Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

List of thumbnails

< >
331
331 (294)
332
332 (295)
333
333 (296)
334
334 (297)
335
335 (298)
336
336 (299)
337
337 (300)
338
338 (301)
339
339 (302)
340
340 (303)
< >
page |< < (402) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div827" type="section" level="1" n="328">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14999" xml:space="preserve">
              <pb o="402" file="438" n="439" rhead="Comment. in II. Cap. Sphæræ."/>
            temporis ſpatium conſumit in hemiſ phærio, ſupero quantum in infero. </s>
            <s xml:id="echoid-s15000" xml:space="preserve">Quod
              <lb/>
            quidem perſpicue ſatis int ueri poteſt quiuis in ſphæra materiali.</s>
            <s xml:id="echoid-s15001" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15002" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Alia</emph>
            cauſa afferri poteſt, cur uidelicet perpetuo dies ſint ęquales nocti-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-438-01" xlink:href="note-438-01a" xml:space="preserve">Alia cauſa
                <lb/>
              perpetui æ-
                <lb/>
              quinocti in
                <lb/>
              ſphæra re-
                <lb/>
              cta.</note>
            bus in ſphæra recta; </s>
            <s xml:id="echoid-s15003" xml:space="preserve">quia nimirum c um ſingulis medietatibus Zodiaci, quę ſin-
              <lb/>
            gulis diebus oriuntur, cooriuntur etiam ſingulæ medietates Aequatoris, ut
              <lb/>
            conſtat ex tabula aſcenſionum rectarum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s15004" xml:space="preserve">manifeſtum eſt ex doctrina ſphæri-
              <lb/>
            corum triangulorum. </s>
            <s xml:id="echoid-s15005" xml:space="preserve">Vnde cum gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s15006" xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:id="echoid-s15007" xml:space="preserve">Aequatoris efficiant unam horam,
              <lb/>
            erunt quolibet die 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s15008" xml:space="preserve">horę, totidemque qualibet nocte, & </s>
            <s xml:id="echoid-s15009" xml:space="preserve">idcirco ſemper erit
              <lb/>
            æquinoctium in ſphæra recta.</s>
            <s xml:id="echoid-s15010" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s15011" xml:space="preserve">IN Sphæra autem decliui Horizon obliquus diuidit ſolum Aequino-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-438-02" xlink:href="note-438-02a" xml:space="preserve">In ſphæra
                <lb/>
              obliqua di
                <lb/>
              es inęqua-
                <lb/>
              les ſunt no
                <lb/>
              ctibus, &
                <lb/>
              quare, exce
                <lb/>
              ptisduobus
                <lb/>
              ęquinoctij.</note>
            ctialem in duas partes æquales. </s>
            <s xml:id="echoid-s15012" xml:space="preserve">Vnde quando Sol eſt in alterutro puncto-
              <lb/>
            rum æquinoctialium, tunc arcus diei æquatur arcui noctis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s15013" xml:space="preserve">fit æquino-
              <lb/>
            ctium in uniuerſa terra.</s>
            <s xml:id="echoid-s15014" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s15015" xml:space="preserve">OMNES uero alios circulos diuidit Horizon obliquus in partes
              <lb/>
            inæquales, ita quòd in omnibus circulis, qui ſunt ab Aequinoctiali uſque ad
              <lb/>
            tropicum ♋, & </s>
            <s xml:id="echoid-s15016" xml:space="preserve">in ipſo Tropico ♋, maior eſt ar cus diei, quàm noct@s, ideſt,
              <lb/>
            arc{us} ſupra Horizontem, quam ſub Horizonte. </s>
            <s xml:id="echoid-s15017" xml:space="preserve">Vnde in toto tempore, quo
              <lb/>
            Sol mouetur à principio ♈, per ♋, uſque in finem ♍, maior antur dies ſupra
              <lb/>
            noctes, & </s>
            <s xml:id="echoid-s15018" xml:space="preserve">tanto plus, quanto magis accedit Sol ad ♋, & </s>
            <s xml:id="echoid-s15019" xml:space="preserve">tanto min{us}, quã
              <lb/>
            to magis recedit. </s>
            <s xml:id="echoid-s15020" xml:space="preserve">Econuerſo autem ſe habet de dieb{us}, & </s>
            <s xml:id="echoid-s15021" xml:space="preserve">noctib{us}, dum Sol
              <lb/>
            eſt inſignis
              <emph style="sc">A</emph>
            uſtralibus. </s>
            <s xml:id="echoid-s15022" xml:space="preserve">In omnibus enim circulis, quos Sol deſcribit inter
