Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
24
"/>
ſed infinitum, vt quòd ſine digitis homo oriatur. </
s
>
<
s
>Hęc verò ſunt præter naturam ſimpliciter, & ad
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg241
"/>
<
lb
/>
monſtra referuntur. </
s
>
<
s
>Neque verò illud monſtrum eſt, quòd mulus non propaget, & talpa non
<
lb
/>
cernat. </
s
>
<
s
>ſemper enim ſic euenit, aut plurimum; & ſecundum naturam igitur. </
s
>
<
s
>Sed quòd hic ſine
<
lb
/>
oculis, aut digitis oriatur, infrequens eſt: itaque præter naturam. </
s
>
<
s
>Cęterùm de hiſce differentiis
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg242
"/>
<
lb
/>
pluribus poſteà diſſeretur. </
s
>
<
s
>At verò ſi non abundat natura, neque deficit; certè complebit om
<
lb
/>
nia quæcunque aggredietur, vt omnibus ſuis numeris & partibus abſoluta ſint quæ quidem pro
<
lb
/>
cuiuſque rei ratione deſiderantur. </
s
>
<
s
>Nil igitur erit in natura (niſi quæ vis obſtitit) imperfectum;
<
lb
/>
quando ad extremum ſui motus natura peruenerit. </
s
>
<
s
>Neque ſolùm; quia naturæ mouentis offi
<
lb
/>
cia non amplius flagiter: verùm etiam, quod in eo genere ſummum ſit & extremum quo natura
<
lb
/>
queat aſpirare. </
s
>
<
s
>Et verò vt negari non poteſt, in omni rerum inſtitutione eſſe aliquid extremum,
<
lb
/>
atque perfectum, pictura enim & fabrica
<
expan
abbr
="
cęteręq́
">cęteręque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>artes habent quendam abſoluti operis
<
expan
abbr
="
effectũ
">effectum</
expan
>
:
<
lb
/>
ſic in vite & homine dandum eſt naturam ſuo quodam itinere peruenire ad extremum quod in
<
lb
/>
eo genere ſit præſtantiſsimum, atque illud eſt, vt ſuo quæque res munere fungatur, veluti quòd
<
lb
/>
plantæ fructum ferant, & animalia conſimile generare poſsint. </
s
>
<
s
>Quocirca neque etiam videtur
<
lb
/>
aggredi id quod ſe adepturam non ſperat, cùm perpetuò contendat in finem, quo impoſito tum
<
lb
/>
res abſoluta eſt: hic ſi tollatur, iam non habebit natura quo properet. </
s
>
<
s
>ecquid igitur cauſſæ, cur
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg243
"/>
<
lb
/>
mouere incipiat? </
s
>
<
s
>ſemper enim malè habebit & fruſtra laborabit. </
s
>
<
s
>præſtat ergo quieſcere. </
s
>
<
s
>Verun
<
lb
/>
tamen, cùm ex artibus aliquæ
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
imitentur, vt pictura,
<
expan
abbr
="
nõnullæ
">nonnullæ</
expan
>
<
expan
abbr
="
ſuppleãt
">ſuppleant</
expan
>
& perficiant ea, quę
<
lb
/>
natura non poteſt, vt chirurgica, neque enim natura poteſt os luxatum componere; ſic
<
foreign
lang
="
grc
">ἡτεχυν</
foreign
>
<
lb
/>
in agricultura
<
foreign
lang
="
grc
">ὑπηρετεῖ τῇ φύσει</
foreign
>
, vt inſitione & ſtercoratione
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
non igitur (dicet quiſpiam)
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg244
"/>
<
lb
/>
natura cuncta perficiet, quæ natura exiſtunt. </
s
>
<
s
>Niſi dicamus artem ſic perficere ea, quæ ſunt na
<
lb
/>
tura, quatenus ſine illius ope natura non poſſet opera ſua pręſtare; quaſi ars in operis partem ac
<
lb
/>
cipiatur, quandò non ſubminiſtrat ars agendi patiendiúe facultatem rebus naturalibus: ſed ap
<
lb
/>
plicat agentia ad patientia, & è medio tollit impedimenta. </
s
>
<
s
>his expeditis, natura tum per ſe ip
<
lb
/>
ſam operatur, vt oſſa conglutinat. </
s
>
<
s
>Itaque medicina
<
expan
abbr
="
aliæq́
">aliæque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>artes naturæ miniſtræ dicuntur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Quinimmo, ſi rem ipſam diligentius obſerues, natura perficit ea quæ fiunt ab arte. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Ecce ſerit
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg245
"/>
<
lb
/>
agricola, is vere pluuiam exoptat quę promoueat ſegetes, & ſolem, qui ęſtate maturet; atque ita
<
lb
/>
ſementem accommodat ad anni tempeſtates, vt cum frugum profectu congruant. </
s
>
<
s
>Aedificator
<
lb
/>
etiam faſtigium conficit fornicatum, quia lapides nutu
