Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

List of thumbnails

< >
31
31 (25)
32
32 (26)
33
33 (27)
34
34 (28)
35
35 (29)
36
36 (30)
37
37 (31)
38
38 (32)
39
39 (33)
40
40 (34)
< >
page |< < (34) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div68" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1915" xml:space="preserve">
              <pb o="34" file="0040" n="40" rhead="ALHAZEN"/>
            in ipſis indiuiduis particularibus, ſicut figura in re indiuidua, ſcilicet in re uiſa ſignata, aut ſitus rei
              <lb/>
            uiſæ indiuiduæ, aut magnitudo rei uiſæ indiuiduæ, aut comparatio coloris alicuius rei uiſæ indiui-
              <lb/>
            duæ cum colore alterius rei uiſæ & illi ſimilis.</s>
            <s xml:id="echoid-s1916" xml:space="preserve"> Et ſecundum iſtos modos erit comprehenſio omniũ
              <lb/>
            intentionum particularium, quæ ſunt in rebus uiſibilibus.</s>
            <s xml:id="echoid-s1917" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div69" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head92" xml:space="preserve">DE OMNIBVS INTENTIONIBVS COMPREHENSIS À
            <unsure/>
          VISV:
            <lb/>
          & qualiter comprehendat uiſus quamlib et illarum. Cap. XI.</head>
          <head xml:id="echoid-head93" xml:space="preserve" style="it">15. Species uiſibiles principes ſunt uigintiduæ: adquas reliquæ omnes referuntur. In hypo.
            <lb/>
          3 lib. in præfa. 4 libr.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1918" xml:space="preserve">ET cum declarata ſint omnia iſta, incipiemus modò ad declarandum qualitates comprehenſio
              <lb/>
            nis cuiuslibet intentionum particularium, quæ comprehenduntur per uiſum, & qualitates
              <lb/>
            argumentorum, per quæ acquirit uirtus diſtinctiua intentiones comprehenſas ſenſu uiſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s1919" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Intentiones particulares, quæ comprehenduntur ſenſu uiſu, ſunt multæ, ſed generaliter diuiduntur
              <lb/>
            in 22:</s>
            <s xml:id="echoid-s1920" xml:space="preserve"> & ſunt lux, color, remotio, ſitus, corporeitas, figura, magnitudo, continuum, diſcretio & ſepa-
              <lb/>
            ratio, numerus, motus, quies, aſperitas, leuitas, diaphanitas, ſpiſsitudo, umbra, obſcuritas, pulchri-
              <lb/>
            tudo, turpitudo, conſimilitudo, & diuerſitas in omnibus intentionibus particularibus, & in omni-
              <lb/>
            bus formis compoſitis ex omnibus intentionibus particularibus.</s>
            <s xml:id="echoid-s1921" xml:space="preserve"> Iſta ergo ſunt omnia quæ com-
              <lb/>
            prehenduntur per ſenſum uiſus:</s>
            <s xml:id="echoid-s1922" xml:space="preserve"> & ſi aliqua intentio uiſibilis eſt pręter iſtas, collocabitur ſub aliqua
              <lb/>
            iſtarum, ſicut ordinatio, quæ collocabitur ſub ſitu, & ſcriptura, & pictura, quæ collocabuntur ſub fi-
              <lb/>
            gura & ordine:</s>
            <s xml:id="echoid-s1923" xml:space="preserve"> & ſicut rectitudo, & curuitas, & concauitas, & conuexitas, quæ collocantur ſub figu
              <lb/>
            ra:</s>
            <s xml:id="echoid-s1924" xml:space="preserve"> & multitudo & paucitas, quæ collocantur ſub numero:</s>
            <s xml:id="echoid-s1925" xml:space="preserve"> & ſicut æqualitas & augmentum, quæ
              <lb/>
            collocantur ſub ſimilitudine & diuerſitate:</s>
            <s xml:id="echoid-s1926" xml:space="preserve"> & alacritas, & riſus, & triſtitia, quę comprehenduntur ex
              <lb/>
            figura formæ faciei:</s>
            <s xml:id="echoid-s1927" xml:space="preserve"> collocantur ergo ſub figura:</s>
            <s xml:id="echoid-s1928" xml:space="preserve"> & ſicut fletus, qui continetur ſub figura faciei cum
              <lb/>
            motu lachrymarum, collocatur ergo ſub figura & motu:</s>
            <s xml:id="echoid-s1929" xml:space="preserve"> & ſicut humilitas & ſiccitas, quæ collocan-
              <lb/>
            tur ſub motu & quiete, quoniam humilitas comprehenditur ſenſu uiſu, ſed non ſenſu uiſu compre-
              <lb/>
            henditur, niſi ex liquiditate corporis humidi, & ex motu unius partis illius ante aliã, & ſiccitas com
              <lb/>
            prehenditur ſenſu uiſus, ſed nõ comprehenditur, niſi ex retentione partium corporis ſicci, & ex pri
              <lb/>
            uatione motus liquiditatis:</s>
            <s xml:id="echoid-s1930" xml:space="preserve"> & ſimiliter quælibet intentio particularis comprehenſa à uiſu, colloca-
              <lb/>
            tur ſub partibus, quas diximus prius.</s>
            <s xml:id="echoid-s1931" xml:space="preserve"> Et omnes intentiones uiſibiles ſunt, ſicut ſuperius diximus.</s>
            <s xml:id="echoid-s1932" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div70" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head94" xml:space="preserve" style="it">16. Viſio perficitur, cum forma uiſibilis cryſtallino humore recepta, in neruum opticum per-