              <lb/>
              <emph style="sc">A</emph>
            equinoctialem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s15023" xml:space="preserve">Tropicum Capricorni, maior eſt arc{us} ſub Horizon-
              <lb/>
            te, & </s>
            <s xml:id="echoid-s15024" xml:space="preserve">minor ſupra. </s>
            <s xml:id="echoid-s15025" xml:space="preserve">Vnde arc{us} diei minor eſt, quàm arcus noctis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s15026" xml:space="preserve">ſecun-
              <lb/>
            dum proportionem arcuum minor antur dies ſupra noctes; </s>
            <s xml:id="echoid-s15027" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s15028" xml:space="preserve">quanto circu
              <lb/>
            li ſunt propinquiores Tropico hyemali, tanto magis minorantur dies.</s>
            <s xml:id="echoid-s15029" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div830" type="section" level="1" n="329">
          <head xml:id="echoid-head340" xml:space="preserve">COMMENTARIVS.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15030" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Qvoniam</emph>
            Horizon obliquus, cum non tranſeat per polos mundi, nul-
              <lb/>
            lum circulum parallelum à Sole deſcriptũ motu primi mobilis diuidit bifariã,
              <lb/>
            præterquam Aequatorem, qui eſt circulus maximus, ut ex Theodoſij elemen
              <lb/>
            tis ſphæricis conſtat; </s>
            <s xml:id="echoid-s15031" xml:space="preserve">fit, ut Sole exiſtente in alterutro punctorum æquinoctia
              <lb/>
            lium, in quacunq; </s>
            <s xml:id="echoid-s15032" xml:space="preserve">ſphæra decliui, in qua Horizon, & </s>
            <s xml:id="echoid-s15033" xml:space="preserve">Aequator ſeſe mutuo ſe
              <lb/>
            cant, dies nocti æqualis exiſtat, (quod bis contingit in anno) quia tantus arcus
              <lb/>
            Aequatoris eſt ſupra Horizontẽ, quantus infra. </s>
            <s xml:id="echoid-s15034" xml:space="preserve">At uero Sole exiſtente in aliis
              <lb/>
            punctis Zodiaci quibuſcunque, dies noctibus inæquales reddantur, ita ut, ubi
              <lb/>
            polus Septentrionalis attollitur ſupra Horizontem, ma@ores fiant dies, quàm
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-438-03" xlink:href="note-438-03a" xml:space="preserve">Maxima
                <lb/>
              dies, & mi’
                <lb/>
              nima ubi
                <lb/>
              ſiat inſ phæ
                <lb/>
              ra obliqua
                <lb/>
              & ubi dies
                <lb/>
              maio@es
                <lb/>
              ſint nocti-
                <lb/>
              bus, aut cõ
                <lb/>
              tra.</note>
            noctes, dum Sol in ſignis Borealibus moratur: </s>
            <s xml:id="echoid-s15035" xml:space="preserve">cõtra vero dies minores, quàm
              <lb/>
            noctes, dum Sol in Auſtralibus ſignis exiſtit, eoq; </s>
            <s xml:id="echoid-s15036" xml:space="preserve">maior inęqualitas dierum,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s15037" xml:space="preserve">noctium conſpiciatur, quo magis ad Tropicos Sol accedit, quia tunc in par-
              <lb/>
            tes magis inęquales paralleli Solis diuiduntur ab Horizõte, ut ex Theodoſio
              <lb/>
            de monſtrari poteſt, maxime ex propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s15038" xml:space="preserve">19. </s>
            <s xml:id="echoid-s15039" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s15040" xml:space="preserve">20. </s>
            <s xml:id="echoid-s15041" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s15042" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s15043" xml:space="preserve">Vnde Sole deſcribente
              <lb/>
            Tro picum ♋, dies maxima cxiſtet, minima uero nox: </s>
            <s xml:id="echoid-s15044" xml:space="preserve">At Sole ten ente princi-
              <lb/>
            diẽ ♑, minima exiſtet dies, maxima uero nox, & </s>
            <s xml:id="echoid-s15045" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s15046" xml:space="preserve">Itaque dum Sol mouetur
              <lb/>
            à ♑. </s>
            <s xml:id="echoid-s15047" xml:space="preserve">per ♈, uſqpe ad ♋, creſcent dies, & </s>
            <s xml:id="echoid-s15048" xml:space="preserve">noctes minuentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s15049" xml:space="preserve">Dum uero à </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>