Gravesande, Willem Jacob 's, Physices elementa mathematica, experimentis confirmata sive introductio ad philosophiam Newtonianam; Tom. 1
page |< < (321) of 824 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1651" type="section" level="1" n="400">
          <pb o="321" file="0435" n="477" rhead="MATHEMATICA. LIB. H. CAP. XVII."/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1654" type="section" level="1" n="401">
          <head xml:id="echoid-head543" xml:space="preserve">
            <emph style="sc">Experimentum</emph>
          18.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11537" xml:space="preserve">Ex vitro conflantur homuli altitudinis circiter unius pol-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0435-01" xlink:href="note-0435-01a" xml:space="preserve">1119.</note>
            licis cum ſemiſſe; </s>
            <s xml:id="echoid-s11538" xml:space="preserve">cavi hi ſunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11539" xml:space="preserve">aëre replentur, foramen-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0435-02" xlink:href="note-0435-02a" xml:space="preserve">TAB. XLIV.
                <lb/>
              fig. 2.</note>
            que exiguum in pedum altero datur. </s>
            <s xml:id="echoid-s11540" xml:space="preserve">Ut aquâ paululum le-
              <lb/>
            viores ſint etiam requiritur. </s>
            <s xml:id="echoid-s11541" xml:space="preserve">Aquâ vaſe
              <emph style="sc">A</emph>
            B contentâ im-
              <lb/>
            merguntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s11542" xml:space="preserve">Vas hoc altitudinem habet unius pedis, aut
              <lb/>
            quindecim pollicum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11543" xml:space="preserve">veſicâ obtegitur, quæ ſuperiori
              <lb/>
            vaſis parti firmiter alligatur, relictâ aëris bullâ inter veſi-
              <lb/>
            cam & </s>
            <s xml:id="echoid-s11544" xml:space="preserve">aquæ ſuperficiem. </s>
            <s xml:id="echoid-s11545" xml:space="preserve">Si digito veſica comprimatur,
              <lb/>
            in minus ſpatium aër memoratus redigitur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11546" xml:space="preserve">aquæ ſuper-
              <lb/>
            ficies magis comprimitur; </s>
            <s xml:id="echoid-s11547" xml:space="preserve">aqua magis compreſſa homun-
              <lb/>
            culos intrat per foramina in illorum pedibus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11548" xml:space="preserve">aërem
              <lb/>
            in ipſis magis comprimit. </s>
            <s xml:id="echoid-s11549" xml:space="preserve">Graviores homuli facti fundum
              <lb/>
            vafis petunt, citius aut lentius pro foraminis magnitudine,
              <lb/>
            etiam pro gravitate ſpecifica homuncionum magis aut
              <lb/>
            minus cum aquæ gravitate ſpecifica congruente. </s>
            <s xml:id="echoid-s11550" xml:space="preserve">Subla-
              <lb/>
            to digito minus in homulis compreſſus aër ſeſe expandit,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s11551" xml:space="preserve">aquam expellit, iterumque ad aquæ ſuperficiem adſcen-
              <lb/>
            dunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s11552" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1656" type="section" level="1" n="402">
          <head xml:id="echoid-head544" xml:space="preserve">
            <emph style="sc">Experimentum</emph>
          19.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11553" xml:space="preserve">Animalia ad vivendum aëre indigent. </s>
            <s xml:id="echoid-s11554" xml:space="preserve">Si animal quod-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0435-03" xlink:href="note-0435-03a" xml:space="preserve">1120.</note>
            cunque vitro V includudatur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11555" xml:space="preserve">aër exhauriatur, ſtatim vio-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0435-04" xlink:href="note-0435-04a" xml:space="preserve">TAB. XLIV.
                <lb/>
              fig. 3.</note>
            lento motu agitatur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11556" xml:space="preserve">ni ſubito aër iterum admittatur,
              <lb/>
            vitæ expers cadit. </s>
            <s xml:id="echoid-s11557" xml:space="preserve">Dantur quædam animalia quæ diutius
              <lb/>
            in loco evacuato vivnt. </s>
            <s xml:id="echoid-s11558" xml:space="preserve">Inflantur animalium corpora,
              <lb/>
            dum, ſublatâ externâ preſſione, aër, aut fluidum quod-
              <lb/>
            cunque elaſticum, in vaſis ſeſe expandit.</s>
            <s xml:id="echoid-s11559" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1658" type="section" level="1" n="403">
          <head xml:id="echoid-head545" xml:space="preserve">
            <emph style="sc">Experimentum</emph>
          20.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11560" xml:space="preserve">Quidam etiam piſces ſine aëre vivere nequeunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s11561" xml:space="preserve">in aliis
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0435-05" xlink:href="note-0435-05a" xml:space="preserve">1121.</note>
            nulla fere obſervatur mutatio, niſi quod oculi inflentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s11562" xml:space="preserve">Ex-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0435-06" xlink:href="note-0435-06a" xml:space="preserve">TAB. XLIV
                <lb/>
              fig. 44</note>
            perimenta circa piſces inſtituenda ſunt in vitro V, quod
              <lb/>
            orbi antliæ pneumaticæ imponitur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11563" xml:space="preserve">foramini, per quod
              <lb/>
            aër exhauritur, jungitur tubus ad vitri partem ſuperiorem
              <lb/>
            fere pertingens; </s>
            <s xml:id="echoid-s11564" xml:space="preserve">aqua infunditur; </s>
            <s xml:id="echoid-s11565" xml:space="preserve">piſces in hanc injiciun-
              <lb/>
            tur; </s>
            <s xml:id="echoid-s11566" xml:space="preserve">operculo vitrum clauditur; </s>
            <s xml:id="echoid-s11567" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s11568" xml:space="preserve">pars vitri ſuperior </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>