Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
26
"/>
eſt quiddam imperfectum. </
s
>
<
s
>quamquàm de hoc poſtea tractabitur. </
s
>
<
s
>& cùm hoc inter, ſit, dum ſit
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg263
"/>
<
lb
/>
motus, iam liquet ipſum non pertinere ad formam & actum, ſed ad poteſtatem & materiam.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Quapropter non eſt cur expectes media, ſicut viride & rufum; nam ſunt hęc aliquid actus; nec
<
lb
/>
omnino ea media, quæ formæ dicuntur; ſed media, quæ ſunt poteſtatis & materiæ, quę dicuntur
<
lb
/>
tranſitus. </
s
>
<
s
>Itaque cùm in omni motu ſit aliqua poteſtas, cuius actus
<
expan
abbr
="
quidã
">quidam</
expan
>
imperfectus eſt motus:
<
lb
/>
planum eſt, quòd in omni motu ſeu mutatione per ſe tale
<
expan
abbr
="
mediũ
">medium</
expan
>
intercedit. </
s
>
<
s
>Id omne percurren
<
lb
/>
dum eſt, nec quicquam prętereundum, modo ea ſe deinceps ſuaptè natura conſequantur. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
eoq́
">eoque</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>modo à poteſtate ad actum totis viribus natura contendit. </
s
>
<
s
>Hinc efficitur, vt ea quæ origine ante
<
lb
/>
cedunt, ſint imperfectiora, & ea demum poſtremò loco natura perficiat quorum productio diffi
<
lb
/>
cilior & vſus maior. </
s
>
<
s
>cùm enim eiuſmodi ſint, multa flagitant ex quibus ſubſiſtant. </
s
>
<
s
>Mitto hîc ea
<
lb
/>
quæ ſunt origine
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
priora; ſed eius ingenij, vt ab illis cętera, tanquam à cauſſa principe pen
<
lb
/>
deant, vel vt i de cordis ortu Ariſtotelis ſententia fertur. </
s
>
<
s
>Atqui & hæc item pluribus aliàs, à pro
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg264
"/>
<
lb
/>
poſito ne diſcedamus. </
s
>
<
s
>Atque ea quidem, quæ natura producit, ita procedunt, vt perficiatur im
<
lb
/>
perfectum paullatim proficiens, donec ad ſummum peruenerit. </
s
>
<
s
>At verò ſic ea quæ intercedunt,
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
cõnexa
">connexa</
expan
>
ſunt, vt poſterius ſine priore non exiſtat, quemadmodum paries ſine fundamentis. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
cęterũ
">cęterum</
expan
>
<
lb
/>
& illa omnia quæ antecedunt, ita ſe reſpiciunt, vt proximè antecedens ſit gratia conſequentis. </
s
>
<
s
>&
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg265
"/>
<
lb
/>
vniuerſa ſimul, eius gratia quod omnium
<
expan
abbr
="
extremũ
">extremum</
expan
>
eſt. </
s
>
<
s
>Nanque omnia quæ ſtrùit & molitur ędi
<
lb
/>
ficator, ſunt gratia domus: ſed parietes gratia tecti, fundamenta gratia parietum. </
s
>
<
s
>Itaque priora
<
lb
/>
natura ſunt dupliciter, vel origine, vel perfectione ex quibus ille ordo naſcitur, qui à natura non
<
lb
/>
ſecus ſeparari nequit, quàm lumen à Sole. </
s
>
<
s
>Ex illo enim vinculo quo colligatæ ſunt res naturales,
<
lb
/>
id naſcitur vt hoc ex hoc ita pendeat, vt nec ex alio pendêre poſsit, nec aliud ex illo. </
s
>
<
s
>Etenim, ſi fa
<
lb
/>
ſtigium
<
expan
abbr
="
imponẽdum
">imponendum</
expan
>
eſt, neceſſe eſt parietes extruantur: & ob id extruuntur parietes, vt imponi
<
lb
/>
queat, nec ſine parietibus extaret faſtigium: neque item erigeret parietes ædificator, niſi vellet iis
<
lb
/>
ipſum imponi. </
s
>
<
s
>Atque ita rata ſunt tempora & vices quibus iſtiuſmodi opera à natura admini
<
lb
/>
