Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
23
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg229
"/>
<
lb
/>
conſequendo; & ſiquo pacto collocetur
<
foreign
lang
="
grc
">ἐνλογικαῖς δυναμεσὶν</
foreign
>
ideſt in facultatibus ratiocinanti
<
lb
/>
bus, non eſt ideo, quia ratiocinans agat; ſed vel quòd agendo proceſſum rationis imitetur; vel
<
lb
/>
quia nil prorſus efficiat; cuius non optima ratio poſsit afferri quæ petitur à duobus initijs: alte
<
lb
/>
ro quidem, quod aliter effici non potuerit: atque id à materia ducitur, vt quòd cornigera
<
expan
abbr
="
careãt
">careant</
expan
>
<
lb
/>
dentibus ſuperioribus: neque enim materia, cùm abierit in cornua, ſuppetit dentibus, aut quòd
<
lb
/>
ita fieri præſtiterit: hoc verò pendet à fine ex quibus omnis rerum naturalium ordo deriuatur,
<
lb
/>
& cunctorum ſenſilium commenſus conuenientiſsimus exiſtit quem generali nomine
<
foreign
lang
="
grc
">λὸγον</
foreign
>
<
lb
/>
& rationem licet appellare. </
s
>
<
s
>Quamobrem ſic omnia diſpenſantur in vniuerſo, vt vis illa com
<
lb
/>
munis & vniuerſalis quæ ſcilicet per omnia pertinet, tametſi tum ſuum robur oſtentat atque, vt
<
lb
/>
ita dixerim, ſapientiam, cùm animal producere aggreditur: non ſine ſummo iudicio cum pru
<
lb
/>
dente patre familias ab Ariſtotele conferatur. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Vt enim ille nihil amittit ex quo facere aliquid
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg230
"/>
<
lb
/>
commodi poſsit, & ita diſpenſat in cura rei familiaris, vt optimus cibus liberis præbeatur, dete
<
lb
/>
rior ſeruis, omnium peſsimus ſociis animalibus, ſic in ortu ipſo natura ex materia ſynceriſsima
<
lb
/>
carnem & aliorum ſenſuum corpora conficit: in excrementis oſſa, pilos & reliqua generis eiuſ
<
lb
/>
dem conſtituit. </
s
>
<
s
>Ab his tu de cęteris iudicium facito. </
s
>
<
s
>Nil igitur in natura, quin illius vſus, aut
<
lb
/>
vnus, aut plures indicari poſsint quo, ſi careat, aliter habendum non erit, quam manus mortua,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg231
"/>
<
lb
/>
ſine lapidea quæ ſolo nomine ſunt manus, ratione verò non item. </
s
>
<
s
>Nam cuncta officio, & pote
<
lb
/>
ſtate definiuntur,
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quibus ſi priuentur, iam non amplius eadem reputanda, ſed ambiguè. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Quã-
">Quan
<
lb
/>
</
expan
>
<
arrow.to.target
n
="
marg232
"/>
<
lb
/>
quam vnum rei vnius vſum pro natura expectare oportet qui quidem ſit præcipuus. </
s
>
<
s
>Sic enim
<
lb
/>
optimè inſtrumenta proficiunt, ſi eorum ſingula non multis officiis, ſed vni deſeruiant. </
s
>
<
s
>Neque
<
lb
/>
tale quippiam natura facit, vt fabri ferrarij propter inopiam &
<
foreign
lang
="
grc
">πενιχ
<
gap
/>
ῶς</
foreign
>
, ideſt more pauperum
<
lb
/>
gladium delphicum. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quo & ad ſacra peragenda
<
expan
abbr
="
victimasq́
">victimasque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſecandas & ad cędendos fonteis
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg233
"/>
<
lb
/>
vterentur. </
s
>
<
s
>nec vt illi qui propter frugalitatem veru fabricabant, quo item lucerna figeretur: ex
<
lb
/>
quo dicebatur
<
foreign
lang
="
grc
">ὀβελισκολύχνιον</
foreign
>
<
emph
type
="
sup
"/>
d
<
emph.end
type
="
sup
"/>
nomine ſcilicet, vtrunque ſignificante officium. </
s
>
<
s
>Atque arti
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg234
"/>
<
lb
/>
quidem materia deficere poteſt; natura copiis omnibus affluit & abundat: itaque vnam rem vni
<
lb
/>
muneri delegat; & ſiqui alij vſus oſtendantur, huic vni quodammodo ſeruiunt, vt aliàs oſten
<
lb
/>
demus. </
s
>
<
s
>Cùm verò nonnunquam eueniat, vt plura quidem officia, veruntamen non ſeſe viciſ
<
lb
/>
ſim reſpicientia pręſto ſint; quid enim guſtui cum locutione, aut reſpirationi cum alimento? </
s
>
<
s
>ſic
<
lb
/>
