1vt radij, motus eſt purè circularis; ſi verò eſt alia inæqualitas, erit
mixtus, qui magis accedet ad circularem, quò maior erit inæqualitas, &
magis ad rectum, quò minor erit.
mixtus, qui magis accedet ad circularem, quò maior erit inæqualitas, &
magis ad rectum, quò minor erit.
Vigeſimò, hinc qui ludunt trunculis illis luſoriis inuerſo tamen mo
re, quod ſæpè hic fit, quo ſcilicet non globus in trunculos, ſed trunculi
in globum proijciantur, arripiunt trunculum ipſum per medium trun
cum, vt ſcilicet æqualem impetum ſingulis partibus imprimant; vnde
ſequitur motus rectus, & ex motu recto vniformis trunculi caſus, ne ſi
altera extremitas ante aliam ſolum tangat, ſtatim reſiliat alia per ali
quot gyros, & à ſcopo diſcedat.
re, quod ſæpè hic fit, quo ſcilicet non globus in trunculos, ſed trunculi
in globum proijciantur, arripiunt trunculum ipſum per medium trun
cum, vt ſcilicet æqualem impetum ſingulis partibus imprimant; vnde
ſequitur motus rectus, & ex motu recto vniformis trunculi caſus, ne ſi
altera extremitas ante aliam ſolum tangat, ſtatim reſiliat alia per ali
quot gyros, & à ſcopo diſcedat.
Vigeſimoprimò, mouetur baculus proiectus eo modo, de quo num.
18.
circa aliquod centrum, quod tribus quartis tribuimus verſus eam ex
tremitatem, quæ vltimò à manu dimittitur; quippe faciliùs circa hoc
centrum mouetur, de quo alibi, vnde eſt motus mixtus ex recto centri,
ex recto naturali, & ex circulari orbis, quæ omnia ex dictis ſatis intelli
guntur.
circa aliquod centrum, quod tribus quartis tribuimus verſus eam ex
tremitatem, quæ vltimò à manu dimittitur; quippe faciliùs circa hoc
centrum mouetur, de quo alibi, vnde eſt motus mixtus ex recto centri,
ex recto naturali, & ex circulari orbis, quæ omnia ex dictis ſatis intelli
guntur.
Vigeſimoſecundò, non ſunt omittenda aliquot phœnomena, quæ in
trunculorum ludo ferè ſemper occurrunt. 1°. ſi iuxta verticem tangan
tur faciliùs decutiuntur, quia maior eſt vectis, 2°. minùs deflectit glo
bus à ſuo tramite, ſi per ſummos vertices decutiat, quia minùs reſiſtunt.
3°. hinc, ſi etiam per imum pedem directo ictu verberentur, plùs reſi
ſtunt, quia minor eſt vectis, 4°. hinc ſtatim à recta via globus deflectit,
5°. ſi obliquè globus feriat trunculum, quaſi lambendo, parùm declinat
à ſuo curſu, quia minima eſt reſiſtentia, quía obliquus ictus minimus
eſt, vt conſtat ex dictis ſæpiùs in ſuperioribus libris. 6. cum ſic obliquè
decutitur trunculus, hic decuſſus deinde alios decutit; quia ex obliquo
ictu craſſioris pedis agitur in vertiginem circa verticem ad inſtar coni,
de quo ſuprà; & cum maiorem gyrum deſcribit, vix vnquam accidit, vt
in ſatis frequenti ſylua in alium trunculum non incidat, quem etiam
decutit. 7°. aliqui tradunt artem, qua nouem trunculi decuti poſſunt,
quod multis modis præſtari poteſt, ſed ad rem præſentem non ſpe
ctat.
trunculorum ludo ferè ſemper occurrunt. 1°. ſi iuxta verticem tangan
tur faciliùs decutiuntur, quia maior eſt vectis, 2°. minùs deflectit glo
bus à ſuo tramite, ſi per ſummos vertices decutiat, quia minùs reſiſtunt.
3°. hinc, ſi etiam per imum pedem directo ictu verberentur, plùs reſi
ſtunt, quia minor eſt vectis, 4°. hinc ſtatim à recta via globus deflectit,
5°. ſi obliquè globus feriat trunculum, quaſi lambendo, parùm declinat
à ſuo curſu, quia minima eſt reſiſtentia, quía obliquus ictus minimus
eſt, vt conſtat ex dictis ſæpiùs in ſuperioribus libris. 6. cum ſic obliquè
decutitur trunculus, hic decuſſus deinde alios decutit; quia ex obliquo
ictu craſſioris pedis agitur in vertiginem circa verticem ad inſtar coni,
de quo ſuprà; & cum maiorem gyrum deſcribit, vix vnquam accidit, vt
in ſatis frequenti ſylua in alium trunculum non incidat, quem etiam
decutit. 7°. aliqui tradunt artem, qua nouem trunculi decuti poſſunt,
quod multis modis præſtari poteſt, ſed ad rem præſentem non ſpe
ctat.
Vigeſimotertiò, eſt etiam aliud ludi genus, quo pueri ruſticani ludunt;
eſt autem minimum parallelipedum gemino mucrone hinc inde inſtru
ctum, vel cuius vtraque extremitas eſt emarginata, vel ad inſtar fuſi in
apicem coni, hinc inde deſinens; ſi enim baculo roſtrum illud ferias,
ſtatim aſſurgit. Sit enim primò parallelipedum emarginatum AD in
cubans ſolo EC; ſi roſtrum A baculo percutiatur, deprimitur A circa
centrum E, & attollitur D maiore quidem arcu; igitur maiore impe
tu, qui quia non retinetur omninò non mouetur circulari motu D,
ſed curuo mixto circa centrum E, quod ab extremitate D tantillùm
eleuatur. Secundò, ex hoc phœnomeno manifeſtè confirmatur, quod
diximus ſuprà de baculo num. 17. quod ſcilicet aſſurgat extremitas illa,
quæ manu tenetur ſupra horizontalem. Tertiò, idem prorſus accidet
eſt autem minimum parallelipedum gemino mucrone hinc inde inſtru
ctum, vel cuius vtraque extremitas eſt emarginata, vel ad inſtar fuſi in
apicem coni, hinc inde deſinens; ſi enim baculo roſtrum illud ferias,
ſtatim aſſurgit. Sit enim primò parallelipedum emarginatum AD in
cubans ſolo EC; ſi roſtrum A baculo percutiatur, deprimitur A circa
centrum E, & attollitur D maiore quidem arcu; igitur maiore impe
tu, qui quia non retinetur omninò non mouetur circulari motu D,
ſed curuo mixto circa centrum E, quod ab extremitate D tantillùm
eleuatur. Secundò, ex hoc phœnomeno manifeſtè confirmatur, quod
diximus ſuprà de baculo num. 17. quod ſcilicet aſſurgat extremitas illa,
quæ manu tenetur ſupra horizontalem. Tertiò, idem prorſus accidet
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib