461424Comment. in III Cap. Sphæræ
His duobus circulis diuidetur tota ſuperficies terræ in quatuor Quadrãtes,
quorum unus eſt hic noſter habitabilis, ille ſcilicet, qui continetur ſemicir-
culo Aequatoris, & alio ſemicirculo Septentrionali, qui deſcriptus fuit per
Orientem, Occidentemq́ue, & polum Arcticum. Non quòd, ut auctor inquit,
totus iſte Quadrans terræ habitetur, quia dicit hoc falſum eſſe, cum tam pars
prope Aequatorem ob nimium caloris exceſſum, quàm pars iuxta polum Ar-
cticũ propter nimiũ frigus habitari nequeat. Vnde ſubiungit, intelligendã eſ-
ſe lineã æquidiſtantem Aequatori, quæ dirimat partem in habitabilẽ propter
calorem à parte habitabili uerſus Septentrionem. Pari ratione concipiendã
eſſe aliam lineam Aequatori æquidiſtantẽ, ſeu ęqualiter à polo Arctico remo
tam, quæ ſeparet partẽ inhabitabilẽ propter frigus à parte habitabili uerſus
Meridiem. Nam pars Quadrantis terræ inter dictas duas lineas comprehenſa
habitatur duntaxat. Quod ſi inter has duas lineas parallelas aliæ ſex paralle-
læ deſcribantur, diuiſa erit tota pars terræ habitabilis in ſeptem partes, quæ
ſeptem climata mundi nuncupantur. Quãtum autem una linea ab altera di-
ſtare debeat, ut climata conſtituantur, ex ſequentibus manifeſtum erit.
11Clima quid. quorum unus eſt hic noſter habitabilis, ille ſcilicet, qui continetur ſemicir-
culo Aequatoris, & alio ſemicirculo Septentrionali, qui deſcriptus fuit per
Orientem, Occidentemq́ue, & polum Arcticum. Non quòd, ut auctor inquit,
totus iſte Quadrans terræ habitetur, quia dicit hoc falſum eſſe, cum tam pars
prope Aequatorem ob nimium caloris exceſſum, quàm pars iuxta polum Ar-
cticũ propter nimiũ frigus habitari nequeat. Vnde ſubiungit, intelligendã eſ-
ſe lineã æquidiſtantem Aequatori, quæ dirimat partem in habitabilẽ propter
calorem à parte habitabili uerſus Septentrionem. Pari ratione concipiendã
eſſe aliam lineam Aequatori æquidiſtantẽ, ſeu ęqualiter à polo Arctico remo
tam, quæ ſeparet partẽ inhabitabilẽ propter frigus à parte habitabili uerſus
Meridiem. Nam pars Quadrantis terræ inter dictas duas lineas comprehenſa
habitatur duntaxat. Quod ſi inter has duas lineas parallelas aliæ ſex paralle-
læ deſcribantur, diuiſa erit tota pars terræ habitabilis in ſeptem partes, quæ
ſeptem climata mundi nuncupantur. Quãtum autem una linea ab altera di-
ſtare debeat, ut climata conſtituantur, ex ſequentibus manifeſtum erit.
ſit.
DICITVR autem Clima, tantum ſpatium terræ, per quantum ſen
ſibiliter uariatur horologium. Idem namque dies ęſtiuus aliquantus, qui
eſt in una regione, ſenſibiliter eſt minor in regione propinquiori Auſtro.
Spatium igitur tantum, quantum incipit dies idem ſenſibiliter uariari, di-
tur Clima; Nec eſt idem horologium cũ principio, & fine huius ſpatij ob
ſeruatum. Horæ enim diei ſenſibiliter uariantur, quare & horologium.
ſibiliter uariatur horologium. Idem namque dies ęſtiuus aliquantus, qui
eſt in una regione, ſenſibiliter eſt minor in regione propinquiori Auſtro.
Spatium igitur tantum, quantum incipit dies idem ſenſibiliter uariari, di-
tur Clima; Nec eſt idem horologium cũ principio, & fine huius ſpatij ob
ſeruatum. Horæ enim diei ſenſibiliter uariantur, quare & horologium.
COMMENTARIVS.
Docet iam clarius, quantum debeat eſſe ſpatium inter duas lineas pa-
rallelas interiectum, ut Clima conſtituatur, dicẽs Clima eſſe tantum ſpatium
in ſuperficie terræ, in quanto notabiliter dies æſtiua, nempe maxima, uaria-
tur, ſcilicet per ſemihoram. Ita ut Clima non ſit aliud, quam certum ſpa-
tium Zonæ temperatæ, & habitabilis, inter cuius principium, & finem, (proce
dendo à polo ad Aequatorem, & contra) maximæ diei æſtiuæ, uel noctis hy-
bernæ quantitas per ſemihoram augetur, uel diminuitur; adeo ut ſi v. g. dies
maxima in principio alicuius climatis uerſus Auſtrum continet hora 15. In
fine uerſus polum compre hendat hora 15 {1/2}. Quod ſi non uelimus rationem
habere temperatæ Zonæ, poterit in uniuerſum dici Clima eſſe ſpatium terræ
inter duos parallelos comprehenſum, in quo longiſſima dies nel creſcit, uel
decreſcit per dimidiam horam. Qua ratione plura erunt Climata conſtituen
da, quàm ſeptem, ut mox dicemus.
rallelas interiectum, ut Clima conſtituatur, dicẽs Clima eſſe tantum ſpatium
in ſuperficie terræ, in quanto notabiliter dies æſtiua, nempe maxima, uaria-
tur, ſcilicet per ſemihoram. Ita ut Clima non ſit aliud, quam certum ſpa-
tium Zonæ temperatæ, & habitabilis, inter cuius principium, & finem, (proce
dendo à polo ad Aequatorem, & contra) maximæ diei æſtiuæ, uel noctis hy-
bernæ quantitas per ſemihoram augetur, uel diminuitur; adeo ut ſi v. g. dies
maxima in principio alicuius climatis uerſus Auſtrum continet hora 15. In
fine uerſus polum compre hendat hora 15 {1/2}. Quod ſi non uelimus rationem
habere temperatæ Zonæ, poterit in uniuerſum dici Clima eſſe ſpatium terræ
inter duos parallelos comprehenſum, in quo longiſſima dies nel creſcit, uel
decreſcit per dimidiam horam. Qua ratione plura erunt Climata conſtituen
da, quàm ſeptem, ut mox dicemus.
MEDIVM igitur primi Climatis eſt, ubi maioris diei prolixitas
22Clima pri-
@um. eſt 13. horarũ, & eleuatur polus mundi ſupra circulum hemiſphęrij 16.
gradibus, & duabus tertijs unius, & dicitur Clima dia Meroes. Initium
uero eius eſt, ubi diei maioris prolixitas eſt 12. horarum, & dimidię, &
quartę unius horę, & eleuatur polus ſupra Horizontem gradibus 12.
& dimidio, & quarta unius gradus. Et extenditur eius latitudo
22Clima pri-
@um. eſt 13. horarũ, & eleuatur polus mundi ſupra circulum hemiſphęrij 16.
gradibus, & duabus tertijs unius, & dicitur Clima dia Meroes. Initium
uero eius eſt, ubi diei maioris prolixitas eſt 12. horarum, & dimidię, &
quartę unius horę, & eleuatur polus ſupra Horizontem gradibus 12.
& dimidio, & quarta unius gradus. Et extenditur eius latitudo