Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Table of figures

< >
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N24CC8">
            <p id="N26DE3" type="main">
              <s id="N26DE5">
                <pb pagenum="372" xlink:href="026/01/406.jpg"/>
              exterior turbinis portio motu orbis conuoluitur; </s>
              <s id="N26DEE">v.g. turbo B mouetur
                <lb/>
              motu orbis per arcum EHF; </s>
              <s id="N26DF6">igitur motu circulari centri vel axis moue­
                <lb/>
              bitur per DK, ſi ſupponatur erectus perpendiculariter in plano LDK; </s>
              <s id="N26DFC">
                <lb/>
              ratio eſt, quia circularis axis determinatur à circulari orbis; igitur vter­
                <lb/>
              que fit in
                <expan abbr="eãdem">eandem</expan>
              partem. </s>
            </p>
            <p id="N26E07" type="main">
              <s id="N26E09">Vndecimò, diuerſa ſcabrities plani in quo circumagitur turbo mul­
                <lb/>
              tùm immutat turbinationis modum; tunc enim vel diuerſa plani incli­
                <lb/>
              natî ratio, vel diuerſæ quaſi foſſulæ, vel inſenſibiles ſcopuli turbinem eò
                <lb/>
              ſæpe adigunt, quo impreſſi motus indoles minimè ferret. </s>
              <s id="N26E13">
                <lb/>
              Duodecimò, licèt imprimatur motus rectus axi per adductionem, vel
                <lb/>
              emiſſionem funiculi, non tamen mouetur axis motu recto; quia hic mo­
                <lb/>
              tus rectus ab ipſo motu orbis immutatur, ita vt ex vtroque motus fiat
                <lb/>
              mixtus, ipſeque adeò axis motu quaſi ſpirali, reliquæ verò partes inæ­
                <lb/>
              quali motu circumagantur. </s>
            </p>
            <p id="N26E20" type="main">
              <s id="N26E22">Decimotertiò, quando axis mouetur motu circulari, poteſt eſſe circu­
                <lb/>
              lus, quem deſcribit maior vel minor; </s>
              <s id="N26E28">ſi maior eſt, iſque duplus circuli
                <lb/>
              baſis trochi ſingula puncta baſis deſcribunt lineam cordis, dum motus
                <lb/>
              orbis, & axis æquali numero circulorum conſtent; </s>
              <s id="N26E30">ſi verò axis deſcribit
                <lb/>
              circulum æqualem baſi,
                <expan abbr="ſitq́ue">ſitque</expan>
              numerus circulorum
                <expan abbr="vtriuſq́ue">vtriuſque</expan>
              motus æ­
                <lb/>
              qualis, deſcribit quodlibet punctum periphæriæ baſis lineam nouam,
                <lb/>
              cuius ſchema hic habes, ſit enim circulus, quem deſcribit punctum
                <lb/>
              axis, quod eſt centrum baſis ſupremæ trochi,
                <expan abbr="AHKq;">AHKque</expan>
              ſitque baſis ipſa
                <lb/>
              circulus EDBC; </s>
              <s id="N26E4A">hoc poſito moueatur centrum A per circulum AHK
                <lb/>
              Q, cum erit in G, erit in F, cum in H erit in D, cum in D, erit in L; &c. </s>
              <s id="N26E50">
                <lb/>
              igitur punctum periphæriæ baſis E deſcribit ſuo motu lineam curuam
                <lb/>
              EFADLMPCAE, quæ ſuas habet proprietates, de quibus ſuo loco. </s>
            </p>
            <p id="N26E56" type="main">
              <s id="N26E58">Decimoquartò, obſeruas, niſi fallor, mirabilem huius motus analo­
                <lb/>
              giam; </s>
              <s id="N26E5E">ſit enim centrum circuli, qui circa alium immobilem conuertitur,
                <lb/>
              decurrat circulum duplò maiorem, deſcribit lineam cordis, de qua ſuprà,
                <lb/>
              ſi maiorem duplo (eâ tamen lege vt centrum, & orbis æquali tempore
                <lb/>
              ſuum circulum decurrant) deſcribitur linea, quæ accedit propiùs ad cir­
                <lb/>
              culum; </s>
              <s id="N26E6A">ſi verò circulus centri ſit æqualis circulo orbis, habes lineam in
                <lb/>
              ſuperiore ſchemate, quæ geminum
                <expan abbr="circulũ">circulum</expan>
              imperfectum præfert, qui eò
                <lb/>
              propiùs ad ſe inuicem
                <expan abbr="accedũt">accedunt</expan>
              , quo circulus centri minor eſt; </s>
              <s id="N26E7A">cùm enim
                <lb/>
              nullus eſt omninò
                <expan abbr="cẽtri">centri</expan>
              circulus, tunc ambo circuli imperfecti in vnum
                <lb/>
                <expan abbr="perfectũ">perfectum</expan>
              coëunt; ſi verò circulus centri ſit minor duplò, ſed maior æquali,
                <lb/>
              minor erit ſuperior illa figura EFA, &c. </s>
              <s id="N26E8B">donec tandem vbi circulus cen­
                <lb/>
              tri eſt duplus circuli orbis vnica tantùm figura deſcribatur, ſcilicet linea
                <lb/>
              cordis. </s>
              <s id="N26E92">Sed de his omnibus fusè ſuo loco; ſunt enim mirificæ harum
                <lb/>
              linearum proprietates. </s>
            </p>
            <p id="N26E98" type="main">
              <s id="N26E9A">Decimoquintò, ſaltitat initio proiectus turbo; </s>
              <s id="N26E9E">ratio eſt, quia motus
                <lb/>
              centri maior eſt; </s>
              <s id="N26EA4">igitur ob maiorem affrictum ſæpiùs reſilit; quod pro­
                <lb/>
              fectò non accideret, ſi planum læuigatiſſimum eſſet, & ferreus mucro
                <lb/>
              politiſſimus hinc ſtatim primus ille ardor deferueſcit, & miliùs turbi­
                <lb/>
              natur. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>