Vitruvius
,
De architectura libri decem
,
1567
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 339
>
[Note]
Page: 34
[Note]
Page: 34
[Note]
Page: 34
[Note]
Page: 34
[Note]
Page: 35
[Note]
Page: 35
[Note]
Page: 35
[Note]
Page: 35
[Note]
Page: 35
[Note]
Page: 35
[Note]
Page: 36
[Note]
Page: 36
[Note]
Page: 36
[Note]
Page: 36
[Note]
Page: 36
[Note]
Page: 36
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 339
>
page
|<
<
(15)
of 412
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div40
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
40
">
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s1614
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
15
"
file
="
514.01.047
"
n
="
47
"
rhead
="
PRIMVS.
"/>
paſſon, diapaſon cum diateſſaron, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1615
"
xml:space
="
preserve
">diapente diapaſſon. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1616
"
xml:space
="
preserve
">Ratio horum nominum ſuo loco explicabitur Muſi
<
lb
/>
ci Arithmeticis nominibus uti noluerunt: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1617
"
xml:space
="
preserve
">Sed duplœ loco diapaſon, ſeſquialterœ diapente, ſeſquitertiœ dia-
<
lb
/>
teſſaron uti uoluerunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1618
"
xml:space
="
preserve
">cauſa ſuo loco reddetur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1619
"
xml:space
="
preserve
">neceſſe uerò est, ( modo iucundiſſimè ad aures pertinere de-
<
lb
/>
beant ſoni, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1620
"
xml:space
="
preserve
">uoces:) </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1621
"
xml:space
="
preserve
">ut inter grauem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1622
"
xml:space
="
preserve
">acutum ſonum proportio cadat: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1623
"
xml:space
="
preserve
">ſimile quid in stellarum conſen-
<
lb
/>
ſu ineſſe opus eſt, ut earum in terris uirtus efficacior ſit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1624
"
xml:space
="
preserve
">Regulæ igitur Arithmetici efficiunt Muſicam, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1625
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Aſtrologiam inter ſe conuenire: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1626
"
xml:space
="
preserve
">quoniam proportio & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1627
"
xml:space
="
preserve
">comparatio communis eſt omnibus rebus: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1628
"
xml:space
="
preserve
">quœ ſub men
<
lb
/>
ſuram, numerum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1629
"
xml:space
="
preserve
">pondus collocantur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1630
"
xml:space
="
preserve
">Sed Geometricæ regulœ, quœ ad Opticen transferuntur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1631
"
xml:space
="
preserve
">ad ea
<
lb
/>
quœin cœlo uidentur, ab Aſtronomis ſumuntur, quatenus ij rationem reddunt radiorum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1632
"
xml:space
="
preserve
">aſpectuum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1633
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
interuallorum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1634
"
xml:space
="
preserve
">hinc eſt quòd Aſtrologia non ſolum cum ipſa Muſica, ſed etiam cum Geometria commumonem
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.047-01
"
xlink:href
="
note-514.01.047-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
babeat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1635
"
xml:space
="
preserve
">quatenus Optice ab ipſa Geometria lineam ſumit, quæ radius efficitur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1636
"
xml:space
="
preserve
">cum uiſus additur: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1637
"
xml:space
="
preserve
">quœ igitur
<
lb
/>
dicta ſunt, his infraſcriptis deſcrim inibus innoteſcunt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1638
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1639
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Ergo</
emph
>
ſatis abundè uidetur feciſſe, qui ex ſingulis doctrinis partes, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1640
"
xml:space
="
preserve
">rationes earum mediocriter
<
lb
/>
habet notas eas, quæ neceſſariæ ſunt ad Architecturam, uti ſi quid de his rebus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1641
"
xml:space
="
preserve
">artibus iudicare,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1642
"
xml:space
="
preserve
">probare opus fuerit, ne deſiciatur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1643
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s1644
"
xml:space
="
preserve
">Huiuſmodi terminus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1645
"
xml:space
="
preserve
">modus eſt in perdiſcendis tot ſcientijs, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1646
"
xml:space
="
preserve
">diſciplinis: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1647
"
xml:space
="
preserve
">ſed quoniã ſupra dictum eſt{non
<
lb
/>
enim debet, nec potes̄t eſſe Architectus Grammaticus, ut Aristarchus } & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1648
"
xml:space
="
preserve
">reliqua, ideò hic declarat illud,
<
lb
/>
non debet, inquiens.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1649
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1650
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Qvibvs</
emph
>
autem natura tantum tribuit ſolertiæ, acuminis, memoriæ, ut poſsint Geometriam,
<
lb
/>
