1ille plus confert, qui ad extremitatem propiùs accedit; ratio clara eſt:
ſed de re nautica aliàs; vide interim locum citatum.
ſed de re nautica aliàs; vide interim locum citatum.
Septimò, tritus fit, cum ab impacto aliquo duriore corpore malleo,
v.g. vel pilo aliud teritur, quod ſcilicet impetus partibus illis impreſſis
ſuperet vim implicationis, vel vnionis partium; eſt etiam eadem ratio
fracturæ eadem tenſionis, vel inflexionis; per quid verò corpus ipſum
ſit vel friabile, vel fragile, vel flexibile, fusè explicamus Tomo
quinto.
v.g. vel pilo aliud teritur, quod ſcilicet impetus partibus illis impreſſis
ſuperet vim implicationis, vel vnionis partium; eſt etiam eadem ratio
fracturæ eadem tenſionis, vel inflexionis; per quid verò corpus ipſum
ſit vel friabile, vel fragile, vel flexibile, fusè explicamus Tomo
quinto.
Octauò, ſuccuſſus eſt impetus impreſſus repetito frequenti niſu;
ſic
vulgò ſuccutiuntur arbores, vt fructus maturi cadant; excuti verò ali
quid dicitur, cum impetus vi ab alio ſeparatur; ſic excuti dicuntur den
tes; ſic excutitur malleo marmoris fragmentum, &c. in quo non eſt
difficultas; nam quoties maior eſt vis impetus, quàm implicationis par
tium, vel vnionis, tunc aliqua pars auolat ab ictu: denique caſus alicuius
corporis facilè intelligi poteſt; periculoſior eſt altioris hominis, quàm
puſilli: hinc animalcula cadentia vix quidquam detrimenti à
caſu accipiunt: præterea ictus grauior eſt, ſi quis cadat in eam partem,
verſus quam ſummo niſu fertur; quia impetus grauitatis augetur ab alio
impreſſo: deinde pars illa corporis, quæ caſu altitudine multùm auget
vel imminuit grauitatem ictus, vt certum eſt; immò corpus illud, cui
alliditur: hinc caput in marmor impactum grauiſſimum ictum refert:
hinc tybiæ, vel brachij os ita impingitur caſu, vt frangatur, vel propter
rationem vectis, vel propter inæqualitatem corporis, in quod impingi
tur; hinc franguntur oſſa facilè modico ictu, ſi vtrimque ſuſtineantur;
in medio vero abſit fulcrum: ſed hæc pertinent ad reſiſtentiam corporum,
de qua Tomo ſequenti,
vulgò ſuccutiuntur arbores, vt fructus maturi cadant; excuti verò ali
quid dicitur, cum impetus vi ab alio ſeparatur; ſic excuti dicuntur den
tes; ſic excutitur malleo marmoris fragmentum, &c. in quo non eſt
difficultas; nam quoties maior eſt vis impetus, quàm implicationis par
tium, vel vnionis, tunc aliqua pars auolat ab ictu: denique caſus alicuius
corporis facilè intelligi poteſt; periculoſior eſt altioris hominis, quàm
puſilli: hinc animalcula cadentia vix quidquam detrimenti à
caſu accipiunt: præterea ictus grauior eſt, ſi quis cadat in eam partem,
verſus quam ſummo niſu fertur; quia impetus grauitatis augetur ab alio
impreſſo: deinde pars illa corporis, quæ caſu altitudine multùm auget
vel imminuit grauitatem ictus, vt certum eſt; immò corpus illud, cui
alliditur: hinc caput in marmor impactum grauiſſimum ictum refert:
hinc tybiæ, vel brachij os ita impingitur caſu, vt frangatur, vel propter
rationem vectis, vel propter inæqualitatem corporis, in quod impingi
tur; hinc franguntur oſſa facilè modico ictu, ſi vtrimque ſuſtineantur;
in medio vero abſit fulcrum: ſed hæc pertinent ad reſiſtentiam corporum,
de qua Tomo ſequenti,
Nonò, exploſio fit, cum aliquid emittitur, vel cum aliquo ſtrepitu,
vt glans è fiſtula, vel per continuam preſſionem digitorum; ſic nucleus
ceraſi vulgo exploditur à pueris: Ratio eſt, quia propter vliginem nu
clei recenter extracti digiti in eius ſuperficie conuexa facilè repunt; hinc
aucto ſemper impetu, & nouo etiam addito ex porrecto brachio pro
cul exploditur: ſic omnia lubrica è manibus facilè elabuntur, vt ſæpè
piſces, &c.
vt glans è fiſtula, vel per continuam preſſionem digitorum; ſic nucleus
ceraſi vulgo exploditur à pueris: Ratio eſt, quia propter vliginem nu
clei recenter extracti digiti in eius ſuperficie conuexa facilè repunt; hinc
aucto ſemper impetu, & nouo etiam addito ex porrecto brachio pro
cul exploditur: ſic omnia lubrica è manibus facilè elabuntur, vt ſæpè
piſces, &c.
Decimò, reſiſtentia corporum procedit tum ex impenetrabilitate
tùm ex duritie, tùm ex denſitate; nos verò hos ſtatus alio Tomo expli
cabimus; eſt autem duplex reſiſtentia; prima eſt formalis, quæ in eo
poſita eſt, quod non corpus impediat motum alterius, non per aliquid
contrarium, quod in eo producat, ſed vel per ſuam impenetrabilitatem,
vel per ſuam duritiem, vel per ſuam molem; nam inde oritur noua de
terminatio, vt alibi explicuimus, vel denique per ſuam grauitationem,
&c, ſecunda eſt actiua, vt cum imum corpus imprimit alteri impetum;
ſed hæc facilè ex dictis intelligi poſſunt.
tùm ex duritie, tùm ex denſitate; nos verò hos ſtatus alio Tomo expli
cabimus; eſt autem duplex reſiſtentia; prima eſt formalis, quæ in eo
poſita eſt, quod non corpus impediat motum alterius, non per aliquid
contrarium, quod in eo producat, ſed vel per ſuam impenetrabilitatem,
vel per ſuam duritiem, vel per ſuam molem; nam inde oritur noua de
terminatio, vt alibi explicuimus, vel denique per ſuam grauitationem,
&c, ſecunda eſt actiua, vt cum imum corpus imprimit alteri impetum;
ſed hæc facilè ex dictis intelligi poſſunt.
Vndecimò, omitto varias motiones corporis humani.
Primò, motum
progreſſiuum ſiue fiat curſu, ſiue lentiore gradu: quippè tùm coxæ
mouentur motu mixto ex duobus circularibus. & crura ex tribus. Se-
progreſſiuum ſiue fiat curſu, ſiue lentiore gradu: quippè tùm coxæ
mouentur motu mixto ex duobus circularibus. & crura ex tribus. Se-