425666CHISTIANI HUGENII
ceſſariò tribuenda ſunt animantibus Planetarum univerſis fe-
re. Quæ vero ratione & mente prædita ſunt, cum alias
quoque ex viſu utilitates capere poſſint, tantò magis con-
ſentaneum eſt ut tam præclaro munere donata ſint. Nos
enim colorum pulchritudinem, formarum elegantiam, ac
concinnitatem viſu percipimus; legimus, ſcribimus, cælum
& aſtra contemplamur, eorumque curſus, magnitudineſque
metimur; quæ quatenus ad Planetarum incolas quoque per-
tineant, paulo poſt videbimus. Nunc illud prius quæra-
mus an cæteros quoque ſenſus noſtros iis contigiſſe veriſi-
11Non audi-
tum, mile ſit. Ac de auditu quidem multa ſuadent, ut cunctis,
quæ illic ſunt, animalibus eum ineſſe credamus. Prodeſt
enim plurimum ad vitam à periculis tutandam; cum ſonitu
ac fragore ſæpe imminens infortunium cognoſcatur; præſer-
tim noctu atque in tenebris, cum oculorum auxilium ere-
ptum eſt. Videmus præterea ut animalia pleraque vocis ſo-
no ſui ſimilia advocent, multaque inter ſe ſignificent, nobis
quidem parum intellecta, ſed plura fortaſſe quam putamus.
A pud ea vero quæ ratione utuntur, ſi cogitemus quam mi-
rabilis ſit vocis & auditus oportunitas, vix credibile videbi-
tur tam utilem ſenſum, tantumque loquendi artificium, hu-
jus Terræ noſtræ, ac noſtri tantum cauſa fuiſſe inventum.
Quomodo enim illis non multum deſit ad vitæ commoda,
& felicitatem noſtræ ſimilem, qui tanto beneficio carent:
aut quanam alia re penſari hoc poſſit? Quod ſi porro conſi-
deremus, quam pulchre, quamque induſtrie natura hoc ef-
fecerit, ut idem ille aër, cujus reſpiratione vivimus, cujus
flatu navigamus, qui, ut volare queant, avibus præſtat; ut,
inquam, idem ille ad exprimendum proferendumque ſonum
comparatus ſit; ſonus verò ad formandum, auribuſque in-
gerendum ſermonem; vix credemus inſignem hunc aëris
uſum, in terris iſtis longinquis eam neglexiſſe? Eſſe enim
22Nec per quem
ſonus perfe-
ratur aërem, illic aërem qui terris incumbat, vix dubitari poteſt, cum nu-
bes in Jove apparere dixerimus. Sicut enim hæ ex aquæ
guttulis minimis conſtant, ita ex particulis aquæ ſeorſim vo-
litantibus magna ex parte formatur aër ille qui propius
re. Quæ vero ratione & mente prædita ſunt, cum alias
quoque ex viſu utilitates capere poſſint, tantò magis con-
ſentaneum eſt ut tam præclaro munere donata ſint. Nos
enim colorum pulchritudinem, formarum elegantiam, ac
concinnitatem viſu percipimus; legimus, ſcribimus, cælum
& aſtra contemplamur, eorumque curſus, magnitudineſque
metimur; quæ quatenus ad Planetarum incolas quoque per-
tineant, paulo poſt videbimus. Nunc illud prius quæra-
mus an cæteros quoque ſenſus noſtros iis contigiſſe veriſi-
11Non audi-
tum, mile ſit. Ac de auditu quidem multa ſuadent, ut cunctis,
quæ illic ſunt, animalibus eum ineſſe credamus. Prodeſt
enim plurimum ad vitam à periculis tutandam; cum ſonitu
ac fragore ſæpe imminens infortunium cognoſcatur; præſer-
tim noctu atque in tenebris, cum oculorum auxilium ere-
ptum eſt. Videmus præterea ut animalia pleraque vocis ſo-
no ſui ſimilia advocent, multaque inter ſe ſignificent, nobis
quidem parum intellecta, ſed plura fortaſſe quam putamus.
A pud ea vero quæ ratione utuntur, ſi cogitemus quam mi-
rabilis ſit vocis & auditus oportunitas, vix credibile videbi-
tur tam utilem ſenſum, tantumque loquendi artificium, hu-
jus Terræ noſtræ, ac noſtri tantum cauſa fuiſſe inventum.
Quomodo enim illis non multum deſit ad vitæ commoda,
& felicitatem noſtræ ſimilem, qui tanto beneficio carent:
aut quanam alia re penſari hoc poſſit? Quod ſi porro conſi-
deremus, quam pulchre, quamque induſtrie natura hoc ef-
fecerit, ut idem ille aër, cujus reſpiratione vivimus, cujus
flatu navigamus, qui, ut volare queant, avibus præſtat; ut,
inquam, idem ille ad exprimendum proferendumque ſonum
comparatus ſit; ſonus verò ad formandum, auribuſque in-
gerendum ſermonem; vix credemus inſignem hunc aëris
uſum, in terris iſtis longinquis eam neglexiſſe? Eſſe enim
22Nec per quem
ſonus perfe-
ratur aërem, illic aërem qui terris incumbat, vix dubitari poteſt, cum nu-
bes in Jove apparere dixerimus. Sicut enim hæ ex aquæ
guttulis minimis conſtant, ita ex particulis aquæ ſeorſim vo-
litantibus magna ex parte formatur aër ille qui propius