Aſtrologiam, Muſicen, cæterasq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1651
"
xml:space
="
preserve
">diſciplinas penitus habere notas: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1652
"
xml:space
="
preserve
">prætereunt officia Architccto-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.047-02
"
xlink:href
="
note-514.01.047-02a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
rum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1653
"
xml:space
="
preserve
">efficiuntur Mathematici: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1654
"
xml:space
="
preserve
">itaque faciliter contra eas diſciplinas diſputare poſſunt, quod pluri-
<
lb
/>
bus telis diſciplinarum ſunt armati. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1655
"
xml:space
="
preserve
">hi autem inueniuntur raro.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1656
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s1657
"
xml:space
="
preserve
">Licet Architectus diuino quodam munere perfectè diſciplinas conſequi poſſet, non eſſet tamen Architectus
<
lb
/>
uocandus ob eam perfectionem: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1658
"
xml:space
="
preserve
">nam ſic eruditus extra terminos Architecturæ egrederetur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1659
"
xml:space
="
preserve
">non quatenus
<
lb
/>
Architectus eas calleret, ac propterea ualidior Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1660
"
xml:space
="
preserve
">ratio fit contra Pythium Atchitectum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1661
"
xml:space
="
preserve
">quoniam pri-
<
lb
/>
mum ostenſum eſt ab experientia illius opinionem infirmam eſſe: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1662
"
xml:space
="
preserve
">postea ratione id fieri non poſſe comprobatum
<
lb
/>
eſt, ac demum etiam ſi fieri poſſet, non eſſet conueniens. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1663
"
xml:space
="
preserve
">ſimilibus his argumentis Plato, Ariſtoteles, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1664
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Galenus uti ſolent, cum illi de oratoris munere, hic de iudicis officio loquitur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1665
"
xml:space
="
preserve
">igitur hoc loco dicam rem ma-
<
lb
/>
ximè animaduertendam: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1666
"
xml:space
="
preserve
">ſi quis igitur ſciret, quibus terminis quœq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1667
"
xml:space
="
preserve
">ars, uel ſcientia clauderetur, ſtatimq́ue
<
lb
/>
noſceret, ſi quis extra eos exiret, proculdubio tot, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1668
"
xml:space
="
preserve
">tam pulchras res inueniret, ut admirationi omnibus
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.047-03
"
xlink:href
="
note-514.01.047-03a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
eſſet: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1669
"
xml:space
="
preserve
">nam qui rerum proprietates habet, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1670
"
xml:space
="
preserve
">diſcrimina earum tenet, facile & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1671
"
xml:space
="
preserve
">communiones, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1672
"
xml:space
="
preserve
">ſimilitudi-
<
lb
/>
nes habere potest. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1673
"
xml:space
="
preserve
">Sed rarior es admodum ſunt huiuſmodi homines. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1674
"
xml:space
="
preserve
">Prætereaſæpe incidit diſputatio de prin-
<
lb
/>
cipijs alicuius ſcientiœ ſœpe de ijs, quæ ſub illis principijs continentur, nullus artifex de principijs ſuis diſputat
<
lb
/>
contra ea negantes, modo in ſua ſcientia permaneat: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1675
"
xml:space
="
preserve
">nam cum principijs nihil ſit prius, quomodo concludere
<
lb
/>
de principijs aliquid potest; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1676
"
xml:space
="
preserve
">cum concluſio ex antecedentibus proficiſcatur? </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1677
"
xml:space
="
preserve
">quod ſi diſputare uellet, extra ter-
<
lb
/>
minos, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1678
"
xml:space
="
preserve
">limites ſuœartis egredieum eſſet neceſſe, communioremq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1679
"
xml:space
="
preserve
">ſcientiam, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1680
"
xml:space
="
preserve
">ampliorem aſciſceret,
<
lb
/>
qua probare poſſet ea, quœ de principijs. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1681
"
xml:space
="
preserve
">hinc Vitruuius dicit.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1682
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1683
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Itaqve</
emph
>
faciliter contra eas diſciplinas diſputare poſſunt, quod pluribus telis diſciplinarum ſunt
<
lb
/>
armati. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1684
"
xml:space
="
preserve
">hi autem inueniuntur raro, ut aliquando fuerunt Ariſtarchus Samius philoſophus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1685
"
xml:space
="
preserve
">Archi-
<
lb
/>
ta Tarentinus, Philolausq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1686
"
xml:space
="
preserve
">Apollonius Pergameus, Erathoſthenes Cyreneus, Archimedes, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1687
"
xml:space
="
preserve
">Sco-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.047-04
"
xlink:href
