Clavius, Christoph
,
Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 432
[out of range]
>
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 432
[out of range]
>
page
|<
<
(437)
of 677
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
it
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1467
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
356
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28690
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
437
"
file
="
0453
"
n
="
453
"
rhead
="
LIBER QVARTVS.
"/>
recta F A; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28691
"
xml:space
="
preserve
">Erit enim A F B, angulus altitudinis poli, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28692
"
xml:space
="
preserve
">B A F, angulus inclinationis horologij ad
<
lb
/>
Horizontem, nempe altitudinis Aequatoris ſupra Horizontem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28693
"
xml:space
="
preserve
">Styli porrò longitudo, cuius lo-
<
lb
/>
cus eſt in centro B, vbi conueniunt lineæ horarum à meridie, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28694
"
xml:space
="
preserve
">media nocte, inuenietur ex nota
<
lb
/>
poli altitudine, hac ratione. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28695
"
xml:space
="
preserve
">Ex A, puncto, vbi meridiana linea, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28696
"
xml:space
="
preserve
">horizontalis ſe interſecant, egre-
<
lb
/>
diatur recta A F, faciens angulum BAF, complemento altitudinis poli æqualem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28697
"
xml:space
="
preserve
">ex B, centro
<
lb
/>
educta perpendicularis B F, ad meridianam lineam ſecet A F, in F. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28698
"
xml:space
="
preserve
">Erit namque B F, longitudo
<
lb
/>
ſtyli, vt conſtat ex iis, quæ in ſuperiori libro demonſtrata ſunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28699
"
xml:space
="
preserve
">Si verò horologium contineat ſo-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0453-01
"
xlink:href
="
note-0453-01a
"
xml:space
="
preserve
">Horologium
<
lb
/>
æquinoctiale
<
lb
/>
Aſtronomieú
<
unsure
/>
<
lb
/>
quo pacto ſit
<
lb
/>
vniuerſale.</
note
>
lum horas à meridie, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28700
"
xml:space
="
preserve
">media nocte, careatq́ue linea horizontali, indicabit horologium horas
<
lb
/>
vbique gentium, ſi, vt in propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28701
"
xml:space
="
preserve
">49. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28702
"
xml:space
="
preserve
">libri 2. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28703
"
xml:space
="
preserve
">tradidimus, ponatur in ſitu propriu, poteritq́ue ſtylus
<
lb
/>
cuiuſque longitudinis aſſumi, ſi circuli ſignorum in horologio deſcripti non fuerint.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28704
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
<
note
position
="
right
"
xml:space
="
preserve
">Problema ex-
<
lb
/>
plicatur in ho-
<
lb
/>
@ologio decli-
<
lb
/>
nante à Verri-
<
lb
/>
cali.</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28705
"
xml:space
="
preserve
">PROPONATVR ſexto horologium à Verticali declinans A, vt in ſequentibus figuris,
<
lb
/>
(Erit autem declinans à Verticali, quando linea horizontalis per locum ſtyli ducitur, vt in horo-
<
lb
/>
logijs Verticalibus, at lineæ æquinoctiali non æquidiſtat, quod quidẽ in Verticalibus horologijs
<
lb
/>
fit, ſed eam ſecat, non tamen in loco ſtyli, vt in Meridianis horologijs accidit) in quo meridiana
<
lb
/>
linea B C; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28706
"
xml:space
="
preserve
">æquinoctialis D E; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28707
"
xml:space
="
preserve
">horizontalis D F; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28708
"
xml:space
="
preserve
">ſtylus F G, eiuſq́ue locus in F; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28709
"
xml:space
="
preserve
">linea ſtyli E F, quæ ſi
<
lb
/>
<
figure
xlink:label
="
fig-0453-01
"
xlink:href
="
fig-0453-01a
"
number
="
301
">
<
image
file
="
0453-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0453-01
"/>
</
figure
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0453-04
"
xlink:href
="
note-0453-04a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0453-05
"
xlink:href
="
note-0453-05a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
fortaſſis ducta non eſt, habebitur, ſi per F, locũ ſtyli ad æquinoctialem lineam excitetur perpen-
<
lb
/>
dicularis F E. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28710
"
xml:space
="
preserve
">Ita igitur altitudinem poli ſupra Horizontem, ad quam fabricatum eſt horologiũ,
<
lb
/>