            <lb/>
          uenerit. 20 p 3. Idem 25 n 1.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1933" xml:space="preserve">ET cum ita ſit, diſtinctio & argumentatio uirtutis diſtinctiuæ, & cognitio formarum & ſigno-
              <lb/>
            rum eorum non erunt, niſi ex cognitione uel diſtinctione uirtutis diſtinctiuæ ex formis per-
              <lb/>
            uenientibus intra concauum nerui communis, apud comprehenſionem ultimi ſentientis il-
              <lb/>
            las, & ex cognitione ſignorum formarum iſtarum.</s>
            <s xml:id="echoid-s1934" xml:space="preserve"> Et ita corpus ſentiẽs extenſum à ſuperficie mem
              <lb/>
            bri ſentientis uſq;</s>
            <s xml:id="echoid-s1935" xml:space="preserve"> ad concauum nerui communis, ſcilicet ſpiritus uiſibilis eſt ſentiens per totum,
              <lb/>
            quoniã uirtus ſenſitiua eſt per totum iſtius corporis.</s>
            <s xml:id="echoid-s1936" xml:space="preserve"> Cum ergo forma extenditur à ſuperficie mem
              <lb/>
            bri ſentientis uſq;</s>
            <s xml:id="echoid-s1937" xml:space="preserve"> ad concauum nerui communis, quælibet pars corporis ſentientis ſentiet formã:</s>
            <s xml:id="echoid-s1938" xml:space="preserve">
              <lb/>
            & cum peruenerit forma in concauum nerui communis, comprehendetur ab ultimo ſentiente, &
              <lb/>
            tunc erit diſtinctio & argumentatio.</s>
            <s xml:id="echoid-s1939" xml:space="preserve"> Virtus autem ſenſitiua ſentit formam rei uiſæ ex toto corpore
              <lb/>
            ſentiente extenſam à ſuperficie membri ſentientis uſque ad concauum nerui communis:</s>
            <s xml:id="echoid-s1940" xml:space="preserve"> & uirtus
              <lb/>
            diſtinctiua diſtinguit intentiones, quæ ſunt in forma apud comprehenſionem ultimi ſentientis cir-
              <lb/>
            ca formam.</s>
            <s xml:id="echoid-s1941" xml:space="preserve"> Secundum ergo hunc modum erit comprehenſio formarum rerum uiſibilium à uir-
              <lb/>
            tute ſenſitiua, & ab ultimo ſentiente, & à uirtute diſtinctiua.</s>
            <s xml:id="echoid-s1942" xml:space="preserve"> Et declarabitur ex iſta diſpoſitiõe, quòd
              <lb/>
            uirtus ſenſitiua ſentit locũ membri ſentientis, in quem peruenit forma, quoniã non ſentit formam,
              <lb/>
            niſi ex loco, in quem peruenit forma.</s>
            <s xml:id="echoid-s1943" xml:space="preserve"> Et declaratũ eſt etiam [25 n 1] quòd à quolibet puncto ſuper-
              <lb/>
            ficiei glacialis extenditur forma ſecundum unam uerticationem continuam, cum eo, quod eſt in
              <lb/>
            eadem de obliquatione & incuruatione, quouſque perueniat ad unum punctum loci, in quem per-
              <lb/>
            uenit forma in concauo nerui communis.</s>
            <s xml:id="echoid-s1944" xml:space="preserve"> Et cum ita ſit, forma ergo perueniens in partem ſuperfi-
              <lb/>
            ciei glacialis, extenditur ab illa parte ad aliam partem concaui nerui communis.</s>
            <s xml:id="echoid-s1945" xml:space="preserve"> Et forma cuiusli-
              <lb/>
            bet uiſarum rerum diuerſarum, quæ comprehenduntur ſimul in eodem tempore:</s>
            <s xml:id="echoid-s1946" xml:space="preserve"> extenditur ad lo-
              <lb/>
            cum certum in concauo nerui communis:</s>
            <s xml:id="echoid-s1947" xml:space="preserve"> & perueniunt formæ omnium illarum rerum uiſarum
              <lb/>
            ad concauum nerui communis:</s>
            <s xml:id="echoid-s1948" xml:space="preserve"> & erit ordinatio formarum illarum inter ſe in concauo nerui cõmu
              <lb/>
            nis, ſicut ordinatio ipſarum rerum inter ſe uiſarum.</s>
            <s xml:id="echoid-s1949" xml:space="preserve"> Cum ergo uiſus fuerit oppoſitus alicui rei uiſæ,
              <lb/>
            formæ lucis & coloris iſtius rei uiſæ perueniunt ad ſuperficiem uiſus, & perueniunt in ſuperficiem
              <lb/>
            glacialis, & extenduntur ſecundum uerticationes determinatas, quas diximus ſecundũ ſuam ordi-
              <lb/>
            nationem, & figurã, & formã, quouſq;</s>
            <s xml:id="echoid-s1950" xml:space="preserve"> perueniant ad concauũ nerui cõmunis, & comprehendentur
              <lb/>
            à uirtute ſenſitiua apud peruentũ earũ in corpore glacialis, & apud peruentũ earũ in toto corpore
              <lb/>
            ſentiente, & uirtus diſtinctiua diſtinguit omnes intentiones, quæ ſunt in eis:</s>
            <s xml:id="echoid-s1951" xml:space="preserve"> & forma lucis & forma
              <lb/>
            coloris nõ perueniũt ad cõcauũ nerui, niſi quia corpus ſentiẽs extẽſum in cõcauo nerui, coloratur à
              <lb/>
            forma lucis & coloris, & illuminatur à forma lucis, & peruenit forma ad cõcauũ nerui cõmunis:</s>
            <s xml:id="echoid-s1952" xml:space="preserve"> &
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>