Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

List of thumbnails

< >
291
291
292
292
293
293
294
294
295
295
296
296
297
297
298
298
299
299
300
300
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N24CC8">
            <p id="N26AD5" type="main">
              <s id="N26ADD">
                <pb pagenum="368" xlink:href="026/01/402.jpg"/>
              motu recto; </s>
              <s id="N26AE6">denique non eſt omittendum etiam haſtam eratam ſolo
                <lb/>
              nixam ſurſum intorto pugno ita proijci poſſe, vt poſt circuitum excipia­
                <lb/>
              tur, nec eſt noua difficultas; communicatur enim primò motus centri
                <lb/>
              rectus, tùm motus orbis, immò, ſi ſit breuior, etiam geminos circuitus
                <lb/>
              facit, antequam iuſta manu excipiatur. </s>
            </p>
            <p id="N26AF2" type="main">
              <s id="N26AF4">Decimoquintò, extremitas, quæ manu tenetur velociùs deinde moue­
                <lb/>
              tur. </s>
              <s id="N26AF9">Primò, patet experientia. </s>
              <s id="N26AFC">Secundò, maius ſpatium conficit; </s>
              <s id="N26AFF">ratio eſt,
                <lb/>
              quia mouetur circa centrum maiore ſemidiametro, quas conſtat 1/4 totius
                <lb/>
              haſtæ, quod vt faciliùs videatur, ſit haſta AE, quæ pellatur ſurſum mo­
                <lb/>
              tu recto CE, ſitque motus orbis circa centrum C; </s>
              <s id="N26B09">vbi verò C peruenit
                <lb/>
              in D, A peruenit in L, & D in I; </s>
              <s id="N26B0F">vbi verò C peruenit in E, A peruenit in
                <lb/>
              G & D rediit in D; </s>
              <s id="N26B15">vides quanta ſit differentia motus; </s>
              <s id="N26B19">nam eo tempore,
                <lb/>
              quo A decurrit ſpatium AKL, D decurrit tantùm DHI; </s>
              <s id="N26B1F">quænam por­
                <lb/>
              rò ſit hæc figura; </s>
              <s id="N26B25">certè ſi non eſt Ellipſis, propiùs ad illam accedit:
                <lb/>
              idem dico de deſcenſu haſtæ, quod dictum eſt de aſcenſu. </s>
            </p>
            <p id="N26B2B" type="main">
              <s id="N26B2D">Decimoſextò, duobus aliis modis poteſt haſta in aëre
                <expan abbr="cõuerti">conuerti</expan>
              ; </s>
              <s id="N26B35">primò, ſi
                <lb/>
              mucro agatur retrò, vtraque manu admota alteri extremitati: </s>
              <s id="N26B3B">hic autem
                <lb/>
              modus differt à prioribus, quod in illis motus centri rectus præcedat
                <lb/>
              motum orbis; in hoc verò vterque ſimul incipiat. </s>
              <s id="N26B43">Secundò, ſi primò in
                <lb/>
              humeris liberetur haſta, tùm ſurſum euibretur; ſed hæc ſunt facilia. </s>
            </p>
            <p id="N26B49" type="main">
              <s id="N26B4B">Decimoſeptimò, ad haſtam reuocabis baculum rotatum ab altera ex­
                <lb/>
              tremitate; ſit enim baculus AE rotatus circa extremitatem A, tùm ſta­
                <lb/>
              tim demiſſus. </s>
              <s id="N26B53">Primò, E poſt ſemicirculum peruenit in A. Secundò, E im­
                <lb/>
              primitur maior impetus, vt patet: hinc tertiò mouetur velocius. </s>
              <s id="N26B59">Quartò,
                <lb/>
              A non deſcendit infra AE, poſt quam demiſſus eſt baculus, vt pater ex­
                <lb/>
              perientiâ; ratio eſt, quia E per tangentem EL determinata impedit, ne
                <lb/>
              A deorſum tendat. </s>
              <s id="N26B63">Quintò, E per arcum EG non mouetur; </s>
              <s id="N26B67">alioquin A
                <lb/>
              eſſet immobilis: </s>
              <s id="N26B6D">præterea F. non mouetur motu circulari, niſi retineatur
                <lb/>
              in A; </s>
              <s id="N26B73">ſed non retinetur; igitur non mouetur per EG. Sextò, non moue­
                <lb/>
              tur quoque per rectam EF, quia retinetur E ab A, & reliquis partibus,
                <lb/>
              quæ minùs habent impetus. </s>
              <s id="N26B7B">Septimò, mouetur E per lineam curuam, quæ
                <lb/>
              accedit ad ellipſim, ſcilicet per EHA; </s>
              <s id="N26B81">A verò aſſurgit ſupra AE; </s>
              <s id="N26B85">ratio
                <lb/>
              huius motus petitur ex eo quod, neque per EF, neque per arcum EG
                <lb/>
              mouetur extremitas E; igitur per curuam de vtraque participan­
                <lb/>
              tem. </s>
            </p>
            <p id="N26B8F" type="main">
              <s id="N26B91">Decimooctauò, cum ita proijcitur baculus, vt altera extremitas citíùs
                <lb/>
              moueatur quàm alia, ſequitur motus mixtus ex recto centri, & circulari
                <lb/>
              orbis; </s>
              <s id="N26B99">quia ſcilicet illa pars, quæ maiorem impetum habet, quaſi retrò
                <lb/>
              agitur ab alia, quæ minorem habet, non quidem motu purè circulari;
                <lb/>
              alioqui omninò retineretur ab alia extremitate, ſed alio mixto, quia non
                <lb/>
              omninò retinetur. </s>
            </p>
            <p id="N26BA3" type="main">
              <s id="N26BA5">Decimononò, hinc poteſt ita temperari motus ille orbis, vt tantùm
                <lb/>
              ſemicircuitum in toto curſu impleat, cum ſcilicet partes omnes æquali
                <lb/>
              ferè cum impetu mouentur; </s>
              <s id="N26BAD">ſi enim æqualitas eſt in motu omnium
                <lb/>
              partium, mouentur omnes motu recto; </s>
              <s id="N26BB3">ſi verò motus ſingularum ſunt </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>