435676CHRISTIANI HUGENII
ſe, ex quo verus ac ſimplex Planetarum motus, rejectis Epi-
cyclorum figmentis, repertus ſit; atque ita demum Aſtrono-
nomia cum naturæ cognitione conjuncta. Hiſce ut occurra-
tur, addam ad ſuperius reſponſum, quod à divina provi-
dentia petebatur, dubitari non poſſe, quin ea conditione
homines nati ſint, ut multo temporis decurſu paulatim artes
diſciplinaſque eruant; nullam enim harum iis ingenitam eſſe,
aut ſubito à Deo infuſam, & has de quibus nunc agimus,
omnium eſſe difficillimas remotiſſimaſque: ut magis mirum ſit
unquam incipere eas potuiſſe, quam tam tarde fuiſſe inſpectas.
Pauci fateor ſingulis ætatibus has curant, aut ad ſe pertinere
exiſtimant: ſed ſi multorum ſæculorum tempora cogitentur,
non exiguus fiet illorum Numerus; quos, quemadmodum
ſibi videntur, reliquis beatiores eſſe quis negaverit? Deni-
que paucorum induſtria in his rebus exerceri ſatis erat, cum
inventorum utilitas ad nationes totas genteſque longe porri-
gatur. Cum igitur hujus Terræ incolis, etſi paucis tantum,
ad ea percipienda ingenium & aptitudo contigerit; nihiloque
putandi ſint cæterorum planetarum habitatoribus præſtantio-
res felicioreſve; manet profecto, quam inveneramus, veri-
ſimilitudo, ut etiam apud illos reperiantur qui cognitione
Aſtronomiæ non careant. Nunc ad alia pergamus quæ in-
de conſequi, neceſſe eſt.
cyclorum figmentis, repertus ſit; atque ita demum Aſtrono-
nomia cum naturæ cognitione conjuncta. Hiſce ut occurra-
tur, addam ad ſuperius reſponſum, quod à divina provi-
dentia petebatur, dubitari non poſſe, quin ea conditione
homines nati ſint, ut multo temporis decurſu paulatim artes
diſciplinaſque eruant; nullam enim harum iis ingenitam eſſe,
aut ſubito à Deo infuſam, & has de quibus nunc agimus,
omnium eſſe difficillimas remotiſſimaſque: ut magis mirum ſit
unquam incipere eas potuiſſe, quam tam tarde fuiſſe inſpectas.
Pauci fateor ſingulis ætatibus has curant, aut ad ſe pertinere
exiſtimant: ſed ſi multorum ſæculorum tempora cogitentur,
non exiguus fiet illorum Numerus; quos, quemadmodum
ſibi videntur, reliquis beatiores eſſe quis negaverit? Deni-
que paucorum induſtria in his rebus exerceri ſatis erat, cum
inventorum utilitas ad nationes totas genteſque longe porri-
gatur. Cum igitur hujus Terræ incolis, etſi paucis tantum,
ad ea percipienda ingenium & aptitudo contigerit; nihiloque
putandi ſint cæterorum planetarum habitatoribus præſtantio-
res felicioreſve; manet profecto, quam inveneramus, veri-
ſimilitudo, ut etiam apud illos reperiantur qui cognitione
Aſtronomiæ non careant. Nunc ad alia pergamus quæ in-
de conſequi, neceſſe eſt.
Oſtendimus quomodo unà cum hac ſcientia, non ſolum
Geometria & Arithmetice, ſed & Mechanicæ artes, inſtru-
mentaque incolis Planetarum concedenda ſint. Hic verò
jam ſponte obvenit ut quæramus, quo pacto inſtrumentis
illis, Machiniſque, & ad ſidera obſervanda organis uti poſ-
ſint, aut quomodo literas ducere; quæ omnia nos manuum
opera exequimur. Itaque neceſſario & manus habebunt,
vel aliud quodpiam, quod vicem earum fungi poſſit, mem-
11Planeticolas
manus habe-
@@. brum. In quibus hominum generi tantum eſſe præſidii exi-
ſtimabat è veteribus Philoſophis quidam, ut in iis cauſam
reponeret omnis eorum ſapientiæ. Qui, ut puto, hoc ſen-
ſit, abſque manuum opera homines ad cultum animi, re-
rumque cognitionem non fuiſſe perventuros. Et vere
Geometria & Arithmetice, ſed & Mechanicæ artes, inſtru-
mentaque incolis Planetarum concedenda ſint. Hic verò
jam ſponte obvenit ut quæramus, quo pacto inſtrumentis
illis, Machiniſque, & ad ſidera obſervanda organis uti poſ-
ſint, aut quomodo literas ducere; quæ omnia nos manuum
opera exequimur. Itaque neceſſario & manus habebunt,
vel aliud quodpiam, quod vicem earum fungi poſſit, mem-
11Planeticolas
manus habe-
@@. brum. In quibus hominum generi tantum eſſe præſidii exi-
ſtimabat è veteribus Philoſophis quidam, ut in iis cauſam
reponeret omnis eorum ſapientiæ. Qui, ut puto, hoc ſen-
ſit, abſque manuum opera homines ad cultum animi, re-
rumque cognitionem non fuiſſe perventuros. Et vere