Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Page concordance

< >
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N24CC8">
            <pb pagenum="371" xlink:href="026/01/405.jpg"/>
            <p id="N26D2C" type="main">
              <s id="N26D2E">Tertiò, cùm mouetur circa axem mobilem motu recto, eſt motus mix­
                <lb/>
              tus ex recto & circulari ſimilis motui rotæ; cum verò mouetur axis in
                <lb/>
              orbem, mouetur motu mixto ex duobus circularibus, & hic eſt motus
                <lb/>
              veriſſimus turbinationis. </s>
            </p>
            <p id="N26D38" type="main">
              <s id="N26D3A">Quartò, cauſa motus orbis eſt prima reductio ſcuticæ, ſeu funiculi,
                <lb/>
              quæ circumagit turbinem; </s>
              <s id="N26D40">cauſa verò motus axis eſt extremitas funicu­
                <lb/>
              li, vel ſcuticæ, quæ trochum aliquo modo, vel adducit, vel quaſi explodit,
                <lb/>
              vel expellit; </s>
              <s id="N26D48">adducit quidem funiculus, cuius altera extremitas etiam
                <lb/>
              adducitur; </s>
              <s id="N26D4E">expellitur verò trochus, cum verbere adigitur: ſed de his
                <lb/>
              paulò pòſt. </s>
            </p>
            <p id="N26D54" type="main">
              <s id="N26D56">Quintò, ideò trochus mouetur motu orbis, ſeu motu circulari, quia
                <lb/>
              impetus contrarii ſimul imprimuntur, v.g.in fig.B imprimitur impetus E
                <lb/>
              per artum EHF, & F per arcum FGE: </s>
              <s id="N26D5E">vndè ſequitur neceſſariò motus
                <lb/>
              circularis; hinc digitis in contrarias partes exploſis turbo in orbem
                <lb/>
              agitur. </s>
            </p>
            <p id="N26D66" type="main">
              <s id="N26D68">Sextò, diu durat iſte motus circularis turbinis, quia non deſtruitur
                <lb/>
              ab impetu contrario grauitationis, vt iam diximus alibi, ſed tantùm ab
                <lb/>
              affrictu ad planum illud, in quo vertitur, & à noua determinatione, quæ
                <lb/>
              ſingulis inſtantibus ponitur, quæ pro nihilo ferè haberi debet; hinc quò
                <lb/>
              vertex turbinis, politior eſt, & planum in quo ſuos gyros agit, læuiga­
                <lb/>
              tius, diutiùs durat eius motus. </s>
            </p>
            <p id="N26D76" type="main">
              <s id="N26D78">Septimò, aliquando dormire dicitur turbo cum celerrimè mouetur,
                <lb/>
              defixo ſcilicet axe in eodem loco, & ſitu, ratio petitur ex eo quòd ver­
                <lb/>
              tex certè componitur cum ipſo plano factâ ſibi veluti inſenſibili apo­
                <lb/>
              theca ſeu foſſula, cuius tenuis margo impedit motum centri; igitur mo­
                <lb/>
              tus orbis vnicus eſt, igitur maior. </s>
            </p>
            <p id="N26D84" type="main">
              <s id="N26D86">Octauò, verbere adigitur trochus,
                <expan abbr="ipſiq́ue">ipſique</expan>
              imprimitur primò motus
                <lb/>
              orbis, quia lora illa ſcuticæ trocho aduoluta, vbi deinde explicantur, tro­
                <lb/>
              chum ipſum circumagunt: </s>
              <s id="N26D92">ſecundò motus centri, quia eadem lora ad in­
                <lb/>
              ſtar fundæ quaſi trochum explodunt; </s>
              <s id="N26D98">ſic plerumque accidit adhiberi lora,
                <lb/>
              vt longiùs ligneus orbis proijciatur; </s>
              <s id="N26D9E">quippe dum explicantur lora, du­
                <lb/>
              plex ille motus neceſſariò imprimitur; </s>
              <s id="N26DA4">primus quidem, quia explicari
                <lb/>
              non poſſunt, niſi trochus circumagatur; </s>
              <s id="N26DAA">ſecundus verò, quia explicari
                <lb/>
              lora non poſſunt niſi in aliquam partem ferantur, & trochum ipſum tra­
                <lb/>
              hant, vel ſaltem impellant; </s>
              <s id="N26DB2">adde quod diutiùs manet potentia applicata;
                <lb/>
              hinc maior effectus, analogiam habes in funda. </s>
            </p>
            <p id="N26DB8" type="main">
              <s id="N26DBA">Nonò, quando turbo ferro inſtructus, cui funiculus aduolutus eſt, re­
                <lb/>
              tentâ alterà funiculi extremitate, & explicato eodem funiculo circum­
                <lb/>
              agitur; </s>
              <s id="N26DC2">haud dubiè maiore vi pollet hic motus,
                <expan abbr="duratq́ue">duratque</expan>
              diù, tùm quie
                <lb/>
              funiculus eſt, longior, tùm quia maiore niſu quaſi euibratur, tùm quia
                <lb/>
              diù manet potentia applicata; </s>
              <s id="N26DCE">porrò duobus modis explicatur funiculus; </s>
              <s id="N26DD2">
                <lb/>
              primò enim adducitur, ſeu retrahitur, ex quo accidit, vt motus centri
                <lb/>
              determinetur in
                <expan abbr="eãdem">eandem</expan>
              partem; </s>
              <s id="N26DDD">ſecundò non adducitur, ſed tantùm
                <lb/>
              altera extremitas retinetur; vnde fit, vt motus centri nullus ferè ſit. </s>
            </p>
            <p id="N26DE3" type="main">
              <s id="N26DE5">Decimò, motus centri circularis in cam ſemper eſt partem, in quam </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>