Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Page concordance

< >
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N270EE">
            <p id="N275B0" type="main">
              <s id="N275B2">
                <pb pagenum="382" xlink:href="026/01/416.jpg"/>
              frequentioribus paſſibus, brachij motus accedit propiùs ad æquabilem; </s>
              <s id="N275BB">
                <lb/>
              igitur minùs mutatur ſuperficies liquoris vaſe contenti; </s>
              <s id="N275C0">hinc in naui,
                <lb/>
              quæ velociſſimo motu fertur, ne tremit quidem ſuperficies aquæ, quam
                <lb/>
              repoſitam quis habet in vaſe; denique quò ſuperficies concaua orbis
                <lb/>
              ſeu vaſis eſt maioris circuli faciliùs effunditur liquor, quia planum eſt
                <lb/>
              minus decliue, & minus recedit ab horizontali, & contrà ſi eſt minoris
                <lb/>
              ſphæræ ſeu circuli, hinc fortè tantus eſt maris æſtus in Oceano, & mo­
                <lb/>
              dicus valdè in Mediterraneo, ſed de his alibi. </s>
            </p>
            <p id="N275D0" type="main">
              <s id="N275D2">Nonò, his adde amphoras illas aqua, vel lacte ad ſummum vſque
                <lb/>
              marginem repletas, quas ruſticanæ fœminæ è ſummo capite ita portant,
                <lb/>
              vt nihil penitus effundatur, quia ſcilicet tenſo collo ambulant, vt capi­
                <lb/>
              tis motus ad æquabilem propius accedat. </s>
            </p>
            <p id="N275DB" type="main">
              <s id="N275DD">Decimò, non eſt omittendum ille orbis gyrus cum ſcypho pleno;
                <lb/>
              quod vt melius intelligatur. </s>
              <s id="N275E3">Sit orbis AFEG pendulus filo FA; </s>
              <s id="N275E7">ſit
                <lb/>
              ſcyphus EDC plenus aqua vel alio liquore, puncto circuli E inſidens,
                <lb/>
              tùm rotetur orbis circa centrum F; </s>
              <s id="N275EF">haud dubiè, ne gutta quidem aquæ
                <lb/>
              effundetur; </s>
              <s id="N275F5">ratio eſt, cùm E ſit ſemper punctum oppoſitum centro, mo­
                <lb/>
              tus F & ſcyphus motu illo circulari maximè pellatur, prematurque ver­
                <lb/>
              ſus E, aqua ipſa etiam verſus E recipit impetum verſus fundum ſcyphi; </s>
              <s id="N275FD">
                <lb/>
              qui cùm ſit intenſior natiuo propriæ grauitationis aquæ, non eſt mirum
                <lb/>
              ſi præualeat, & nihil penitus effundatur in gyro, præſertim cùm partes
                <lb/>
              omnes aquæ moueantur eo motu, quo in primo ſitu omninò relinquun­
                <lb/>
              tur; </s>
              <s id="N27608">adde quod licèt impetus innatus tantillùm obeſſet, impeditur ta­
                <lb/>
              men ab illa vligine, quæ cum aqua commixta eſt, de qua iam ſuprà; </s>
              <s id="N2760E">
                <lb/>
              quod autem ſcyphus impellatur verſus E, patet clariſſimè in funda, in
                <lb/>
              qua lapis circumagitur, ſed de funda infrà, cum de proiectione; tunc
                <lb/>
              enim rem iſtam demonſtrabimus. </s>
            </p>
            <p id="N27617" type="main">
              <s id="N27619">Vndecimò, vt feratur cylindrus humeris commodiùs in ſitu eſſe de­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="note3"/>
                <lb/>
              bet, vt ſuprà horizontalem eleuetur ad angulum 45. grad. ſit enim 60.
                <lb/>
              grad ſitque cylindrus AF, cuius centrum grauitatis C incubans puncto
                <lb/>
              humeri C, tunc humerus ſuſtinet totum pondus abſolutum cylindri,
                <lb/>
              & manus nihil: </s>
              <s id="N2762B">ſi verò manu erectum ſuſtineatur in DG; haud du­
                <lb/>
              biè manus totum ſuſtinet pondus abſolutum, humerus nihil, ſi ſuſti­
                <lb/>
              neatur KCI in C, vel NCL in C, maius pondus ſuſtinebitur propter
                <lb/>
              rationem vectis de quo in lib. ſequenti. </s>
              <s id="N27635">Denique, ſi ſuſtineatur in HCE
                <lb/>
              ad angulum HCA, 60. grad. humerus ſuſtinet vt BH, manus vt EI; </s>
              <s id="N2763D">
                <lb/>
              ergo non diſtribuitur pondus æqualiter humero & manui; igitur com­
                <lb/>
              modiùs fieri poteſt, ſi æqualiter diſtribuitur, quod vt fiat debet eſſe ad
                <lb/>
              eleuationem anguli 45. ſed hæc pertinent ad libram, & vectem de quibus
                <lb/>
              agemus infrà, etiam ſupra lib.5. ſæpiùs indicauimus. </s>
            </p>
            <p id="N27648" type="margin">
              <s id="N2764A">
                <margin.target id="note3"/>
              b
                <emph type="italics"/>
              Fig.
                <emph.end type="italics"/>
              28
                <lb/>
                <emph type="italics"/>
              Tab.
                <emph.end type="italics"/>
              4.</s>
            </p>
            <p id="N2765C" type="main">
              <s id="N2765E">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              4.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N2766B" type="main">
              <s id="N2766D">
                <emph type="italics"/>
              Aliquod mobile graue dimittitur deorſum multis modis.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N27674" type="main">
              <s id="N27676">Primò, per lineam perpendicularem, & tunc eſt motus purè natura­
                <lb/>
              lis, ſimulque omnes partes mobilis dimittuntur. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>