Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
Scan Original
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000879">
                <pb pagenum="47" xlink:href="009/01/047.jpg"/>
              menſurabilis lateri ſui quadrati, falſum erit dicere diametrum eſſe com­
                <lb/>
              menſurabilem prædicto lateri, quod autem falſum eſt, illud non eſt; igitur
                <lb/>
              impoſsibile eſt ſcire diametrum eſſe commenſurabile.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000880">
                <arrow.to.target n="marg21"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000881">
                <margin.target id="marg21"/>
              21</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000882">Hoc eodem cap. plura dicuntur de Principijs Demonſtrationis, ſiue ſcien­
                <lb/>
              tiæ, vt ſunt Dignitates, Poſitiones, Definitiones, & ſimilia, quæ quo modo
                <lb/>
              ſe habeant, & quo modo illis Demonſtrationes innitantur, optimè ex con­
                <lb/>
              templatione primi libri Elem. Euclidis percipi poteſt. </s>
              <s id="s.000883">vt propterea benè ij
                <lb/>
              ſentiant, inter quos præcipui ſunt Toletus, & Zabarella, qui aſſerunt, Ariſt.
                <lb/>
              Mathematicas ſcientias tamquam typum perfectiſsimarum ſcientiarum
                <lb/>
              ſibi ob oculos propoſuiſſe; ex quo typo veræ ſcientiæ deſcriptionem his li­
                <lb/>
              bris complectaretur.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000884">
                <arrow.to.target n="marg22"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000885">
                <margin.target id="marg22"/>
              22</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000886">Eodem tex. 5.
                <emph type="italics"/>
              (Ponit enim Arithmeticus vnitatem indiuiſibilem eſſe ſecun­
                <lb/>
              dum quantum)
                <emph.end type="italics"/>
              hoc quamquam non ponatur ab Arithmeticis expreſsè, præ­
                <lb/>
              ſupponitur tamen ab eis: nuſquam enim Euclides in totis tribus Arithme­
                <lb/>
              ticis libris, infra vnitatem deſcendit, vt propterea appareat, ipſam in quan­
                <lb/>
              titate diſcreta eſſe minimum, & indiuiſibile. </s>
              <s id="s.000887">Verum dubitabit fortè quiſ­
                <lb/>
              piam hoc modo, ſi vnitas minimum,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              indiuiſibile eſt in quanto diſcreto,
                <lb/>
              qua igitur ratione Arithmetici practici eam diuidunt in dimidium, in trien­
                <lb/>
              tem, in quadrantem, & alijs ſimiliter modis, vnde numeri illi, qui fractio­
                <lb/>
              nes appellantur, exurgunt? </s>
              <s id="s.000888">Reſpondemus,
                <expan abbr="quotieſeunq;">quotieſcunque</expan>
              vnitas diuiditur ab
                <lb/>
              Arithmeticis, tunc ipſi eam accipiunt tanquam totum quoddam
                <expan abbr="cõtinuum">continuum</expan>
                <lb/>
              in plures partes diuiſibile: ſiue tanquam aggregatum quoddam vnitatum,
                <lb/>
              quæ vnitates ſunt partes illius, vt quando dicunt, vnum horæ quadrantem,
                <lb/>
              vel duos horæ quadrantes, vel tres horæ quadrantes, accipiunt horam tan­
                <lb/>
              quam aggregatum quatuor quadrantum, & propterea numeri illi 1/4. 2/4. 3/4.
                <lb/>
              & ſimiles fractiones, nihil aliud ſunt, quam numeri partium vnius horæ: ex
                <lb/>
              quo patet huiuſmodi fractiones omnes reduci ad numeros integros, qui
                <lb/>
              enim dicit tres quadrantes 3/4. dicit tres partes alicuius totius, quod intel­
                <lb/>
              ligitur diuiſum eſſe in 4. æquales partes, ex quibus illæ tres tantummodo
                <lb/>
              numerat.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000889">
                <arrow.to.target n="marg23"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000890">
                <margin.target id="marg23"/>
              23</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000891">Tex. 9.
                <emph type="italics"/>
              (Per ſe autem,
                <expan abbr="quæcunq;">quæcunque</expan>
              & inſunt in eo, quod quid eſt, vt triangulo li­
                <lb/>
              nea, & lineæ punctum; ſubſtantia
                <expan abbr="namq;">namque</expan>
              ipſorum ex his eſt, & in oratione dicen­
                <lb/>
              te, quid eſt, inſunt)
                <emph.end type="italics"/>
              aggreditur explicare quænam ſint ea, quæ per ſe dicun­
                <lb/>
              tur:
                <expan abbr="quotq́">quotque</expan>
              ; modis dicatur aliquid per ſe. </s>
              <s id="s.000892">quorum primus eſt, ea ſcilicet,
                <lb/>
              per ſe de aliquo ſubiecto dici,
                <expan abbr="quæcunq;">quæcunque</expan>
              in definitione illius ponuntur, cu­
                <lb/>
              iuſmodi ſunt linea, & punctum, quæ per ſe prædicantur, illa de triangulo,
                <lb/>
              iſtud de linea; in definitione enim trianguli ponitur linea recta, quia linea
                <lb/>
              recta dum terminat illam ſuperficiem, quæ dicitur triangulus illi trianguli
                <lb/>
              naturam impertitur, & ideo triangulus definitur ſic, triangulus eſt figura
                <lb/>
              tribus lineis rectis terminata. </s>
              <s id="s.000893">ſimiliter in definitione lineæ, non infinitæ,
                <lb/>
              ſed finitæ, & terminatæ ponitur punctum, quia duo puncta, quæ ſunt extre­
                <lb/>
              ma illius, faciunt, vt ea ſit line a finita, & definitur ſic, linea finita eſt lon­
                <lb/>
              gitudo, cuius extrema ſunt puncta. </s>
              <s id="s.000894">quamuis autem hæc definitio apud Eu­
                <lb/>
              clidem expreſſa non habeatur, tamen ex definitionibus ipſius præſertim ſe­
                <lb/>
              cunda, tertia, & quarta elici poteſt.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000895">
                <arrow.to.target n="marg24"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000896">
                <margin.target id="marg24"/>
              24</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000897">Eodem tex. 9.
                <emph type="italics"/>
              (Et
                <expan abbr="quibuſcunq;">quibuſcunque</expan>
              inexiſtentium ipſis, ipſæ ſunt in oratione, quid
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>