1la inviò alla Società Reale di Londra, e fu inserita nelle Transazioni filo
sofiche, colle seguenti parole scritte dallo stesso inventore:
sofiche, colle seguenti parole scritte dallo stesso inventore:
“ Novum hoc instrumentum constat ex duobus e metallo speculis, al
tero concavo, quod vitri obiectivi munere fungitur, altero plano: habet prae
terea exiguam lentem ocularem plano convexam. Huius constructio facile ....
potest concipi, nempe quod Telescopii huius tubus apertus est ad eam extre
mitatem quae ad obiecta convertitur, quod altera extremitate clausa est, ubi
locatum est speculum concavum, de quo supra meminimus; quod prope
extremitatem apertam est speculum planum ovale, quam potest exiguum,
quo minus impediat ingredientis lucis radios, et quod idem speculum incli
natum ad superiorem Tubi partem versus, quae parvo terebrata est fora
mine munito lente oculari, ita ut radii a re perspicienda prodeuntes prius
incidant in speculum concavum in imo Tubo positum, unde reflectuntur al
teram Tubi extremitatem versus, ubi intercipiantur a plano speculo obli
que collocato, a quo reflexi diriguntur ad exiguam lentem oculare plano
convexam atque adeo ad spectatoris oculum, qui, deorsum versus intuens,
ea videt ad quae Telescopium conversum est. Ut haec plenius et melius in
telligantur, Lector inspiciat, si libet, figuram 33 in qua AB est concavum
41[Figure 41]
tero concavo, quod vitri obiectivi munere fungitur, altero plano: habet prae
terea exiguam lentem ocularem plano convexam. Huius constructio facile ....
potest concipi, nempe quod Telescopii huius tubus apertus est ad eam extre
mitatem quae ad obiecta convertitur, quod altera extremitate clausa est, ubi
locatum est speculum concavum, de quo supra meminimus; quod prope
extremitatem apertam est speculum planum ovale, quam potest exiguum,
quo minus impediat ingredientis lucis radios, et quod idem speculum incli
natum ad superiorem Tubi partem versus, quae parvo terebrata est fora
mine munito lente oculari, ita ut radii a re perspicienda prodeuntes prius
incidant in speculum concavum in imo Tubo positum, unde reflectuntur al
teram Tubi extremitatem versus, ubi intercipiantur a plano speculo obli
que collocato, a quo reflexi diriguntur ad exiguam lentem oculare plano
convexam atque adeo ad spectatoris oculum, qui, deorsum versus intuens,
ea videt ad quae Telescopium conversum est. Ut haec plenius et melius in
telligantur, Lector inspiciat, si libet, figuram 33 in qua AB est concavum
41[Figure 41]Figura 33.
speculum, cuius radius aut semidia
meter est pollicum duodecim cum
besse vel tredecim, CD aliud specu
lum metallicum, cuius superficies
plana est, peripheria vero ovalis, GD
est filum ferreum, quod solide retinet
amulum cupreum, et cui affixum est
speculum CD, F parva lens ocularis
plana superius et convexa inferius, cuius radius est uncialis, vel etiam minor. ”
E così prosegue a descriver gli altri organi inservienti alla montatura e al
maneggio dello strumento (Op. omn. opt., Patavii 1773, Apendix, pag. 11, 12).
speculum, cuius radius aut semidia
meter est pollicum duodecim cum
besse vel tredecim, CD aliud specu
lum metallicum, cuius superficies
plana est, peripheria vero ovalis, GD
est filum ferreum, quod solide retinet
amulum cupreum, et cui affixum est
speculum CD, F parva lens ocularis
plana superius et convexa inferius, cuius radius est uncialis, vel etiam minor. ”
E così prosegue a descriver gli altri organi inservienti alla montatura e al
maneggio dello strumento (Op. omn. opt., Patavii 1773, Apendix, pag. 11, 12).
Ma in un'Epistola precedente, data del 6 Febbraio 1672, e inserita nel
numero 80 delle Transazioni filosofiche, aveva il Newton fatto partecipare
alla Società Reale di Londra la sua scoperta De luce et coloribus, la quale
gli fu occasione, ed efficace consiglio di rivolgersi a ritrovare il nuovo stru
mento. “ Ineunte anno 1666, quo tempore operam dabam conficiendis opti
cis vitris figurarum a sphaerica diversarum, mihi vitreum prisma trìangu
lare paravi, eo notissima phaenomena colorum experturus ” (ibi, pag. 3). E
prosegue a dire come, per mezzo di quel prisma, gli occorresse a far la
scoperta de'varii gradi di refrangibilità de'raggi della luce, d'onde egli venne
a persuadersi esser vana e inutile fatica il pretendere di ridurre i vetri da
canocchiali alla loro desiderata perfezione. ” Postquam haec intellexi, circa
vitra laborare destiti. Noveram enim Telescopia perfectiora hucusque haberi
non potuisse, non solum quia deerant vitra reipsa praedita figuris quas optici
Auctores praescripserant .... sed etiam quia lux ipsa est mistura quaedam
numero 80 delle Transazioni filosofiche, aveva il Newton fatto partecipare
alla Società Reale di Londra la sua scoperta De luce et coloribus, la quale
gli fu occasione, ed efficace consiglio di rivolgersi a ritrovare il nuovo stru
mento. “ Ineunte anno 1666, quo tempore operam dabam conficiendis opti
cis vitris figurarum a sphaerica diversarum, mihi vitreum prisma trìangu
lare paravi, eo notissima phaenomena colorum experturus ” (ibi, pag. 3). E
prosegue a dire come, per mezzo di quel prisma, gli occorresse a far la
scoperta de'varii gradi di refrangibilità de'raggi della luce, d'onde egli venne
a persuadersi esser vana e inutile fatica il pretendere di ridurre i vetri da
canocchiali alla loro desiderata perfezione. ” Postquam haec intellexi, circa
vitra laborare destiti. Noveram enim Telescopia perfectiora hucusque haberi
non potuisse, non solum quia deerant vitra reipsa praedita figuris quas optici
Auctores praescripserant .... sed etiam quia lux ipsa est mistura quaedam