-
              <lb/>
            logia ſunt, ipſe contradidit. </s>
            <s xml:id="echoid-s146" xml:space="preserve">Nam ante aduentum Abraham in Aegyptum
              <lb/>
            hæc Aegyptii penitus ignorabant. </s>
            <s xml:id="echoid-s147" xml:space="preserve">A Chaldæis enim hæc plantata noſcuntur
              <lb/>
            in Aegypto, unde etiam perueniſſe noſcuntur ae Græcos. </s>
            <s xml:id="echoid-s148" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Constat</emph>
            igi-
              <lb/>
            tur, Aflronomiam ſcientiam eſſe antiquiſſimam, cum ante diluuium, immo ſub initium
              <lb/>
            mundi extiterit, ut iure optimo cum omnibus alijs artibus, ac diſciplinis de antiquita-
              <lb/>
            te poſſit decertare, quandoquidem nullam legimus fuiſſe antiquiorem. </s>
            <s xml:id="echoid-s149" xml:space="preserve">Hinc fit, ut
              <lb/>
            ij auctores, qui in hiſt orijs leguntur fuiße primi Aſtronomiæ inuentores, ipſampe-
              <lb/>
            tius iamdiu inuentam, im
              <unsure/>
            mo a primordijs mundi exortam illuſtraſſe, nouisq́ue addi-
              <lb/>
            tionibus adauxiſſe cenſendi ſint, quàm adinueniſſe; </s>
            <s xml:id="echoid-s150" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s151" xml:space="preserve">ob id primos eos huius diſcipli-
              <lb/>
            nę au ctores appellatos eße.</s>
            <s xml:id="echoid-s152" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s153" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Caetervm</emph>
            cui potiſſimum hæc inuentio, ſeu potius amplificatio Aſtronomiæ
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-039-05" xlink:href="note-039-05a" xml:space="preserve">Qui dican-
                <lb/>
              t
                <unsure/>
              ur eſſe pri-
                <lb/>
              mi inuento
                <lb/>
              res Aſtrono
                <lb/>
              miæ à ſcri-
                <lb/>
              ptoribus.</note>
            ſit adſcribenda, magna inter auctores fuit ſemper controue: </s>
            <s xml:id="echoid-s154" xml:space="preserve">fia, & </s>
            <s xml:id="echoid-s155" xml:space="preserve">aahuc ſub iudice lis
              <lb/>
            eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s156" xml:space="preserve">Quidam enimeam attribuunt Aegyptijs; </s>
            <s xml:id="echoid-s157" xml:space="preserve">quidam Aßyrijs; </s>
            <s xml:id="echoid-s158" xml:space="preserve">quidam Babylonijs; </s>
            <s xml:id="echoid-s159" xml:space="preserve">qui-
              <lb/>
            dam uero eam primum ab Aethiopis inuentã fuiſse aſſerunt, eo quod ſub Aequinoctia-
              <lb/>
            li circulo degentes ſereniſſimo ſemper cœlo ſruuntiur, ex quo facile ſyderum curſus ob-
              <lb/>
            ſeruare poſſunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s160" xml:space="preserve">Non inficiantur tamen hi auctores, Aegyptios eam poſtea magis per-
              <lb/>
            ſpicuam, illuſtriorem q́ue reddidiſſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s161" xml:space="preserve">Neque uero deſunt, qui Atlantem huius </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>