407648CHRISTIANI HUGENII
Siderum vel Terræ nomine, in prima Geneſi, etiam Plane-
tæ, qui præter Solem Lunamque ſunt, comprehendantur;
atque etiam Jovis & Saturni Comites; poſſe non tantum
plures alios utriuſque generis includi, ſed & res innumeras
quas in ſuperficie eorum ſummo opifici collocare placuerit.
Porro non neſcire eos quo pacto interpretandum ſit, quod
dicitur omnia propter hominem condita eſſe; neque eo ſi-
gnificari, ut a pluribus jam eſt animadverſum, tot ingentia
corpora ſtellarum, quas partim videmus, partim nec vidiſ-
ſemus quidem unquam, ſi Teleſcopiorum auxilium defuiſſet,
noſtræ utilitatis aut contemplationis gratia fuiſſe condita;
quia id abſurde diceretur. Quare cum operum Dei magna
pars extra conſpectum hominum ſit poſita, neque ad eos
pertinere videatur, haud alienum eſſe opinari, aliquos exta-
re, qui illa propius aſpiciant & admirentur.
tæ, qui præter Solem Lunamque ſunt, comprehendantur;
atque etiam Jovis & Saturni Comites; poſſe non tantum
plures alios utriuſque generis includi, ſed & res innumeras
quas in ſuperficie eorum ſummo opifici collocare placuerit.
Porro non neſcire eos quo pacto interpretandum ſit, quod
dicitur omnia propter hominem condita eſſe; neque eo ſi-
gnificari, ut a pluribus jam eſt animadverſum, tot ingentia
corpora ſtellarum, quas partim videmus, partim nec vidiſ-
ſemus quidem unquam, ſi Teleſcopiorum auxilium defuiſſet,
noſtræ utilitatis aut contemplationis gratia fuiſſe condita;
quia id abſurde diceretur. Quare cum operum Dei magna
pars extra conſpectum hominum ſit poſita, neque ad eos
pertinere videatur, haud alienum eſſe opinari, aliquos exta-
re, qui illa propius aſpiciant & admirentur.
Sed dicent fortaſſe, cum de his ipſe ſupremus auctor nihil
11Inquiſitio-
nem horum
ut nimis cu-
rioſam repre-
hendi non
debere. amplius docuerit aut revelarit, credendum eſſe ſibi ſcientiam
eorum reſervaſſe, ac proinde temere, & curioſe nimis de iis
inquiri. At nimium ipſos ſibi ſumere ajo, ſi definire velint,
quouſque homines inveſtigando progredi debeant, diligen-
tiæque eorum modum ſtatuere; ac ſi terminos, quos hic
Deus præſcripſit, certo cognitos haberent; aut in hominum
poteſtate eſſet illos prætergredi. Et ſane, ſi talibus ſcrupu-
lis retenti fuiſſent qui ante nos vixerunt, adhuc ignorari po-
tuiſſet quænam Telluris eſſet figura, aut quæ magnitudo, &
num aliqua Americæ regio. Item an Solis radiis Luna illu-
ſtraretur, quibuſve ex cauſis aut hæc aut ille deficerent; ac
pleraque alia, quæ Aſtronomorum laboribus repertiſque ac-
cepta referimus. Quid enim tam abſconditum & inacceſſum
videbatur, quam quæ de rebus cœleſtibus in aperta luce nunc
poſita ſunt? Ex quo intelligitur induſtriam mentiſque acu-
men hominibus data eſſe, quibus paulatim rerum naturalium
cognitionem conſequerentur, neque eſſe cur conari deſina-
mus & ulteriora inquirere. Attamen reconditiora illa, qui-
bus hic præcipue inſiſtimus, ſcimus non eſſe ejuſmodi, ut
quærendo penitus inveſtigari poſſint. Itaque nihil
11Inquiſitio-
nem horum
ut nimis cu-
rioſam repre-
hendi non
debere. amplius docuerit aut revelarit, credendum eſſe ſibi ſcientiam
eorum reſervaſſe, ac proinde temere, & curioſe nimis de iis
inquiri. At nimium ipſos ſibi ſumere ajo, ſi definire velint,
quouſque homines inveſtigando progredi debeant, diligen-
tiæque eorum modum ſtatuere; ac ſi terminos, quos hic
Deus præſcripſit, certo cognitos haberent; aut in hominum
poteſtate eſſet illos prætergredi. Et ſane, ſi talibus ſcrupu-
lis retenti fuiſſent qui ante nos vixerunt, adhuc ignorari po-
tuiſſet quænam Telluris eſſet figura, aut quæ magnitudo, &
num aliqua Americæ regio. Item an Solis radiis Luna illu-
ſtraretur, quibuſve ex cauſis aut hæc aut ille deficerent; ac
pleraque alia, quæ Aſtronomorum laboribus repertiſque ac-
cepta referimus. Quid enim tam abſconditum & inacceſſum
videbatur, quam quæ de rebus cœleſtibus in aperta luce nunc
poſita ſunt? Ex quo intelligitur induſtriam mentiſque acu-
men hominibus data eſſe, quibus paulatim rerum naturalium
cognitionem conſequerentur, neque eſſe cur conari deſina-
mus & ulteriora inquirere. Attamen reconditiora illa, qui-
bus hic præcipue inſiſtimus, ſcimus non eſſe ejuſmodi, ut
quærendo penitus inveſtigari poſſint. Itaque nihil
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib