Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

List of thumbnails

< >
41
41
42
42
43
43
44
44
45
45
46
46
47
47
48
48
49
49
50
50
< >
page |< < of 290 > >|
47 nominatnr data ꝓportio multiplex: et ſi ſic iã in-
ter terminos eius computatis extremis reperiren­
tur tot numeri continuo ꝓportionabiles quotus
eſt numerus a quo denominatur dicta proportio
multiplex: puta quoties a. cõtinet b. vno plus.
igi­
tur ex oppoſito: ſi non reperiantur tot numeri cõ-
putatis extremis iam a. non ſe habet in tali ꝓpor­
tione multiplici ad b. ꝓportionem rationalem.
11nota.
¶ Utrum autē inter aliquos numeros date ꝓpor­
tionis a. reperiantur tot numeri continuo ꝓpor-
tionabiles computatis extremis vno plus quotꝰ
eſt numerus a quo denominatur proportio multi­
plex in qua ponitur a. ſe habere ad b. videndū eſt
vtrum inter primos numeros eius inueniant̄̄ tot
numeri continuo proportionabiles: et ſi ſic conclu­
das /  inter numeros ipſius a. reperiuntur tot nu­
meri continuo ꝓportionabiles: et ſi non inuenian­
tur tot inter primos numeros date ꝓportionis:
dicas /  inter nullos numeros eius reperiunt̄̄ tot
numeri continuo ꝓportinoabiles computatis ex­
tremis.
Patet hec conſequentia / et deductio tota
ex octaua ꝓpoſitione octaui elementorum eucli-
dis in qua habetur /  ſi inter duos numeros ceci-
derint aliqui numeri continuo ꝓportionabiles:
inter quoſcun duos in eadem ꝓportione ſe ha-
bentes cadent tot numeri continuo ꝓportionabi­
les eadem ꝓportione qua ꝓportionautur alii.
ex
qua immediate infertur /  ſi inter duos numeros
ſe habentes in ꝓportio a. ceciderint aliqui nume-
ri continuo ꝓportionabiles ꝓportiõe que eſt vna
tertia: aut vna quarta: aut vna quinta: ipſius a. in­
ter primos numeros ipſius a. tot numeri cadēt ꝓ­
portionabiles eadeꝫ ꝓportione que ſit tertia aut
quarta: aut quinta ipſius a. / igitur ex oppoſito cõ­
ſequentis ſi inter primos numeros a. proportio-
nis non reperiantur aliqui numeri continuo pro­
portionabiles ꝓportione que eſt vna tertia: vna
quarta: quinta: ipſius a. et c. nec inter aliquos nūe­
ros ipſius a. reperientur: quod fuit oſtendendum:
Et ſic patet concluſio. 221. correl. ¶ Ex quo ſequitur primo. / 
ꝓportio dupla ad nullam ꝓportionem rationa-
lem ſe habet in ꝓportione dupla: aut tripla. aut
quadrupla: aut in aliqua alia multiplici: nec quin­
tupla, nec ſextupla etc.
Probatur / quia inter pri-
mos numeros ꝓportionis duple nullus numerus
reperitur (computamus enim vnitatem pro nume­
ro).
Item inter primos numeros proportionis
quintuple qui ſunt .5. et .1. non reperiuntur aliqui
numeri continuo ꝓportionabiles adequate com­
putatis extremis / vt conſtat.
Et ſic patet etiam de
ſextupla.
Patet igitur correlarium. 332. correĺ. ¶ Sequitur
ſecundo /  nulla ꝓportio ſuperparticularis ſe ha­
bet in aliqua ꝓportione multiplici ad aliquam ꝓ­
portionem rationalem.
Patet / quia inter cuiuſli­
bet ſuperparticularis primos terminos nullꝰ re-
peritur numerus: igitur. 443. correl.
¶ Sequitur tertio /  pro­
poſita quauis proportione rationali inueſtigare
poſſumus an habeat aliquam ꝓportionem ratio­
nalem que ſe habeat ad ipſam in ꝓportione ſexq̇-
altera: ſexquitertia: ſexquiquarta etc. / vt ꝓpoſita
ꝓportione dupla: videre an ſit aliqua ꝓportio ra­
tionalis que ſe habeat ad ipſam duplam in pro-
portione ſexquialtera, ſexquitertia, aut in aliqua
alia ſuperparticulari.
Ad quod inueſtiganduꝫ et
ſciendum videndum eſt an inter primos numeros
ꝓportiouis duple aut cuiuſuis alterius rationa-
lis ſint tres numeri continuo ꝓportionabiles cõ-
