1quibuſdam philoſophis, iiſque otioſis, qui vt maiorem dignitatem
ſibi fingerent, eas artes nobilitatis titulo ornauere, quæ in ſola con
templatione verſarentur, & contemplantis duntaxat ingenium
acuerent, atque perficerent: viles autem eas putauere, quæ ocium fu
gientes, in negotio atque efficientia occuparentur. At ij melius
meo iudicio feciſſent, ſi eas, quæ ita corporis adminiculo exercen
tur, vt animi ſtudium non multum requirant, cum Græcis appel
laſſent, non mhxanika\s, ( neque enim hîc id vocabuli vſurpant )
ſed fau/las, a)neleuqe/rous banau/sous a)gorai/ous viles, illiberales,
ſordidas, circunforaneas. Melius eſt ergo rem iſtam paulo altius re
petitam aliquantum vltra per ſuas ſpecies deducere. Cum omnis ars,
vt eſt apud Ariſtotelem, referatur ad bonum, nulla per ſe vilis cen
ſeri debet, immo omnis poſſeſſorem ſuum vel meliorem vel vtilio
rem ſibi, vel ſuæ ciuitati reddit: at inter ſe comparatæ aliæ aliis præ
ſtantiores existimatæ ſunt. vnde nata eſt hæc vulgaris artium diui
ſio, vt aliæ liberales eſſent: aliæ mechanicæ. quæ his duobus verſibus
exprimuntur.
ſibi fingerent, eas artes nobilitatis titulo ornauere, quæ in ſola con
templatione verſarentur, & contemplantis duntaxat ingenium
acuerent, atque perficerent: viles autem eas putauere, quæ ocium fu
gientes, in negotio atque efficientia occuparentur. At ij melius
meo iudicio feciſſent, ſi eas, quæ ita corporis adminiculo exercen
tur, vt animi ſtudium non multum requirant, cum Græcis appel
laſſent, non mhxanika\s, ( neque enim hîc id vocabuli vſurpant )
ſed fau/las, a)neleuqe/rous banau/sous a)gorai/ous viles, illiberales,
ſordidas, circunforaneas. Melius eſt ergo rem iſtam paulo altius re
petitam aliquantum vltra per ſuas ſpecies deducere. Cum omnis ars,
vt eſt apud Ariſtotelem, referatur ad bonum, nulla per ſe vilis cen
ſeri debet, immo omnis poſſeſſorem ſuum vel meliorem vel vtilio
rem ſibi, vel ſuæ ciuitati reddit: at inter ſe comparatæ aliæ aliis præ
ſtantiores existimatæ ſunt. vnde nata eſt hæc vulgaris artium diui
ſio, vt aliæ liberales eſſent: aliæ mechanicæ. quæ his duobus verſibus
exprimuntur.
Lib I.cap i.
Ethic.
Ethic.
Lingua, Tropus, Ratio, Numerus, Tonus, Angulus, Aſtra:
Rus, Nemus, Arma, Faber, Vulnera, Lana, Rates.
Rus, Nemus, Arma, Faber, Vulnera, Lana, Rates.
horum priore ſignificantur Grammatica, Rhetorica, Dialectica,
Arithmetica, Muſica, Geometria, Aſtrologia, liberales ob id di
ctæ, ſiue ingenuæ, quod illis excolatur animus, qui libera & ingenua
pars eſt hominis: Sed & pueriles, quia his ingenui pueri primis an
nis, ſtatim imbiberentur tanquam præuiis, & ad capeſſendas ſcien
tias & magnas artes neceſſariis.
Arithmetica, Muſica, Geometria, Aſtrologia, liberales ob id di
ctæ, ſiue ingenuæ, quod illis excolatur animus, qui libera & ingenua
pars eſt hominis: Sed & pueriles, quia his ingenui pueri primis an
nis, ſtatim imbiberentur tanquam præuiis, & ad capeſſendas ſcien
tias & magnas artes neceſſariis.
Scientiæ autem erant Philoſophia
moralis, Phyſica, Medicina, Iuriſprudentia, Theologia. Poste
riore ſignificatur Agricultura, Venatoria, Militaris, Fabrilis,
Chirurgia, Lanificium, Nautica. In quarum ſingulis aliæ ſunt im
perantes, quæ & architectonicæ dicuntur: aliæ miniſtrantes. Impe
rantes, habere debent præuias illas ſeptem liberales ante dictas, vt
videre eſt apud Vitruuium de ſuo architecto, & in noſtro com
mentario Iuriſiurandi Hipp. de Hippocrateo medico: apud Virgilium
de ſuo agricola: apud Vegetium de ſuo imperatore, & eadem ratione
in reliquis: ita vt, qui imperantibus iſtis artibus præditi fuerint, in
ter homines præſtantißimi habiti ſemper ſint, & ſemper haberi
debeant, quanquam aliarum opera aliis aut neceſſaria magis, aut
moralis, Phyſica, Medicina, Iuriſprudentia, Theologia. Poste
riore ſignificatur Agricultura, Venatoria, Militaris, Fabrilis,
Chirurgia, Lanificium, Nautica. In quarum ſingulis aliæ ſunt im
perantes, quæ & architectonicæ dicuntur: aliæ miniſtrantes. Impe
rantes, habere debent præuias illas ſeptem liberales ante dictas, vt
videre eſt apud Vitruuium de ſuo architecto, & in noſtro com
mentario Iuriſiurandi Hipp. de Hippocrateo medico: apud Virgilium
de ſuo agricola: apud Vegetium de ſuo imperatore, & eadem ratione
in reliquis: ita vt, qui imperantibus iſtis artibus præditi fuerint, in
ter homines præſtantißimi habiti ſemper ſint, & ſemper haberi
debeant, quanquam aliarum opera aliis aut neceſſaria magis, aut