Clavius, Christoph, Geometria practica

Page concordance

< >
Scan Original
41 11
42 12
43 13
44 14
45 15
46
47 17
48 18
49 19
50 20
51 21
52 22
53 23
54 24
55 25
56 26
57 27
58 28
59 29
60 30
61 31
62 32
63 33
64 34
65 35
66 36
67 37
68 38
69 39
70 40
< >
page |< < (15) of 450 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div43" type="section" level="1" n="18">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1057" xml:space="preserve">
              <pb o="15" file="045" n="45" rhead="LIBER PRIMV"/>
            menti Horologiorũ confecimus, hoc modo. </s>
            <s xml:id="echoid-s1058" xml:space="preserve">Deſcriptis ex A, centro qua-
              <lb/>
            drantis B C, intra eundem quadrantem aliis 36. </s>
            <s xml:id="echoid-s1059" xml:space="preserve">quadrantibus æqualiter, ſi pla-
              <lb/>
            cet, inter ſe diſtantibus, vt venuſtior appareat figura: </s>
            <s xml:id="echoid-s1060" xml:space="preserve">ita vt in vniuerſum ſint
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-045-01" xlink:href="note-045-01a" xml:space="preserve">Quadrantis
                <unsure/>
                <lb/>
              conſtructio
                <lb/>
              ad m. & ſec
                <unsure/>
              .
                <lb/>
              cognoſcenda.</note>
            40. </s>
            <s xml:id="echoid-s1061" xml:space="preserve">quadrantes, quorum extimus in 90. </s>
            <s xml:id="echoid-s1062" xml:space="preserve">gradus more ſolito ſecetur: </s>
            <s xml:id="echoid-s1063" xml:space="preserve">proxi-
              <lb/>
            mus deinde in 128. </s>
            <s xml:id="echoid-s1064" xml:space="preserve">partes æquales, primum videlicet in duas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1065" xml:space="preserve">vtra que pars
              <lb/>
            rurſus in duas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1066" xml:space="preserve">quęlibet harum quatuor partium iterum in duas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1067" xml:space="preserve">ita
              <lb/>
            deinceps, donec 7. </s>
            <s xml:id="echoid-s1068" xml:space="preserve">diuiſiones abſolutæ ſint, atque adeò totus quadrans in
              <lb/>
            128. </s>
            <s xml:id="echoid-s1069" xml:space="preserve">partes ęquales diſtributus. </s>
            <s xml:id="echoid-s1070" xml:space="preserve">Poſt hæc producantur alij quadrantes vltra
              <lb/>
            ſemidiametrum A B: </s>
            <s xml:id="echoid-s1071" xml:space="preserve">ille quidem, qui tertius eſt ab extremo B C, vſque ad
              <lb/>
            gradum 91. </s>
            <s xml:id="echoid-s1072" xml:space="preserve">extremi quadrantis CB, producti, hoc eſt, vſque ad lineam ex A,
              <lb/>
            ad gradum 91. </s>
            <s xml:id="echoid-s1073" xml:space="preserve">ductam @ ſequens deinde vſque ad gradum 92. </s>
            <s xml:id="echoid-s1074" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1075" xml:space="preserve">inſequens
              <lb/>
            ad gradum 93. </s>
            <s xml:id="echoid-s1076" xml:space="preserve">atque ita deinceps vſque ad alios gradus, ita vt quadrageſi-
              <lb/>
            mus quadrans vſque ad gradum 128. </s>
            <s xml:id="echoid-s1077" xml:space="preserve">producatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1078" xml:space="preserve">Hiarcus ita producti diui-
              <lb/>
            dantur ſinguliin 128. </s>
            <s xml:id="echoid-s1079" xml:space="preserve">partes ęquales, ſicuti quadrans extimo quadranti pro-
              <lb/>
            ximus: </s>
            <s xml:id="echoid-s1080" xml:space="preserve">qua diuiſione peracta, partes ſupra ſemidiametrum A B, reſecentur,
              <lb/>
            tanquam ſuperuacaneæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s1081" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1082" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s1083" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Qvod</emph>
            ſi quadrantes vltra ſemidiametrum A B, produci commodè
              <lb/>
            non poſsint, ob ſpacij anguſtias, inſtituenda erit diuiſio hoc modo. </s>
            <s xml:id="echoid-s1084" xml:space="preserve">In qua-
              <lb/>
            drante extremo B C, ſumatur ſemiſſis numeri graduum, quem quilibet arcus
              <lb/>
            productus continere deberet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1085" xml:space="preserve">ex A, ad illam ſemiſſem linea occulta duca-
              <lb/>
            tur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1086" xml:space="preserve">Hęc enim ſecabit quadrantem propoſitum in puncto, vbi arcus produ-
              <lb/>
            ctus prima diuiſione bifariam ſecaretur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1087" xml:space="preserve">Quare ſi arcus inter hoc punctum
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s1088" xml:space="preserve">ſemidiametrum A C, comprehendens 04. </s>
            <s xml:id="echoid-s1089" xml:space="preserve">partes ex illis 128. </s>
            <s xml:id="echoid-s1090" xml:space="preserve">totius arcus
              <lb/>
            producendi, ſecetur bifariam continuè ſex diuiſionibus, parteſque illius in
              <lb/>
            a@@um interidem punctum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1091" xml:space="preserve">ſemidiametrum A B, transferantur, quę tranſ-