eiuſq́ue declinationem à Verticali, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28711
"
xml:space
="
preserve
">altitudinem poli ſupra ipſum planum declinans inquire-
<
lb
/>
mus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28712
"
xml:space
="
preserve
">Ex F, loco ſtyli erigemus ad lineam ſtyli E F, perpendicularem F H, ſtylo F G, æqualem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28713
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
ex B, centro horologii, in quo videlicet linea ſtyli producta cum meridiana linea conuenit, per H,
<
lb
/>
rectam ducemus B H, quæ ſecet æquinoctialem lineam in I. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28714
"
xml:space
="
preserve
">Deinde per E, vbi æquinoctialem
<
lb
/>
lineam ſecat linea ſtyli, ducta recta E C, parallela lineæ horizontali, excitabimus ad eam perpen-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0453-06
"
xlink:href
="
note-0453-06a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
dicularem E K, rectæ E I, æqualem, iungemuſq́ue rectam K C. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28715
"
xml:space
="
preserve
">Poſtremo ſumpta recta C L, ipſi
<
lb
/>
C K, æquali, ducemus rectam L B. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28716
"
xml:space
="
preserve
">Nam B L C, angulus erit altitudinis poli ſupra Horizontem;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28717
"
xml:space
="
preserve
">K C M, angulus declinationis à Verticali; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28718
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28719
"
xml:space
="
preserve
">E B I, angulus altitudinis poli ſupra planum decli-
<
lb
/>
nans. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28720
"
xml:space
="
preserve
">Ipſum autem horologium à meridie declinabit, ſi centrum B, extiterit ſupra lineam hori-
<
lb
/>
zontalem, à borea verò, ſi infra; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28721
"
xml:space
="
preserve
">atque in ortum verget à meridie, ſi ex parte dextra linea æqui-
<
lb
/>
noctialis infra lineam horizontalem cadit, in occaſum autem, ſi ex parte ſiniſtra. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28722
"
xml:space
="
preserve
">At verò à borea
<
lb
/>
deflectet in ortum, ſi linea æquinoctialis ex parte ſiniſtra cadit infra horizontalem lineam, in oc-
<
lb
/>
caſum verò, ſi ex parte dextra. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28723
"
xml:space
="
preserve
">Quæ omnia liquido colliguntur ex ijs, quę in propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28724
"
xml:space
="
preserve
">1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28725
"
xml:space
="
preserve
">ſuperio-
<
lb
/>
ris libri à nobis ſunt demonſtrata, ſi attente conſidere@ur conſtructio horologii à Verticali decli
<
lb
/>
nantis eo loco tradita.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28726
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28727
"
xml:space
="
preserve
">SED data iam ſit altitudo poli ſupra Horizontem, ad quam conſtructum eſt horologium,
<
lb
/>
oporteatq́ue inueſtigare longitudinem ſtyli, (cuius quidem locus ſemper eſt in huiuſmodi horo-
<
lb
/>
logio in puncto, vbi linea ſtyli horizontalem interſecat,) declinationemq́ue à Verticali, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28728
"
xml:space
="
preserve
">altitu-
<
lb
/>
dinem pol iſupra planum declinans. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28729
"
xml:space
="
preserve
">Ex B, centro horologii, vbi conueniunt linea horizontalis,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28730
"
xml:space
="
preserve
">linea ſtyli, egrediatur recta B L, faciens cum meridiana linea angulum C B L, complementi
<
lb
/>
altitudinis poli ſupra Horizontem: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28731
"
xml:space
="
preserve
">ductaq́ue ex E, puncto, quod linea ſtyli & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28732
"
xml:space
="
preserve
">æquinoctiali com-
<
lb
/>
mune eſt, recta E C, horizontali lineæ parallela ſecet B L, in L, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28733
"
xml:space
="
preserve
">meridianam lineam in C. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28734
"
xml:space
="
preserve
">De-
<
lb
/>
inde ex E, ad E C, excitetur perpendicularis E K, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28735
"
xml:space
="
preserve
">ex C, arcus circuli ad interuallum rectę C L,
<
lb
/>
deſcribatur ſecans E K, in K, ducaturq́ue recta C K. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s28736
"
xml:space
="
preserve
">Poſtremo abſcindatur in linea æquinoctiali
<
lb
/>
rectæ E K, æqualis E I, iunctaq́ue recta I B, excitetur ad lineam ſtyli ex F, loco ſtyli </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>