ſtrantur, vt niſi quid violens obſtet, eundem ſemper ſucceſſum atque exitum quęque res habitu
<
lb
/>
ra videatur. </
s
>
<
s
>Ea tibi tempora præfinita, quibus embryon in vtero formatur & exit in luminis oras
<
lb
/>
atque aliud maris, aliud fęminę. </
s
>
<
s
>vides ætatum progreſſus inuariabiles. </
s
>
<
s
>conſpicis
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
ſucceſsiones
<
lb
/>
tempeſtatum ſumma conſtantia gubernatas quæ cùm à certo naturæ principe regantur,
<
expan
abbr
="
varietatẽ
">varietatem</
expan
>
<
lb
/>
illam ęquabilem in mundo inferiore progignunt. </
s
>
<
s
>M
<
gap
/>
e nunc rerum viciſsitudines;
<
expan
abbr
="
cõuerte
">conuerte</
expan
>
te ad
<
lb
/>
rerum gradus
<
expan
abbr
="
cõtemplandos
">contemplandos</
expan
>
, ita diſpoſita ſanè ſunt vniuerſi membra, vt quo altius ſe
<
expan
abbr
="
ſuſtulerũt
">ſuſtulerunt</
expan
>
,
<
lb
/>
eo quoque pręſtantiora ſint. </
s
>
<
s
>aciem intende in ea omnia ex quibus vniuerſa rerum eſſentia coale
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg266
"/>
<
lb
/>
ſcit; ſic à ſummo ad ima
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
progredi perſpicies, vt paruo quodam interuallo ſingulæ naturę
<
lb
/>
diſcretæ, vniuerſam eſſentiæ latitudinem
<
expan
abbr
="
cõpleant
">compleant</
expan
>
, nihil inane relinquant, nullam
<
expan
abbr
="
intercapedinẽ
">intercapedinem</
expan
>
<
lb
/>
faciant, & ſingula ſuis partibus & numeris abſoluta ſunt, & ſuis quæque locis
<
expan
abbr
="
officiisq́
">officiisque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>diſpenſa
<
lb
/>
ta, vt æquiſsimè naturam
<
expan
abbr
="
inſtiſsimã
">inſtiſsimam</
expan
>
venerabilis ille ſenex appellarit. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Nam ſi pro merito cuique
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg267
"/>
<
lb
/>
proſpicere ac diſtribuere inſtitiæ
<
expan
abbr
="
officiũ
">officium</
expan
>
eſt; cùm id optimè natura præſtiterit, iure inſtiſsima per
<
lb
/>
hiberi poteſt, & tanquam legislator ille cui leges à Deo dictatæ fuerint, ordine admirabili cuncta
<
lb
/>
diſponens & cuique ſuum tribuens, ſeruat illud iuſtitiæ genus, quod diſtributiuum vocant: ſic de
<
lb
/>
natura ipſa confitendum eſt. </
s
>
<
s
>Quocirca & ipſa eſt vera rerum ratio,
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
hoc eſt verus ordinis auctor
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg268
"/>
<
lb
/>
& quicquid pręter rationem iſtam exiſtit, eſt omnino pręter naturam. </
s
>
<
s
>Itaque infinitum, quia po
<
lb
/>
ſitum eſt extra omnem rationem, ab ipſa natura non recipitur. </
s
>
<
s
>ordo enim cuiuſque proprius eſt
<
lb
/>
natura
<
expan
abbr
="
ſenſiliũ
">ſenſilium</
expan
>
qui citra
<
expan
abbr
="
rationẽ
">rationem</
expan
>
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
conſiſtit, in infinito verò ratio nulla, neque ad ſeipſum, neque
<
lb
/>
ad aliud. </
s
>
<
s
>Ita
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
quęque res in natura ſe habet, vt pro illa ratione producatur, quę
<
expan
abbr
="
cõſtat
">conſtat</
expan
>
iis numeris,
<
lb
/>
de quibus
<
expan
abbr
="
explicatũ
">explicatum</
expan
>
eſt nuper, & qui aut ſemper, aut
<
expan
abbr
="
plurimũ
">plurimum</
expan
>
obſeruantur. </
s
>
<
s
>hęc
<
expan
abbr
="
autẽ
">autem</
expan
>
poſita eſt in
<
lb
/>
ratione materię ad
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
&
<
expan
abbr
="
finẽ
">finem</
expan
>
, ex
<
expan
abbr
="
quib.