              <lb/>
            ſ@rri poſſunt, habebuntur in dato quadrante omnes partes, quæ ex illis 128.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1092" xml:space="preserve">in quas totus arcus pro ductus diuideretur, in quadrantem cadunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1093" xml:space="preserve">Vt ſi di-
              <lb/>
            uidendus ſit quadrans M N, vſque ad grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s1094" xml:space="preserve">104. </s>
            <s xml:id="echoid-s1095" xml:space="preserve">producendus, ducemus ad
              <lb/>
            grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s1096" xml:space="preserve">52. </s>
            <s xml:id="echoid-s1097" xml:space="preserve">nimirum ad ſemiſſem grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s1098" xml:space="preserve">104. </s>
            <s xml:id="echoid-s1099" xml:space="preserve">rectam, quę ſecet Quadrantem M N,
              <lb/>
            in O. </s>
            <s xml:id="echoid-s1100" xml:space="preserve">Nam ſi arcus O N, continens partes 64. </s>
            <s xml:id="echoid-s1101" xml:space="preserve">ex illis 128. </s>
            <s xml:id="echoid-s1102" xml:space="preserve">totius arcus produ-
              <lb/>
            cti, ſecetur continuè bifariam ſex diuiſio nibus, parteſque eius in arcum O M,
              <lb/>
            transferantur, habebuntur omnes partes in quadrantem M N, cadentes, non
              <lb/>
            ſecus, ac ſi totus arcus productus in 128. </s>
            <s xml:id="echoid-s1103" xml:space="preserve">partes diſtributus eſſet. </s>
            <s xml:id="echoid-s1104" xml:space="preserve">Sic etiam,
              <lb/>
            ſi quadrans ad gradum 125. </s>
            <s xml:id="echoid-s1105" xml:space="preserve">producendus, diuidendus ſit, ducenda erit linea
              <lb/>
            occulta ad gradum 62 {1/2} nimirum ad ſemiſſem graduum 125. </s>
            <s xml:id="echoid-s1106" xml:space="preserve">Item ſi qua-
              <lb/>
            drans D E, 120. </s>
            <s xml:id="echoid-s1107" xml:space="preserve">producendus, diuidendus ſit, ducenda erit linea occulta ad
              <lb/>
            gradum 60. </s>
            <s xml:id="echoid-s1108" xml:space="preserve">&</s>
            <s xml:id="echoid-s1109" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s1110" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1111" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s1112" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Hisce</emph>
            quadrantibus ita diuiſis duplices numeri aſſcribendi ſunt, pro-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-045-02" xlink:href="note-045-02a" xml:space="preserve">Quinumeri
                <lb/>
              quæ
                <unsure/>
              drantib{us}
                <lb/>
              aſſcribend@
                <lb/>
              ſint.</note>
            pe ſemidiametrum quidem A C, numeri quadrantum, vt 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s1113" xml:space="preserve">prope extre-
              <lb/>
            mum; </s>
            <s xml:id="echoid-s1114" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s1115" xml:space="preserve">iuxta ſequentem; </s>
            <s xml:id="echoid-s1116" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1117" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s1118" xml:space="preserve">iuxta tertium, &</s>
            <s xml:id="echoid-s1119" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s1120" xml:space="preserve">Ita vides quadranti, qui
              <lb/>
            vſque ad gradum 96. </s>
            <s xml:id="echoid-s1121" xml:space="preserve">productus eſt, appoſitum eſſe numerum 8. </s>
            <s xml:id="echoid-s1122" xml:space="preserve">cum is octa-
              <lb/>
            uus ſit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1123" xml:space="preserve">Primus enim eſt quadrans B C; </s>
            <s xml:id="echoid-s1124" xml:space="preserve">ſecundus, qui ſequitur, 90. </s>
            <s xml:id="echoid-s1125" xml:space="preserve">graduũ
              <lb/>
            Tertius graduum 91. </s>
            <s xml:id="echoid-s1126" xml:space="preserve">quartus graduum 92. </s>
            <s xml:id="echoid-s1127" xml:space="preserve">quintus graduum 93. </s>
            <s xml:id="echoid-s1128" xml:space="preserve">Sextus
              <lb/>
            graduum 94. </s>
            <s xml:id="echoid-s1129" xml:space="preserve">Septimus graduum 95. </s>
            <s xml:id="echoid-s1130" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1131" xml:space="preserve">Octauus graduum 96. </s>
            <s xml:id="echoid-s1132" xml:space="preserve">Sic etiam qua-
              <lb/>
            dranti vſque ad grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s1133" xml:space="preserve">100. </s>
            <s xml:id="echoid-s1134" xml:space="preserve">preducto cernis aſſcriptum eſſe numerum 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s1135" xml:space="preserve">&</s>
            <s xml:id="echoid-s1136" xml:space="preserve">c.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1137" xml:space="preserve">At verò iuxta ſemidiametrum A B, numeriillorum graduum ſcribendi ſunt, ad
              <lb/>
            quos vſque quilibet quadrans extenditur, vt in figura vides. </s>
            <s xml:id="echoid-s1138" xml:space="preserve">Ita enim </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>