Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of handwritten notes

< >
< >
page |< < (8) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div48" type="section" level="1" n="37">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s371" xml:space="preserve">
              <pb o="8" file="044" n="45" rhead="Comment. in 1. Cap. Sphæræ"/>
            motibus, ortu & </s>
            <s xml:id="echoid-s372" xml:space="preserve">occaſu ſignorum, ac ſtellarum non ſit ref
              <unsure/>
            ertum? </s>
            <s xml:id="echoid-s373" xml:space="preserve">Adde quod nem@
              <lb/>
            antiquorum poemata intelliget, niſi prius optime in Aſtronomiæ ſtudio fuerit uer-
              <lb/>
            ſatus.</s>
            <s xml:id="echoid-s374" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s375" xml:space="preserve">ARS quoque Nautica tantum humano generi utilis, ac neceſſaria, nulla ratione fi
              <lb/>
            nes ſuos abſque præſidio Aſi
              <unsure/>
            ronomiæ digne poteſt tueri, ut ingenue fatentur omnes Nau
              <lb/>
            ticæ artis ſcriptores.</s>
            <s xml:id="echoid-s376" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s377" xml:space="preserve">ACCEDIT etiam, quod uiris in eccleſiaſtica dignitate conſtitutis perneceſſa-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-044-01" xlink:href="note-044-01a" xml:space="preserve">Aſtro
                <unsure/>
              no
                <lb/>
              @ia neceſ-
                <lb/>
              ſaria eſt ꝑ
                <lb/>
              ſonis eccl
                <unsure/>
              e
                <lb/>
              ſ
                <unsure/>
              iaſticis.</note>
            ria eſt Aſtronomia, teſte B. </s>
            <s xml:id="echoid-s378" xml:space="preserve">Au
              <unsure/>
            guſtino, ad congreſſus, oppoſitionesq́ue luminarium, ad
              <lb/>
            mobilia feſta, & </s>
            <s xml:id="echoid-s379" xml:space="preserve">id genus alia decus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s380" xml:space="preserve">ſtatum Eccleſiæ reſpicientia, accuratius diſcu-
              <lb/>
            tienda; </s>
            <s xml:id="echoid-s381" xml:space="preserve">Ob cuius Aſtronomiæ neglectum factum eſt, ut hactenus uſque ad annum Do
              <lb/>
            mini M. </s>
            <s xml:id="echoid-s382" xml:space="preserve">D L X X X I I I. </s>
            <s xml:id="echoid-s383" xml:space="preserve">à uera ſacri Paſchatis obſeruatione, aliarumq́ue celebri-
              <lb/>
            tatum mobilium tantum plerumque exorbitauerimus, ut Iudæi, Tureæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s384" xml:space="preserve">cæteræ gen-
              <lb/>
            tes mirum in modum ignorantiæ nos arguerint; </s>
            <s xml:id="echoid-s385" xml:space="preserve">Quod quidem plurimi, ac grauiſſimi
              <lb/>
            Mathematici ſæpius, ac quidem uehementer deplorarunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s386" xml:space="preserve">Cui tamen malo Nicolaus V.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s387" xml:space="preserve">Leo X. </s>
            <s xml:id="echoid-s388" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s389" xml:space="preserve">plerique alij Pontifices maximi dicuntur ſæpe remedium uoluiſſe adhibe-
              <lb/>
            re, ſi modo tunc temporis eximiorum, ac præſtantium Aſtronomorum eis copia fuiſſet,
              <lb/>
            quibus tute curam emendandi Calendarij, corrigendiq́ue potuiſſent committere. </s>
            <s xml:id="echoid-s390" xml:space="preserve">Ha-
              <lb/>
            bet etenim Aſtronomia inter cęteras propemodum infinitas, hanc etiam inſignem utili-
              <lb/>
            tatem, quod anni certas metas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s391" xml:space="preserve">partium anni iuſtam deſcriptionem, notatis diligen-
              <lb/>
            ter æquinoctijs, & </s>
            <s xml:id="echoid-s392" xml:space="preserve">ſolſtitijs veris, demonſtrat, menſtrua ſpacia definit, dierum noctium-
              <lb/>
            q́ue uices, & </s>
            <s xml:id="echoid-s393" xml:space="preserve">interualla, & </s>
            <s xml:id="echoid-s394" xml:space="preserve">quantitates accuratiſſime metitur, atque diſtinguit. </s>
            <s xml:id="echoid-s395" xml:space="preserve">Diui-
              <lb/>
            na autem bonitate, ac prouidentia factum tandem eſt, ut noſtris temporibus Grego-
              <lb/>
            @ius X I I I. </s>