">quibus</
expan
>
ſenſilia
<
expan
abbr
="
cõflata
">conflata</
expan
>
ſunt. </
s
>
<
s
>itaque ordo,
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
natura quę motus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg269
"/>
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
initiũ
">initium</
expan
>
eſt, ſed natura .i. </
s
>
<
s
>natio ſtatuetur, quinto naturę ſignificato, de quo alibi dicetur. </
s
>
<
s
>Niſi etiam tu
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
habitudinẽ
">habitudinem</
expan
>
materię ad
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
eſſe velis cauſſam
<
expan
abbr
="
eſſentialẽ
">eſſentialem</
expan
>
productionis
<
expan
abbr
="
rerũ
">rerum</
expan
>
<
expan
abbr
="
naturaliũ
">naturalium</
expan
>
, quod po
<
lb
/>
ſtea
<
expan
abbr
="
diſputandũ
">diſputandum</
expan
>
eſt. </
s
>
<
s
>Nam ſi ita
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
ſumpſeris, facilè concedemus,
<
expan
abbr
="
ordinẽ
">ordinem</
expan
>
eſſe naturam .i. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
princi-piũ
">princi
<
lb
/>
pium</
expan
>
originis: quippe qui
<
expan
abbr
="
cõplectatur
">complectatur</
expan
>
vtraſque cauſſas, ex
<
expan
abbr
="
quib.
">quibus</
expan
>
per ſe exiſtit
<
expan
abbr
="
cõpoſitum
">compoſitum</
expan
>
. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
qũocunq;
">qunocunque</
expan
>
<
lb
/>
ordo proprius eſt natura
<
expan
abbr
="
rerũ
">rerum</
expan
>
<
expan
abbr
="
ſenſiliũ
">ſenſilium</
expan
>
, quo illa quę carent, pręter naturam habenda erunt, ea verò
<
lb
/>
ſunt, quę rarò eueniunt, & incertos exitus inſuper obtinent. </
s
>
<
s
>Vbi ordo, ibi
<
expan
abbr
="
primũ
">primum</
expan
>
<
expan
abbr
="
quidpiã
">quidpiam</
expan
>
; vbi pri
<
lb
/>
mum, ibi quoque
<
expan
abbr
="
vnũ
">vnum</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Proinde
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
ordo ſit maximè naturalis, videtur neceſſariò conſequi
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg270
"/>
<
lb
/>
niſi ſemper in
<
expan
abbr
="
vnũ
">vnum</
expan
>
, contendere in
<
expan
abbr
="
finẽ
">finem</
expan
>
& abhorrere ab infinito
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
ita vt
<
expan
abbr
="
quantũ
">quantum</
expan
>
<
expan
abbr
="
æternitatẽ
">æternitatem</
expan
>
exquirit,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg271
"/>
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
tm̃
">tum</
expan
>
quoque reſpuat
<
expan
abbr
="
infinitũ
">infinitum</
expan
>
. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Nã
">Nam</
expan
>
quod
<
expan
abbr
="
ęternũ
">ęternum</
expan
>
eſt,
<
expan
abbr
="
totũ
">totum</
expan
>
ſimul exiſtit, ſemper ſuo fine potitur, à qui
<
lb
/>
bus
<
expan
abbr
="
infinitũ
">infinitum</
expan
>
longiſsimè abeſt, particulatim exoriens &
<
expan
abbr
="
nunquã
">nunquam</
expan
>
ad
<
expan
abbr
="
finẽ
">finem</
expan
>
perueniens. </
s
>
<
s
>Et
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
duobus
<
lb
/>
principiis vniuerſa
<
expan
abbr
="
rerũ
">rerum</
expan
>
natura contineatur, actu
<
expan
abbr
="
nimirũ
">nimirum</
expan
>
& poteſtate, è
<
expan
abbr
="
quib.
">quibus</
expan
>
actus vnus eſt & vno
<
lb
/>
videlicet eſſe terminatur; poteſtas, niſi ſumatur ambiguè, ea verò eſt, quæ conuenit cum actu, vt
<
lb
/>
euenit in æternis, in quibus
<
expan
abbr
="
idẽ
">idem</
expan
>
ſunt eſſe & poſſe: poteſtas, inquàm, reſpicit oppoſita, nihilo ſecius
<
lb
/>
ita reſpicit oppoſita poteſtas, vt ex iis vnum potiſsimè ſpectet, alterum vel propter illud, vel
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>