Huygens, Christiaan
,
Christiani Hugenii opera varia; Bd. 2: Opera geometrica. Opera astronomica. Varia de optica
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(664)
of 568
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div390
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
156
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8689
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
664
"
file
="
0404
"
n
="
423
"
rhead
="
CHRISTIANI HUGENII
"/>
diam, decorem attinent; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8690
"
xml:space
="
preserve
">non tamen dubitari poteſt, quin
<
lb
/>
in veri inveſtigandi ſtudio, judicandis rationum conſequen-
<
lb
/>
tiis, ac præſertim in ratiociniis, quæ ad quantitatem ac ma-
<
lb
/>
gnitudinem ſpectant, circa quæ Geometria verſatur, (ſi quid
<
lb
/>
habent ejuſmodi, quod mox inquiremus) non, inquam,
<
lb
/>
dubitari poteſt, quin prorſus ſimilis ſit, eademque via in-
<
lb
/>
grediatur illorum ac noſtra ratio; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8691
"
xml:space
="
preserve
">quodque apud nos verum
<
lb
/>
eſt, idem ſit in cæteris Planetis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8692
"
xml:space
="
preserve
">Etſi vis ac facultas in his
<
lb
/>
rebus major minorve illorum incolis fortaſſe quam nobis
<
lb
/>
contigerit.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8693
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8694
"
xml:space
="
preserve
">Sed jam nimis longè provectum me eſſe ſentio. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8695
"
xml:space
="
preserve
">Ante
<
lb
/>
enim diſpiciendum erat de ſenſibus corporeis iſtorum in Pla-
<
lb
/>
netis agentium, quibus ſi carerent, vix jam aut vitam, ut
<
lb
/>
animalia, ſortiti eſſe videri poſſint, aut habere, in quo ra-
<
lb
/>
tionis uſum exerceant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8696
"
xml:space
="
preserve
">Puto autem oſtendi poſſe probabili-
<
lb
/>
bus argumentis & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8697
"
xml:space
="
preserve
">bruta animantia, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8698
"
xml:space
="
preserve
">quibus ratio ineſt,
<
lb
/>
convenire, in his quæ ad ſenſus attinent, cum iis quæ ter-
<
lb
/>
ram hanc incolunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8699
"
xml:space
="
preserve
">Primùm namque ſi cogitemus quid ſit
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0404-01
"
xlink:href
="
note-0404-01a
"
xml:space
="
preserve
">Nec deeſſe
<
lb
/>
@ll@s ſenſus.</
note
>
in animalibus videndi poteſtas, abſque qua neque paſcendi
<
lb
/>
ratio eſſet, nec pericula vitandi; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8700
"
xml:space
="
preserve
">nec denique vita alia quam
<
lb
/>
talparum aut lumbricorum; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8701
"
xml:space
="
preserve
">prorſus neceſſe eſſe intelligemus
<
lb
/>
ut, ubi ſunt animalia his præſtantiora, ibi & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8702
"
xml:space
="
preserve
">viſu prædita
<
lb
/>
ſint. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8703
"
xml:space
="
preserve
">Cum nihil ad vitam vel conſervandam, vel exornan-
<
lb
/>
dam æque conducat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8704
"
xml:space
="
preserve
">Quod ſi vero inſpiciamus mirabilem
<
lb
/>
lucis naturam, ſtupendumque artificium, quo ad eam fruen-
<
lb
/>
dam oculi comparati ſunt, facile cognoſcemus, perceptionem
<
lb
/>
rerum procul diſtantium, cum circumſcriptione formarum, diſ-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0404-02
"
xlink:href
="
note-0404-02a
"
xml:space
="
preserve
">Nec viſum.</
note
>
crimen intervallorum, non alio modo, quam qui ex viſu ſit,
<
lb
/>
inſtitui poſſe. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8705
"
xml:space
="
preserve
">Non enim poteſt hic ſenſus, imo nec alius quiſ-
<
lb
/>
quam eorum quos novimus, exiſtere, quam ex motu extrinſecus
<
lb
/>
adveniente. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8706
"
xml:space
="
preserve
">Qui motus, ut alibi explicuimus, in efficiendo vi-
<
lb
/>
ſu, à Sole proficiſcitur, aut ſtellis inerrantibus, aut igne; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8707
"
xml:space
="
preserve
">quo-
<
lb
/>
rum particulæ celerrima agitatione concitæ, circumfuſam cæ-
<
lb
/>
leſtem materiam continue pulſant, impelluntque; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8708
"
xml:space
="
preserve
">qui impulſus
<
lb
/>
a proximis ad longe diſſitas citiſſime propagetur, fere eo modo
<
lb
/>
quo ſonus per aërem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8709
"
xml:space
="
preserve
">Abſque hoc motu, materiaque </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>