            <s xml:id="echoid-s396" xml:space="preserve">Pontifex Optimus Maximus, vltimam manum Calendarij Romani corre-
              <lb/>
            ctioni appoſuerit, æquinoctiaq́ue, ac ſolſtitia ad tempora concilij Nicæni reduxerit. </s>
            <s xml:id="echoid-s397" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Quo fit, ut ſacroſanctum Paſcha, cum reliquis feſtis mobilibus in poſterum recte ſe
              <unsure/>
            m-
              <lb/>
            per iuxta decreta Sanctorum Patrum, ac Romanorum Pontificum ſimus celebraturi. </s>
            <s xml:id="echoid-s398" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Qua in re & </s>
            <s xml:id="echoid-s399" xml:space="preserve">ego annis non paucis, iußu eiuſdem Summi Pontificis, non parum ſtudij,
              <lb/>
            atque operæ collocaui.</s>
            <s xml:id="echoid-s400" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s401" xml:space="preserve">EST præterea Aſtronomia uelutifons, & </s>
            <s xml:id="echoid-s402" xml:space="preserve">origo Coſmographiæ; </s>
            <s xml:id="echoid-s403" xml:space="preserve">quoniam ſine hu-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-044-02" xlink:href="note-044-02a" xml:space="preserve">Aſtrono-
                <lb/>
              miæ utili-
                <lb/>
              tas ad Coſ-
                <lb/>
              m
                <unsure/>
              ographiã.</note>
            ius ſcientię auxilio deſcriptio globi terreni, doctrina de locorum interuallis, deq́ue re-
              <lb/>
            gionum deſignatione, & </s>
            <s xml:id="echoid-s404" xml:space="preserve">cætera huiuſmodi, quæ mirabile ornamentum, ſimul, ac utilita-
              <lb/>
            tem omnibus rebuspub. </s>
            <s xml:id="echoid-s405" xml:space="preserve">afferunt, nullo pacto poteſt perfecte haberi.</s>
            <s xml:id="echoid-s406" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s407" xml:space="preserve">OMITTO, quod hæc ſcientia ſumme eſt neceſſaria ad reipub. </s>
            <s xml:id="echoid-s408" xml:space="preserve">adminiſtratio-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-044-03" xlink:href="note-044-03a" xml:space="preserve">Aſtrono
                <lb/>
              @iæ utili-
                <lb/>
              @as ad reip.
                <lb/>
              @dminiſtra-
                <lb/>
              tionem.</note>
            nem, ut ad agriculturam, ad bella gerenda, & </s>
            <s xml:id="echoid-s409" xml:space="preserve">alia huiuſmodi; </s>
            <s xml:id="echoid-s410" xml:space="preserve">Cuius rei multa no
              <unsure/>
            -
              <lb/>
            bis exempla hiſtoriæ proponunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s411" xml:space="preserve">Sulpitius enim ob ſcientiam eclipſis lunaris, quæ ſo-
              <lb/>
            lum in Aſtrologia edocetur, ingenti metu exercitum totum liberaſſe perhibetur:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s412" xml:space="preserve">Quod idem de Pericle Athenienſe, necnon Dione Siciliæ rege teſtantur hiſtorici. </s>
            <s xml:id="echoid-s413" xml:space="preserve">At
              <lb/>
            vero Nicias Athenienſium imperator ob huius rei ignorationem metu perculſus
              <lb/>
            claſſem portu educere non eſt auſus, haud par@o reipub. </s>
            <s xml:id="echoid-s414" xml:space="preserve">Athenienſis incommodo,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s415" xml:space="preserve">iactura.</s>
            <s xml:id="echoid-s416" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s417" xml:space="preserve">NEQVE uero prætereundum eſt, quod non ita multos ante annos (ut refert 10.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s418" xml:space="preserve">de Roias in epiſtola ad Carolum V. </s>
            <s xml:id="echoid-s419" xml:space="preserve">Imperatorem, quam commentarijs ſuis in plani-
              <lb/>
            ſphærium uniuerſale præfixit) Colonus ductor exercitus Ferdinandi regis Hiſpa-
              <lb/>
            niarum ſuperioribus annis, quibus nouus orbis Indiæ Occidentalis detectus eſt atque
              <lb/>
            exploratus, apud Iamaicam inſulam totum exercitum Chriſtianorum ab imminente
              <lb/>
            morte huius diuinæ diſciplinæ auxilio eripuit. </s>
            <s xml:id="echoid-s420" xml:space="preserve">Cum enim uniuerſus Hiſpanorum
              <lb/>
            exercitus in ultimo iam uitæ periculo eſſet conſtitutus, neque Dux à Iamaicenſibus
              <lb/>
            alimenta ullo poßet modo impetrare, (Hac enim ratione ſperabant Barbari </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>