="
note-514.01.047-04a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
pinas ab Syracuſiis, qui multas res organicas, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1688
"
xml:space
="
preserve
">Geometricas, numero, naturalibusq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1689
"
xml:space
="
preserve
">rationibus in-
<
lb
/>
uentas; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1690
"
xml:space
="
preserve
">atque explicatas poſteris reliquerunt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1691
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s1692
"
xml:space
="
preserve
">De his omnibus Plinius, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1693
"
xml:space
="
preserve
">alij, alibiq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1694
"
xml:space
="
preserve
">etiam Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1695
"
xml:space
="
preserve
">cui: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1696
"
xml:space
="
preserve
">magis credendum eſt: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1697
"
xml:space
="
preserve
">cœterum animaduertenda
<
lb
/>
eſt ſequens argumentatio.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1698
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1699
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Cvm</
emph
>
ergo talia ingenia naturali ſolertia non paſsim cunctis gentibus, ſed paucis uiris habere con
<
lb
/>
cedatur, officium uerò Architecti omnibus eruditionibus debeat eſſe exercitatum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1700
"
xml:space
="
preserve
">ratio propter
<
lb
/>
amplitudinem rei permittat, non iuxta neceſsitates ſummas, ſed etiam mediocres ſcientias habere di-
<
lb
/>
ſciplinarum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1701
"
xml:space
="
preserve
">Peto Cæſar & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1702
"
xml:space
="
preserve
">a te, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1703
"
xml:space
="
preserve
">ab alijs, qui mea uolumina ſunt lecturi, ut ſi quid parum ad Artis
<
lb
/>
Grammaticę regulam fuerit explicatum, ignoſcatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1704
"
xml:space
="
preserve
">Namq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1705
"
xml:space
="
preserve
">non uti ſummus Philoſophus nec Rhetor
<
lb
/>
diſertus, nec Grammaticus ſummis rationibus artis exercitatus, ſed ut Architectus his literis imbutus
<
lb
/>
hæc niſus ſum ſcribere.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1706
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s1707
"
xml:space
="
preserve
">Maximx circunductione, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1708
"
xml:space
="
preserve
">plena oratione concludit Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1709
"
xml:space
="
preserve
">quod ut intelligatur, ſciendum est, cum quis
<
lb
/>
ampla oratione uti uelit, ad circunductionem ſe uertit: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1710
"
xml:space
="
preserve
">eſt enim circunductio quœdam orationis forma, qua
<
lb
/>
diu ſuſpenſus legentis, uel audientis animus tenetur, priuſquàm ad finem perueniatur: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1711
"
xml:space
="
preserve
">cum igitur alius ſenſus
<
lb
/>
requiritur, utiſolemus huiuſmodi particulis, cum, quanꝗ̃, non ſolum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1712
"
xml:space
="
preserve
">alijs ſimilibus, ex his pluribus uti-
<
lb
/>
tur Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1713
"
xml:space
="
preserve
">in hac circunductione, donec ad finem perueniat, colligatq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1714
"
xml:space
="
preserve
">ibi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1715
"
xml:space
="
preserve
">Peto Cœſar abs te, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1716
"
xml:space
="
preserve
">ab his, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1717
"
xml:space
="
preserve
">re-
<
lb
/>
liqua. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1718
"
xml:space
="
preserve
">Plena autem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1719
"
xml:space
="
preserve
">referta oratio est argumentis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1720
"
xml:space
="
preserve
">rationibus: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1721
"
xml:space
="
preserve
">nam a rerum natura argumentatur
<
lb
/>
cum dicit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1722
"
xml:space
="
preserve
">Sed paucis uiris habere concedatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1723
"
xml:space
="
preserve
">Et ab officio Architecti, cum dicit, {officium uerò Archi-
<
lb
/>
tecti omnibus eruditionibus } inde ab rebus ipſis, cum dicit { & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1724
"
xml:space
="
preserve
">ratio propter amplitudmem rei permit-
<
lb
/>
tat} ac tandem ſenſum colligit { Peto Cæſar abſte,} ſimili orationis forma utitur Ariſtoteles primo Rheto-
<
lb
/>
ricorum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1725
"
xml:space
="
preserve
">eſt pulcherrima referta, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1726
"
xml:space
="
preserve
">plena & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1727
"
xml:space
="
preserve
">magnitudini orationis maximè accommodata. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1728
"
xml:space
="
preserve
">Ignoſcent-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.047-06
"
xlink:href
="
note-514.01.047-06a
"
xml:space
="
preserve
">60</
note
>
</
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>