Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

List of thumbnails

< >
41
41
42
42
43
43
44
44
45
45
46
46
47
47
48
48
49
49
50
50
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000444">
                <pb pagenum="38" xlink:href="025/01/042.jpg"/>
              diſtantiam tendit motu recto, qui eſt ad inſtar accelerati; non ſiſtit autem
                <lb/>
              in dicta diſtantia, vbi obtinet illam; ſed propter determinationem ac­
                <lb/>
              quiſitam, licèt obluctetur eadem inclinatio, pervenit vſque ad Peri­
                <lb/>
              gæum, ſimili motu recto, ſed propter reluctantiam, ad inſtar retarda­
                <lb/>
              ti. </s>
              <s id="s.000445">Secundò, finis Naturæ eſt, vt Sol lumen ſuum æqualiter, quantum
                <lb/>
              fieri poteſt, diſtribuat; vnde petitur ratio ſecundæ inclinationis, quâ Sol
                <lb/>
              à Tropico ad Æquatorem tendit, eo modo, quo dixi; nempe definito
                <lb/>
              ſemel Axe mundi, circa quem ſphærarum cœleſtium revolutiones fiant,
                <lb/>
              cuius extremitates ſunt Poli, vi huius inclinationis Sol à D, v.g. tendit
                <lb/>
              versùs F per arcum DF, qui cadit perpendiculariter in AD; cùm enim
                <lb/>
              à D duci poſſint infinitæ lineæ, versùs Æquatorem, & vna tantùm per­
                <lb/>
              pendicularis, quæ eſt tangens, vel arcus, cùm radius AD continuò ten­
                <lb/>
              dat versùs F ; ſi vna eſt, determinata eſt; Nec dicas, rectam DG cade­
                <lb/>
              re perpendiculariter in planum Æquatoris; nam non cadit perpendicula­
                <lb/>
              riter in AD; cùm tamen arcus DF vtrumque præſtet; cadit enim perpen­
                <lb/>
              diculariter in vtramque, ſcilicet in AD, AF. Accedit, quòd Sol, quan­
                <lb/>
              tum eſt ex ſe, ſuppoſita diſtantia connaturali à centro mundi, ad eam re­
                <lb/>
              tinendam inclinat; ſed ſi in arcu DF feratur, eadem ſemper manebit di­
                <lb/>
              ſtantiæ ab A. Tertiò, finis Naturæ eſt, vt omnes revolutiones diurnæ So­
                <lb/>
              lis ſint æquales, & conſequenter æquè diuturnæ, cùm hæ ſint commu­
                <lb/>
              nis menſura omnium motuum, & temporis externi munere defungantur.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.000446">Porrè vt dictos fines Sol obtineat, gemina illa inclinatio ita ſeſe attempe­
                <lb/>
              rat, vt & ab Apogæo ad Perigæum Sol eat, & diurnæ revolutiones æqua­
                <lb/>
              les ferè ſint, ſi tantùm habeatur ratio primæ inclinationis, ſpiræ fient in
                <lb/>
              eodem plano, & omnes inæquales erunt, ſiverò ſecundæ tantùm, ſpiræ
                <lb/>
              fient in ſuperficie ſphærica, eruntque omnes inæquales, vt patet ad ocu­
                <lb/>
              lum, cui figura ſubjacet. </s>
              <s id="s.000447">Itaque ſecunda inclinatio caſtigat inæqualita­
                <lb/>
              tem à prima inductam, deflexo Sole versùs Æquatorem; & prima par pari
                <lb/>
              referens, corrigit inæqualitatem, quam alioqui prima induceret depreſſo
                <lb/>
              Sole versùs centrum A; & cùm tantùm ferè temporis à Q ad H, ponendum
                <lb/>
              eſſet, quantum à D ad Q ſunt enim ſegmenta DQ, QH, fere æqualia; haud
                <lb/>
              dubiè tot ſpiræ ſegmento QH, ineſſe deberent, quot ſegmento DQ inſunt,
                <lb/>
              vt æquè diſtractæ vtrimque eſſent; quia tamen tunc ſpiræ ſegmenti QH
                <lb/>
              minores eſſent, ac proinde inæquales ſpiris alterius ſegmenti, haud dubiè
                <lb/>
              tota ſpirarum QH congeries breviori tempore decurreretur, quàm teta ſpi­
                <lb/>
              rarum DQ, eodem ſcilicet & æquabili motu; ſed ſupponuntur totidem
                <lb/>
              vtrimque dies; igitur dies intra ſegmentum QH, breviores eſſent; igitur to­
                <lb/>
              tum tempus, quod complectitur dies intra ſegmentum QH, decurſos, bre­
                <lb/>
              vius eſſet tempore, quod complectitur dies decurſos intra ſegmentum
                <expan abbr="Dq.">DQ</expan>
                <lb/>
              Sed æqualia tempora ſupponuntur: itaque vt huic incommodo occurra­
                <lb/>
              tur, diſtrahuntur ſpiræ ſegmenti QH, ita vt pauciores reſtent, ſed ferè æqua­
                <lb/>
              les, atque ita in motu per QH Compenſatur ille motus, qui alioqui per ſpi­
                <lb/>
              ras obtineri non poteſt, cùm breviores ſint, quàm par ſit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000448">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000449"> An fortè Sol ſentit, aut cognoſcit, ſpiras à ſe decurſas
                <lb/>
              eſſe majores aut minores? </s>
              <s id="s.000450">Minimè verò; Quomodo igitur tam ſollicitè </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>