Gravesande, Willem Jacob 's, Physices elementa mathematica, experimentis confirmata sive introductio ad philosophiam Newtonianam; Tom. 1
page |< < (322) of 824 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1658" type="section" level="1" n="403">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11568" xml:space="preserve">
              <pb o="322" file="0436" n="478" rhead="PHYSICES ELEMENTA"/>
            cuatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s11569" xml:space="preserve">Sublata aëris preſſione in aquæ ſuperficiem ſeſe aër
              <lb/>
            in piſcis corpore expandit, quo hic levior factus in aquam
              <lb/>
            deſcendere nequit.</s>
            <s xml:id="echoid-s11570" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1660" type="section" level="1" n="404">
          <head xml:id="echoid-head546" xml:space="preserve">
            <emph style="sc">Experimentum</emph>
          21.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11571" xml:space="preserve">In aëre compreſſo Experimenta circa animalia inſtituun-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0436-01" xlink:href="note-0436-01a" xml:space="preserve">1122.</note>
            tur, ope machinæ ſuperius deſcriptæ . </s>
            <s xml:id="echoid-s11572" xml:space="preserve">In hoc caſu
              <note position="left" xlink:label="note-0436-02" xlink:href="note-0436-02a" xml:space="preserve">TAB. XLIV.
                <lb/>
              fig. 5.</note>
            ſubito animalia moriuntur, quia compreſſione aëris va-
              <lb/>
              <note symbol="*" position="left" xlink:label="note-0436-03" xlink:href="note-0436-03a" xml:space="preserve">1111.</note>
            ſa in corpore non franguntur, ſi tamen diutius in tali aëre
              <lb/>
            degant, noxius illis eſt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11573" xml:space="preserve">etiam in compreſſione majori,
              <lb/>
            brevi tempore pereunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s11574" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1662" type="section" level="1" n="405">
          <head xml:id="echoid-head547" xml:space="preserve">
            <emph style="sc">Experimentum</emph>
          22.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11575" xml:space="preserve">Fluida pleraque aërem, aut aliud fluidum elaſticum con-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0436-04" xlink:href="note-0436-04a" xml:space="preserve">1123.</note>
            tinent; </s>
            <s xml:id="echoid-s11576" xml:space="preserve">quando vitro obteguntur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11577" xml:space="preserve">aër ex hoc extrahitur
              <lb/>
            fluidum elaſticum ſeſe ſeparat, dilatat & </s>
            <s xml:id="echoid-s11578" xml:space="preserve">exit. </s>
            <s xml:id="echoid-s11579" xml:space="preserve">In hoc caſu
              <lb/>
            ſæpiſſime fluidi violentiſſimam obſervamus ebullitionem.</s>
            <s xml:id="echoid-s11580" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1664" type="section" level="1" n="406">
          <head xml:id="echoid-head548" xml:space="preserve">CAPUT XVIII.</head>
          <head xml:id="echoid-head549" xml:space="preserve">Variarum Machinarum, quarum Actio ab Aëre
            <lb/>
          pendet, Deſcriptio, & harum Effectuum
            <lb/>
          Explicatio.</head>
          <head xml:id="echoid-head550" xml:space="preserve">
            <emph style="sc">Experimentum</emph>
          1.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11581" xml:space="preserve">TUbi incurvi a S b extremitas a aquâ immergitur, dum
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0436-05" xlink:href="note-0436-05a" xml:space="preserve">1124.</note>
            extremitas b infra aquæ ſuperficiem deſcendit. </s>
            <s xml:id="echoid-s11582" xml:space="preserve">Siſu-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0436-06" xlink:href="note-0436-06a" xml:space="preserve">TAB. XLV.
                <lb/>
              fig. 1.</note>
            gendo, aut quocunque alio modo, aëre evacuetur tubus,
              <lb/>
            fluet aqua per b. </s>
            <s xml:id="echoid-s11583" xml:space="preserve">Hæc machina ſipho vocatur.</s>
            <s xml:id="echoid-s11584" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11585" xml:space="preserve">Hujus effectus a preſſione aëris pendet; </s>
            <s xml:id="echoid-s11586" xml:space="preserve">qui aquam in
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0436-07" xlink:href="note-0436-07a" xml:space="preserve">1125.</note>
            ſiphonem pellit, premens in ſuperficiem aquæ vaſe contentæ;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s11587" xml:space="preserve">premit etiam aër in aquam ex orificio b exeuntem, illam-
              <lb/>
            que ſuſtinet; </s>
            <s xml:id="echoid-s11588" xml:space="preserve">preſſiones hæ ſunt æquales, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11589" xml:space="preserve">in ſuperiori
              <lb/>
            parte ſiphonis contrarie agunt, ibique valent Atmoſphæræ
              <lb/>
            pondus, demto pondere columnarum aquearum, quæ a
              <lb/>
            preſſionibus ſuſtinentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s11590" xml:space="preserve">Columna aquea in crure S b al-
              <lb/>
            titudine oppoſitam columnam ſuperat; </s>
            <s xml:id="echoid-s11591" xml:space="preserve">ergo a parte b S </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>