447688CRISTIANI HUGENII
turaſque &
generandi vias contemplaremur;
in quibus in-
finita quædam varietas ac mirabilia multa inſunt, quæ a-
pud naturæ ſcriptores celebrantur. Imo in ipſis inſectis
quis non miratur apium cellulas hexagonas, aranearum te-
las; tum bombycum involucra, ex quibus incredibili in-
duſtria delicatiſſimam veſtem conficimus, eaque copiâ ut
naves totæ ea onerentur. Atque hæc quidem de herbarum
animantiumque genere, quatenus homini proſunt, ſumma-
tim retuliſſe ſufficiat.
finita quædam varietas ac mirabilia multa inſunt, quæ a-
pud naturæ ſcriptores celebrantur. Imo in ipſis inſectis
quis non miratur apium cellulas hexagonas, aranearum te-
las; tum bombycum involucra, ex quibus incredibili in-
duſtria delicatiſſimam veſtem conficimus, eaque copiâ ut
naves totæ ea onerentur. Atque hæc quidem de herbarum
animantiumque genere, quatenus homini proſunt, ſumma-
tim retuliſſe ſufficiat.
Cogitetur jam porro quanta ſit ejus ſolertia in reperien-
11Ex Metallis, dis, effodiendis, explorandis metallis; itemque in funden-
dis, repurgandis, miſcendis. Quanta in tenuandis auri
laminis, aut hydrargyro reſolvendis, ut parvo impendio,
quæcunque voluerimus, auri ſplendorem coloremque in-
duant. Quam mira ac multiplex ſit ferri utilitas; quam
quæ ignorarunt nationes, eæ omnium ferè mechanicarum
artium rudes vixerunt, proque armis, tantum arcus, cla-
vas, ſudeſque habuerunt. Nos vero & pulverem ex ſul-
phure & nitro miſtum habemus, varioſque ejus uſus, qui
an plus juvet an noceat merito dubitari poteſt. Videba-
tur enim mira ejus vi, ſimulque artificioſa muniendorum
oppidorum arte, certius præſidium inventum eſſe, quam
priſcis temporibus fuerit, adverſus hoſtiles impetus: ſed
& horum ex eo ſimul violentiam creviſſe videmus, & for-
titudini viribuſque in præliis multo minus nunc locum eſ-
ſe quam tunc fuerit. Quod enim olim Imperator Græ-
cus dixiſſe fertur, Periiſſe Virtutem cum Catapultarum, ac
Baliſtarum inventa exorirentur, idem nunc majori jure que-
ri poſſumus; ac maxime Bombis, quos vocant, repertis;
quos non mœnibus, nec ſitu oppida arceſve repellere
poſſunt, ſed quamvis validæ disjiciuntur, ac ſolo æquan-
tur. Ut, vel ob hoc unum, melius homines ejus pulve-
ris invento carituros fuiſſe dicendum ſit. Nec tamen pro-
pterea prætereundum fuit in commemorandis noſtræ Tel-
luris repertis, cum veriſimile ſit, etiam in cæteris Planetis,
noxia artificia quædam cum bonis emerſiſſe.
11Ex Metallis, dis, effodiendis, explorandis metallis; itemque in funden-
dis, repurgandis, miſcendis. Quanta in tenuandis auri
laminis, aut hydrargyro reſolvendis, ut parvo impendio,
quæcunque voluerimus, auri ſplendorem coloremque in-
duant. Quam mira ac multiplex ſit ferri utilitas; quam
quæ ignorarunt nationes, eæ omnium ferè mechanicarum
artium rudes vixerunt, proque armis, tantum arcus, cla-
vas, ſudeſque habuerunt. Nos vero & pulverem ex ſul-
phure & nitro miſtum habemus, varioſque ejus uſus, qui
an plus juvet an noceat merito dubitari poteſt. Videba-
tur enim mira ejus vi, ſimulque artificioſa muniendorum
oppidorum arte, certius præſidium inventum eſſe, quam
priſcis temporibus fuerit, adverſus hoſtiles impetus: ſed
& horum ex eo ſimul violentiam creviſſe videmus, & for-
titudini viribuſque in præliis multo minus nunc locum eſ-
ſe quam tunc fuerit. Quod enim olim Imperator Græ-
cus dixiſſe fertur, Periiſſe Virtutem cum Catapultarum, ac
Baliſtarum inventa exorirentur, idem nunc majori jure que-
ri poſſumus; ac maxime Bombis, quos vocant, repertis;
quos non mœnibus, nec ſitu oppida arceſve repellere
poſſunt, ſed quamvis validæ disjiciuntur, ac ſolo æquan-
tur. Ut, vel ob hoc unum, melius homines ejus pulve-
ris invento carituros fuiſſe dicendum ſit. Nec tamen pro-
pterea prætereundum fuit in commemorandis noſtræ Tel-
luris repertis, cum veriſimile ſit, etiam in cæteris Planetis,
noxia artificia quædam cum bonis emerſiſſe.