natura rebus omnibus prudentiſsimè conſuluit quæ propter melius ita effecerit: id verò ſic con
<
lb
/>
tingit, quòd vnum præſtat officium, quia neceſſarium ſit; alterum commoditatis ergò ſubiungit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg235
"/>
<
lb
/>
Neceſſarius enim fuerat guſtatus: quippe quòd animal ſuſtineri non poſſet, niſi aleretur, alimen
<
lb
/>
ti verò ſenſus eſt guſtus qui quidem in perfectis perfectus eſſe perhibetur, & imperfectus in im
<
lb
/>
perfectis. </
s
>
<
s
>os item neceſſarium, vt eo ſumatur alimentum. </
s
>
<
s
>ſed ita fabricatus eſt ſenſus ille, vt non
<
lb
/>
alio inſtrumento, aut loco natura locutioni melius prouidere potuerit. </
s
>
<
s
>Sic etiam poſtquàm ore
<
lb
/>
cibus erat capiendus, indè quoque perbellè valuit ſubuenire calori ſpiratum efficiens per quem
<
lb
/>
exhalare poſſet, ne copia ſuffocatus extingueretur, & animal enecaret. </
s
>
<
s
>Neque hic talpæ oculos,
<
lb
/>
aut muli genitalia commemorare oportet, quorum nullus ſit vſus in rerum natura. </
s
>
<
s
>ſunt enim
<
lb
/>
hæc orbata & imperfecta, quòd efficientium progreſſus impediuntur ſuperante materia. </
s
>
<
s
>vt ta
<
lb
/>
metſi efficientia ſummum conficere ſtudent; ex hac materia non aliud poſsint efficere, neque
<
expan
abbr
="
rẽ
">rem</
expan
>
<
lb
/>
vlterius promouere: non ſecus àc ſi optimus piſtor panem candidiſsimum ex hordeo, ſicut è
<
lb
/>
tritico vellet interere. </
s
>
<
s
>Neque enim ad eum candorem ſe perduci hordei materia pateretur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>quanuis ſuſpicandum non ſit, naturam rei potiori conſuluiſſe quam tamen, ſi pręſtare voluerit,
<
lb
/>
illud mali perpetuo ſit affixum, vt ſi cui legislatori ciuitatem ex opulentis conſtituere libeat, ade
<
lb
/>
runt neceſſario pauperes, qui diuitum erunt aſſeclæ
<
emph
type
="
sup
"/>
e
<
emph.end
type
="
sup
"/>
. </
s
>
<
s
>Multi enim ſunt, qui diuitum ope indi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg236
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg237
"/>
<
lb
/>
geant. </
s
>
<
s
>Vnde illud eſt Simonidis poëtæ dictum de ſapientibus & diuitibus. </
s
>
<
s
>Nam cum Hieronis
<
lb
/>
Syracuſarum regis vxor, aliquando rogaret Simonidem, vtrum melius eſſet fieri ſapientem, an
<
lb
/>
diuitem? </
s
>
<
s
>ille reſpondit è veſtigio, fieri diuitem. </
s
>
<
s
>quoniam viri ſapientes diuitum domos frequen
<
lb
/>
tarent, & ab iis neceſſaria ad humanum victum petere cogerentur. </
s
>
<
s
>Facit igitur ea natura, ſeu vi
<
lb
/>
detur potius facere fruſtrà; quoniam, vt faceret id, quod in eo genere optimum foret, parum hoc
<
lb
/>
mali admittere coacta eſt. </
s
>
<
s
>Atque id quidem rarò contingit, vt in tanta mole non videatur eſſe
<
lb
/>
curandum. </
s
>
<
s
>Neque hoc ipſum etiam præter naturam ſimpliciter, quippe quòd ex materiæ ne
<
lb
/>
ceſsitate proueniat. </
s
>
<
s
>Nil igitur fruſtra natura & Deus efficiunt. </
s
>
<
s
>Ex eo quoque fonte dimanat,
<
lb
/>
quòd nihil idem per ſe eſſe, & ab alio fieri queat; quo pronuntiato vſus eſt Ariſtoteles 1. de An.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg238
"/>
<
lb
/>
idque generatim ſumpſit; ſiue ab aliquo, vt ab efficiente, ſiue vt à fine penderet: nam quid opus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg239
"/>
<
lb
/>
eſt, vt quod ex ſe habet, ab alio mendicetur? </
s
>
<
s
>præterquàm quòd eueniret, vt contradicentia con
<
lb
/>
ſiſterent: ſiquidem: quatenus ex ſe iam haberet; quatenus ex alio; deficeret. </
s
>
<
s
>Verùm neque etiam
<
lb
/>
<
emph
type
="
sup
"/>
f
<
emph.end
type
="
sup
"/>
deficere Deus & natura ſolent in neceſſariis. </
s
>
<
s
>ac ſiquando hoc eueniat, id incerto quodam caſu
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg240
"/>
<
lb
/>
fit, quo materia quidem contumax eſt; nec ritè eam tractantibus obedit: verùm, quia non pen
<
lb
/>
det ex neceſsitate materiæ, non perpetuum eſt, velut illa quæ de talpa & mulo pronunciauimus; </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>