Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Table of figures

< >
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N270EE">
            <p id="N273DE" type="main">
              <s id="N27402">
                <pb pagenum="380" xlink:href="026/01/414.jpg"/>
              ſenſibili motu vel per ſeparationem aliquarum partium; </s>
              <s id="N2740B">cum enim da­
                <lb/>
              to quocumque motu, dari poſſit tardior; certè poteſt eſſe continuus
                <lb/>
              motus, quo per centum annos, vix latus vnguis acquiratur, quod nemo
                <lb/>
              Philoſophus mirabitur, qui naturam motus circularis probè intelle­
                <lb/>
              xerit. </s>
            </p>
            <p id="N27417" type="main">
              <s id="N27419">Decimoquintò, brachium omninò explicatum difficiliùs ſuſtinet
                <lb/>
              pondus, quam contractum; </s>
              <s id="N2741F">quia maius eſt explicati momentum, vt pa­
                <lb/>
              tet; eſt enim quaſi longior vectis circa extremum humerum rotatus. </s>
            </p>
            <p id="N27425" type="main">
              <s id="N27427">Obijceret aliquis, contra ea quæ diximus num. </s>
              <s id="N2742A">14. ſit globulus libram
                <lb/>
              pendens incubans menſæ 99. librarum; </s>
              <s id="N27430">haud dubiè qui menſam pon­
                <lb/>
              derat, centum librarum pondus ſuſtinet; igitur globulus producit in
                <lb/>
              menſa impetum. </s>
              <s id="N27438">Reſp. neg.
                <expan abbr="conſeq.">conſeque</expan>
              nam ideò ſentitur pondus 100. li­
                <lb/>
              brarum; quia vtrumque pondus grauitatione communi in ſuppoſitam
                <lb/>
              grauitat manum. </s>
            </p>
            <p id="N27445" type="main">
              <s id="N27447">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              2.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N27454" type="main">
              <s id="N27456">
                <emph type="italics"/>
              Explicari poſſunt omnia phœnomena detentionis.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N2745D" type="main">
              <s id="N2745F">Primò, aliquis detinetur, ſimul, & ſuſtinetur; </s>
              <s id="N27463">ſit globum pendulum
                <lb/>
              fune, cuius altera extremitas manu tenetur immobili; </s>
              <s id="N27469">nullus autem
                <lb/>
              producitur impetus in ipſo globo, quo ſurſum, quaſi attollatur; </s>
              <s id="N2746F">quod
                <lb/>
              probatur, iiſdem omninò rationibus, quibus probauimus in ſuperiori
                <lb/>
              Theo. de ſuſtentatione; </s>
              <s id="N27479">ipſa tamen chorda, ſi vel brachio, vel digito cir­
                <lb/>
              cumuoluatur, ſua vbique inurit veſtigia; </s>
              <s id="N2747F">premit enim molliorem car­
                <lb/>
              nem, & neruos; huic aliqua diuiſio; hinc dolor: nec in hoc ſingularis
                <lb/>
              eſt difficultas. </s>
            </p>
            <p id="N27487" type="main">
              <s id="N27489">Secundò, retinetur aliquod mobile, per quamlibet lineam, vel fune,
                <lb/>
              vel vnco, vel manu, v.g. auolans auis filo, indomitus equus fræno, diſce­
                <lb/>
              dens homo pallio vel manu; </s>
              <s id="N27493">hoc poſito, non producitur impetus à reti­
                <lb/>
              nente in mobili retento per ſe; </s>
              <s id="N27499">quia perinde ſe habet, atque ſi rupes im­
                <lb/>
              mobilis retineret annulo ferreo, vel vnco; </s>
              <s id="N2749F">ſed rupes non producit im­
                <lb/>
              petum in eo corpore, quod retinet, dixi per ſe; </s>
              <s id="N274A5">nam ſi partes aliquæ
                <lb/>
              ſeparari poſſint vel dilatari; haud dubiè producitur in iis impetus. </s>
            </p>
            <p id="N274AB" type="main">
              <s id="N274AD">Tertiò, hinc ſi duo retineant ſe ſe inuicem vel fune, vel annulo, vel
                <lb/>
              cylindro, multus impetus producitur ab vtroque in altero; </s>
              <s id="N274B3">quippe ten­
                <lb/>
              duntur nerui & muſculi, ex qua tenſione multæ partes ſeparantur; </s>
              <s id="N274B9">hinc
                <lb/>
              dolor & defatigatio; </s>
              <s id="N274BF">igitur producitur impetus, quod certè clariſſimè
                <lb/>
              ſequitur ex noſtris principiis; </s>
              <s id="N274C5">cum enim potentia motrix alicui mobili
                <lb/>
              applicatur, quod ſimul totum mouere non poteſt propter reſiſtentiam
                <lb/>
              vel ipſius molis, vel impetus contrarij; </s>
              <s id="N274CD">ſi fortè aliqua pars amoueri po­
                <lb/>
              teſt, & ſeparari ab aliis in eam potentia applicata ſuas vires exerit; quo­
                <lb/>
              modo verò rumpatur funis, vtrimque tractus, dicemus paulò pòſt, cum
                <lb/>
              de tractione. </s>
            </p>
            <p id="N274D7" type="main">
              <s id="N274D9">Quartò, retinetur aliquod mobile immobiliter in plano decliui, id­
                <lb/>
              que duobus modus; primò, quaſi trahendo: </s>
              <s id="N274DF">ſecundò, quaſi pellendo, nul­
                <lb/>
              lus impetus producitur per ſe in mobili retento à retinente; </s>
              <s id="N274E5">quod pro-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>