putatis extremis: et ſi ſic: talis ꝓportio habet me­
dietatem rationalem: et per conſequens ſexquial­
teram rationalem ad ipſam.
Addendo enī et me-
dietatem ſui conſtituetur ſexquialtera rationalis
ad ipſaꝫ.
Et ſi inter primos numeros eius compu­
tatis extremis inueniantur quatuor numeri conti­
nuo ꝓportionabiles: ipſa habebit tertiam ratio­
nalem et per conſequens ſexquitertiam rationa-
lem ad ſeipſam: et ſi reperiuntur .5. numeri conti-
nuo ꝓportionabiles computatis extremis ip̄a ha­
bebit quartam rationalem: et per conſequens ſex­
quiquartam rationalem / et ſic conſequenter.
Et
ſic patet correlarium. 554. correl.
¶ Sequitur quarto /  ꝓpo­
ſita quauis ꝓportione rationali: inquirere et ſci-
re poterimus an habeat aliquam ſuprapartien-
tem, multiplicem ſuperparticulareꝫ, vel multipli­
cem ſuprapartientem, rationales.
vt ꝓpoſita pro­
portione octupla īueſtigare poterimus et ſcire ex
dictis an habeat ſuprabipartientem tertias ſu-
prapartientem quartas rationales etc.
Ad quod
ſciendum et inueſtigandum: conſiderandum ē an
data proportio rationalis habeat illam partem
aliquotam rationalem: hoc eſt an aliqua propor­
tio rationalis ſit tota pars aliquota eius quota
eſt illa a qua denominatur dicta proportio ſupra­
partiens, ant multiplex ſuperparticularis, aut
multiplex ſuprapartiens: quod inueſtigari et ſciri
debet ex vndecima concluſione: et ſi repperias / 
habet proportionem aliquam rationalem que ſit
talis pars aliquota eius: tunc manifeſtum ē /  ha­
bet proportionem rationalem que denominatur
a tali parte aliquota vel talibus partibus aliquo­
tis (quod dico ꝓpter ſuprapartientes) ſi vero nõ:
tunc manifeſtum eſt illam proportionem rationa­
lem propoſitam non habere proportionem ratio­
nalem denominatam a tali parte aliquota vel ta­
libus partibus.
Probatur hoc demonſtratione
particulari que equiualebit vniuerſali.
Data em̄
ꝓportione ſexdecupla volo inueſtigare et ſcire an
habeat proportionem ſupratripartientem quar-
tas ad quod inueſtigandum conſiderabo ex doc-
trina vndecime concluſionis an talis ꝓportio ſex­
decupla habeat ſubquadruplam rationaleꝫ que
ſit vna quarta eius: et inuento  ſic eo /  inter ter­
minos eius computatis extremis inueniuntur
quin numeri continuo ꝓportionabiles ꝓportio­
ne dupla: aſſeuerabo conſtanter illam proportio­
nem habere proportionem rationalem ſupertri-
partientem quartas: et multiplicem ſexquiquar-
tam et multiplicem ſupratripartientem quartas
rationales.
Quod ſic monſtratur Nam ſi ſupra il­
lam proportionem ſexdecuplam que eſt .16. ad .1.
addantur tres proportiones duple: tunc aggre-
gatum ex ſexdecupla et illis tribus duplis ſuꝑ ad­
ditis qualis eſt proportio .128. ad .1. ſe habebit ad
proportionem ſexdecuplam in proportiõe ſupra-
tripartiente quartas.
Continet enim ſexdecu-
plam et tres quartas eius.
Item triplando illam
proportionem ſexdecuplam / et addendo vnam ſui
quartam habebis ꝓportionem triplam ſexquiq̈r­
tam ad ſexdecuplam: et addendo ei duas quartas
habebis triplam ſexquialteram: et addendo ſuꝑ
illam triplatam .3. quartas habebis triplam ſu-
pratripartientem quartas rationalem ad ſexde-
cuplam.
Omnia iſta patet ex diffinitionibus ſu-
prapartiētis, multiplicis ſuperparticularis.
aut
multiplicis ſuprapartientis.
hoc addito /  cuili-
bet proportioni rationali addi poteſt queuis alia
rationalis: aggregato ex ipſis manente rationa­
li proportione.
Ex quibuſcnn enim rationalibꝰ
et quotcun: rationalis componitur: q2 alias in

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index