Aristoteles, Physicorvm Aristotelis, sev, de natvrali auscultatione, libri octo
page |< < (40) of 760 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div33" type="section" level="1" n="21">
          <pb o="40" file="046" n="46" rhead="ARIST. PHYSICORVM"/>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s1570" xml:space="preserve">_E_Sſe autem cauſas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1571" xml:space="preserve">tot eſſe numero quot diximus, pa
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-046-01" xlink:href="note-046-01a" xml:space="preserve">Tot ſunt rerũ
                <lb/>
              naturatiũ cau,
                <lb/>
              ſæ, quot ſunt
                <lb/>
              earũ quęſitiua,
                <lb/>
              ex quo per ꝗd,
                <lb/>
              à quo, & cuius
                <lb/>
              gratia: quæ pro
                <lb/>
              pter quid, com
                <lb/>
              plectitur.</note>
            tet, Totenim quæstio propter quid, ſanè cõplectitur.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1572" xml:space="preserve">Nam ipſum propter quid, aut ad ipſum quid eſt, reducitur
              <lb/>
            ultimũ in immobilibus, ceu in mathematicis, Ad recti enim,
              <lb/>
            aut cõmenſurabilis, aut ad cæterorũ ſimiliũ alicuius ultimò
              <lb/>
            definitionẽ reducitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1573" xml:space="preserve">Aut ad id, quod primum mouit: </s>
            <s xml:id="echoid-s1574" xml:space="preserve">ue-
              <lb/>
            luti propter quid bellum geſſerũt, quia tẽplum ſpoliarũt: </s>
            <s xml:id="echoid-s1575" xml:space="preserve">
              <lb/>
            aut gratia cuius: </s>
            <s xml:id="echoid-s1576" xml:space="preserve">ut imperium conſequãtur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1577" xml:space="preserve">Aut materiam,
              <lb/>
            in biſce quæ fiunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1578" xml:space="preserve">Perſpicuum igitur eſt has, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1579" xml:space="preserve">tot cauſas
              <lb/>
            eſſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s1580" xml:space="preserve">Cùm autẽ quatuor cauſæ ſint, de omnibus ſcire, nimi-
              <lb/>
            rùm ad naturalem philoſophum pertinet: </s>
            <s xml:id="echoid-s1581" xml:space="preserve">atque ad omnes
              <lb/>
            ipſum propter quid redigens ipſe materiã ſormam, id quod
              <lb/>
            mouit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1582" xml:space="preserve">id gratia cuius naturaliter reddet, ac aßignabit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1583" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Tres autẽ in unum plerunq; </s>
            <s xml:id="echoid-s1584" xml:space="preserve">accidũt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1585" xml:space="preserve">Ipſum enim quid eſt,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s1586" xml:space="preserve">id gratia cuius, unum ſunt, ea uerò, unde primùm effluit
              <lb/>
            motus: </s>
            <s xml:id="echoid-s1587" xml:space="preserve">ſpecie cũhiſce concurrit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1588" xml:space="preserve">Homo nanq; </s>
            <s xml:id="echoid-s1589" xml:space="preserve">hominem ge
              <lb/>
            nerat, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1590" xml:space="preserve">omnino, quæcunque motũ ſubeuntes mouent: </s>
            <s xml:id="echoid-s1591" xml:space="preserve">quæ
              <lb/>
            uerò tales non ſunt, eæ naturalis cõſiderationis nõ ſunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s1592" xml:space="preserve">non
              <lb/>
            enim in ſeip ſis habentes motũ, aut principiũ motus, mouẽt: </s>
            <s xml:id="echoid-s1593" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſed immobiles mouẽt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1594" xml:space="preserve">Quapropter tres ſunt tractationes. </s>
            <s xml:id="echoid-s1595" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Vna, circa immobile. </s>
            <s xml:id="echoid-s1596" xml:space="preserve">Alia, circa id quod mouetur quidem,
              <lb/>
            eſt autẽ expers corruptionis: </s>
            <s xml:id="echoid-s1597" xml:space="preserve">tertia, circa ea, quæ corrupti-
              <lb/>
            bilia ſunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1598" xml:space="preserve">Quare ipſum propter quid, à natur ali philoſo-
              <lb/>
            pho, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1599" xml:space="preserve">ad materiã, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1600" xml:space="preserve">formã, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1601" xml:space="preserve">ad id, quod primò mouit
              <lb/>
            reducẽte ipſum, aßignatur, acredditur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1602" xml:space="preserve">De generatiõe enim
              <lb/>
            maximè cauſas hoc modo cõſiderant: </s>
            <s xml:id="echoid-s1603" xml:space="preserve">quid poſt quid fit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1604" xml:space="preserve">
              <lb/>
            quid primùm fecit, aut quid paſſum eſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s1605" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1606" xml:space="preserve">ſic ſemper quòd
              <lb/>
            eſt deinceps. </s>
            <s xml:id="echoid-s1607" xml:space="preserve">Principia autẽ ea, quæ naturaliter mouent,
              <lb/>
            duplicia ſunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s1608" xml:space="preserve">quorũ alterum naturale non eſt, quippe cùm
              <lb/>
            non babeat in ſe principiũ motus. </s>
            <s xml:id="echoid-s1609" xml:space="preserve">Atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s1610" xml:space="preserve">tale eſt, ſi quid </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>