<
expan
abbr
="
pondereq́
">pondereque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>proprio pręgrauantes, conten
<
lb
/>
dendo ad centrum, & ſeſe viciſsim comprimendo, redduntur immobiles. </
s
>
<
s
>Itaque iam hic ars
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg246
"/>
<
lb
/>
perfectis vtitur; ſed quoniam aptat ad vſus humanos; etiam perficere perhibetur. </
s
>
<
s
>Ergo ſimpli
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg247
"/>
<
lb
/>
citer perfectio proficiſcitur à natura quam ita perſequitur, vt ab eo progreſſu ne digito quidem
<
lb
/>
recedat. </
s
>
<
s
>Itaque ars etiam naturæ motibus obſequitur & hunc illi opponit, vt vim naturæ ſupe
<
lb
/>
rantis reprimens
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
varios & multiplices vſus exhibere poſsit. </
s
>
<
s
>At verò perfectionem præſtat na
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg248
"/>
<
lb
/>
tura, quòd vnaquæque res naturalis ſic agit; quia ſic natura comparata eſt. </
s
>
<
s
>Et (ni prorſus fallor)
<
lb
/>
aliter ſe res habet atque in cęteris, quorum vſus aliquis eſſe ſolet. </
s
>
<
s
>Siquidem alia ſunt huiuſmo
<
lb
/>
di, vt ijs vtamur; at nos iſtis vtimur quia ſunt huiuſmodi: exempli gratia, ſic frenum eſt compa
<
lb
/>
ratum, vt eques illo vtatur. </
s
>
<
s
>at id fabricatur ex ferro, quia ferrum tale eſt, vt eo poſsit vti in illo
<
lb
/>
officio pręſtando. </
s
>
<
s
>Quapropter opinor in iis quę ſtruuntur, vt cæteris vſui ſint, quarum artium
<
lb
/>
vſus eſt proprius, eas eſſe præferendas: ſic in cæteris vbi vſus ſit, quia ſint huiuſmodi rem aliter
<
lb
/>
ſe habere puto, nimirum cedere illam, quæ vtatur. </
s
>
<
s
>aut ita diſtingueres ex vſu fieri bonas; aut
<
lb
/>
quòd iis vtamur; quia bonæ ſunt eæ quidem vtente ſunt imperfectiores, has etiam antecellere
<
lb
/>
vtenti non inconuenit. </
s
>
<
s
>Ita ſit, vt naturam ſemper arti pręponam; aut ſiquid ſuperioris
<
expan
abbr
="
agnoſcã
">agnoſcam</
expan
>
<
lb
/>
in vſu rerum naturalium, id ego hominem faciam, qui & ipſe eſt præſtantiſsima natura, cui om
<
lb
/>
nia quodammodo nata eſſe docent philoſophi
<
emph
type
="
sup
"/>
d
<
emph.end
type
="
sup
"/>
de qua re aliàs. </
s
>
<
s
>Sed redeamus ad naturam. </
s
>
<
s
>Ea
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg249
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg250
"/>
<
lb
/>
ſanè quemadmodum antè monuimus, eundem tenorem perpetuò ſeruat, quippe quæ ſimplex
<
lb
/>
ſit, nec varios vſus reſpiciat, ſed id ſolummodo, quod ſuum ipſius proprium eſt. </
s
>
<
s
>Itaque ſem
<
lb
/>
per ignis aſcendit, & vbi in ſuperiorem locum peruenerit, ibi quoque manet ſuapte natura: ter
<
lb
/>
ra item deſcendit ad centrum in quo perpetuò quieſceret, niſi obſtatet cauſſa violans. </
s
>
<
s
>ac ſi ſecus
<
lb
/>
eueniat, externa aliqua cauſſa poteſt aſsignari varietatis illius,
<
expan
abbr
="
neq;
">neque</
expan
>
enim id iam amplius eſt pro
<
lb
/>
ratione naturæ, vt ſi terra maneat in loco ſuperiore, aut è loco ſuo moueatur: & cauſſa reddi
<
lb
/>
poteſt, cur deſcendat nunc, mox autem quieſcat. </
s
>
<
s
>illud enim eſt naturæ imperfectæ, quę ad per
<
lb
/>
fectionem tendit, hoc iam eius quę perfectionem ſuam conſecuta fuerit. </
s
>
<
s
>Semper ergo ſui ſimi
<
lb
/>
lis eſt ipſa natura, vt etiam de conſimilibus idem iudicium non abſurdè fiat, aut item afferenda
<
lb
/>
ratio, cur ordo ille fuerit immutatus; vt puta ſi ratio perſuadet ex aſtris vnum eſſe rotundum,
<
expan
abbr
="
idẽ
">idem</
expan
>
<
lb
/>
quoque iudicium de cęteris ferre oportebit, aut diſcriminis ratio reddenda. </
s
>
<
s
>Sic cùm commune
<
lb
/>
ſit compluribus animalibus habere cor, & in quibuſdam, vt in auibus obſeruemus, ipſum primò
<
lb
/>
produci eodem modo de cęteris iudicabimus: niſi cauſſa ſuccurrat, cur in re conſimili diuerſum
<
lb
/>
inſtitutum natura tenuerit. </
s
>
<
s
>ac niſi ratio ſubueniat pertinacis omnino animi ſit id quod conſtat </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>