1dit: Anaxagoras tertio de anima particula quarta ab Ari
ſtotele laudatus, partibus illis ſuis infinitis, & conſimilium ra
tionum, quæ ſunt cuiusſlibet rei ortus. & interitus materiæ,
Diuinam mentem ab omni materia prorſus immunem, vt ef
ficientem cauſam adhibuit. Democritus, Leucippus, & Epi
curus indiuiduis corpuſculis, quæ ad cuiuſlibet rei ortum, mate
riæ locum tenere crediderant caſum, & fortunam, ſine quo
rum vi mouente non moueantur, addiderunt: ſed quia om
nium Philoſophorum ſententias euoluere longum eſſet: his con
tenti, motum non à materia, ſed ab alia efficiente cauſa gene
rari ſcimus: & eos, qui id negant, hallucinari: & formam bo
nam, immo optimam, atque diuinam, vt Ariſtoteles primo li
bro Phyſicorum particula octuageſimaprima, & diuinus Pla
to in Timeo memorarunt, præcipuam omnium cauſam, tolle
re, dum in materiam efficiendi, & mouendi vim ponunt.
ſtotele laudatus, partibus illis ſuis infinitis, & conſimilium ra
tionum, quæ ſunt cuiusſlibet rei ortus. & interitus materiæ,
Diuinam mentem ab omni materia prorſus immunem, vt ef
ficientem cauſam adhibuit. Democritus, Leucippus, & Epi
curus indiuiduis corpuſculis, quæ ad cuiuſlibet rei ortum, mate
riæ locum tenere crediderant caſum, & fortunam, ſine quo
rum vi mouente non moueantur, addiderunt: ſed quia om
nium Philoſophorum ſententias euoluere longum eſſet: his con
tenti, motum non à materia, ſed ab alia efficiente cauſa gene
rari ſcimus: & eos, qui id negant, hallucinari: & formam bo
nam, immo optimam, atque diuinam, vt Ariſtoteles primo li
bro Phyſicorum particula octuageſimaprima, & diuinus Pla
to in Timeo memorarunt, præcipuam omnium cauſam, tolle
re, dum in materiam efficiendi, & mouendi vim ponunt.
Præterea qualitatibus, quæ agendi ſunt inſtrumenta, mo
uendi, & agendi vim primam tradunt: dum affirmant, ma
teriam qualitatibus informatam, atque diſpoſitam, facere,
ac mouere: perinde ac ſi dicerent, ſerram dentatam, à denti
bus ad ſecandum diſpoſitam, ſine ſectore ſecare: & calamum,
ad ſcribendum accomodatum, ſine ſcriptore ſcribere: eſt enim
in ſerra ferrum, quod est ſerræ materia, & in calamo ſua est
propria materia: quæ ſic, vel ſic diſpoſita, ſine ſectore non ſe
cat, & ſine ſcriptore non ſcribit: quia inſtrumenta ſine primo,
ac principali immediateque mouente non mouent: qua de re
Democritus libro ſecundo de anima, quod inſtrumento eam
vim agendi aſcripſerit, quæ primo agenti aſcribenda erat, acer
rimè carpitur. Hunc primum, principem, immediatumque
elementorum motorem, quod non tantum, vt forma, ſed etiam,
at efficiens, ac mouens cauſa moueat, in hac diffutatione, an
uendi, & agendi vim primam tradunt: dum affirmant, ma
teriam qualitatibus informatam, atque diſpoſitam, facere,
ac mouere: perinde ac ſi dicerent, ſerram dentatam, à denti
bus ad ſecandum diſpoſitam, ſine ſectore ſecare: & calamum,
ad ſcribendum accomodatum, ſine ſcriptore ſcribere: eſt enim
in ſerra ferrum, quod est ſerræ materia, & in calamo ſua est
propria materia: quæ ſic, vel ſic diſpoſita, ſine ſectore non ſe
cat, & ſine ſcriptore non ſcribit: quia inſtrumenta ſine primo,
ac principali immediateque mouente non mouent: qua de re
Democritus libro ſecundo de anima, quod inſtrumento eam
vim agendi aſcripſerit, quæ primo agenti aſcribenda erat, acer
rimè carpitur. Hunc primum, principem, immediatumque
elementorum motorem, quod non tantum, vt forma, ſed etiam,
at efficiens, ac mouens cauſa moueat, in hac diffutatione, an