1trix, vel corpus prius impactum;
ergo eſt alia cauſa præſens, quæ mi
nuitur; voco impetum.
nuitur; voco impetum.
Quintò corpus graue deorſum cadens accelerat ſuum motum, vt patet
experientia; quæ maximè clara eſt in funependulis, de qua in ſequen
tibus libris; igitur debet eſſe cauſa huius motus velocioris; non eſt au
tem ſubſtantia lapidis, nec grauitas per Ax. 12. nec aliud quidpiam ex
trinſecum, vt videbimus ſuo loco; igitur aliquid aliquid intrinſecum,
voco impetum. Igitur certum eſt dari impetum; qui certè tribui non
poteſt, vel vlli connotationi, vel alteri exigentiæ, vt conſtat ex
dictis.
experientia; quæ maximè clara eſt in funependulis, de qua in ſequen
tibus libris; igitur debet eſſe cauſa huius motus velocioris; non eſt au
tem ſubſtantia lapidis, nec grauitas per Ax. 12. nec aliud quidpiam ex
trinſecum, vt videbimus ſuo loco; igitur aliquid aliquid intrinſecum,
voco impetum. Igitur certum eſt dari impetum; qui certè tribui non
poteſt, vel vlli connotationi, vel alteri exigentiæ, vt conſtat ex
dictis.
Diceret fortè alius hæc omnia eſſe dubia;
nam fieri poteſt vt Deus
tantùm moueat; quod ſine impetu fieri poſſe certum eſt; Reſp. equi
dem per miraculum hoc fieri poſſe; ſed quemadmadum certum eſt phy
ſicè ignem applicatum calefacere, niuem frigefacere, & modò calamum
à me hæc ſcribente moueri, ita certum oſt phyſicè ſagittam à ſagittario
emitti, & pilam à proiiciente, &c. adde quod Deus, vt auctor naturæ
eſt, agit tantùm; vel deſinit agere iuxta exigentiam cauſarum ſecunda
rum; denique cauſam phyſicè appello, ex cuius applicatione nunquam
non ſequitur effectus per Ax.11. num.1.
tantùm moueat; quod ſine impetu fieri poſſe certum eſt; Reſp. equi
dem per miraculum hoc fieri poſſe; ſed quemadmadum certum eſt phy
ſicè ignem applicatum calefacere, niuem frigefacere, & modò calamum
à me hæc ſcribente moueri, ita certum oſt phyſicè ſagittam à ſagittario
emitti, & pilam à proiiciente, &c. adde quod Deus, vt auctor naturæ
eſt, agit tantùm; vel deſinit agere iuxta exigentiam cauſarum ſecunda
rum; denique cauſam phyſicè appello, ex cuius applicatione nunquam
non ſequitur effectus per Ax.11. num.1.
Dicerent alij hoc totum prouenire à corpuſculis;
vel atomis, vel fila
mentis ſine vlla actione; equidem non reiicio corpuſcula, & perennia
corporum effluuia: Dico tamen primò globum quieſcentem humi ha
bere ſaltem aliquas partes quieſcentes, vel immobiles; quis hoc neget?
immò maximam ſuarum partium partem; igitur cum deinde proiicitur
idem globus, illæ partes mouentur; dari igitur debet cauſa huius motus
per Ax.8, igitur impetus: nec dicas moueri illas partes à corpuſculis; quia
antè erant eadem, immò plura corpuſcula; & tamen non mouebant: igi
tur non ſunt cauſa huius motus per Ax.12. Dices excitari; ſed quid hoc
eſt excitari? vel enim mutantur, vel non mutantur; ſecundum dici
non poteſt; quia vt excitentur, ex non excitatis mutari debent; igitur
per aliquid: deinde quid eſt illa excitatio, niſi impulſio; igitur ſi mouen
tur illa corpuſcula, & excitantur à potentia motrice, etiam partes prius
immobiles mouebuntur, & excitabuntur per Ax.12. quia ſunt applicatæ
cauſæ neceſſariæ.
mentis ſine vlla actione; equidem non reiicio corpuſcula, & perennia
corporum effluuia: Dico tamen primò globum quieſcentem humi ha
bere ſaltem aliquas partes quieſcentes, vel immobiles; quis hoc neget?
immò maximam ſuarum partium partem; igitur cum deinde proiicitur
idem globus, illæ partes mouentur; dari igitur debet cauſa huius motus
per Ax.8, igitur impetus: nec dicas moueri illas partes à corpuſculis; quia
antè erant eadem, immò plura corpuſcula; & tamen non mouebant: igi
tur non ſunt cauſa huius motus per Ax.12. Dices excitari; ſed quid hoc
eſt excitari? vel enim mutantur, vel non mutantur; ſecundum dici
non poteſt; quia vt excitentur, ex non excitatis mutari debent; igitur
per aliquid: deinde quid eſt illa excitatio, niſi impulſio; igitur ſi mouen
tur illa corpuſcula, & excitantur à potentia motrice, etiam partes prius
immobiles mouebuntur, & excitabuntur per Ax.12. quia ſunt applicatæ
cauſæ neceſſariæ.
Dico ſecundò minimum ex his corpuſculis non ſemper moueri;
po
teſt enim ſiſtere; quis hoc neget? igitur ſi modò mouetur, modò quieſ
cit, motus ab eo diſtinguitur per Th.1. igitur mouetur per impetum, de
quo infrà.
teſt enim ſiſtere; quis hoc neget? igitur ſi modò mouetur, modò quieſ
cit, motus ab eo diſtinguitur per Th.1. igitur mouetur per impetum, de
quo infrà.
Igitur datur neceſſariò impetus, ſine quo non poſſunt explicari prædi
ctæ omnes hypotheſes, contra quem ſunt quidem grauiſſimæ difficultates,
quas ſenſim in ſequentibus Theorematis, in quibus explicantur pro
prietates huius impetus, diſcutiemus.
ctæ omnes hypotheſes, contra quem ſunt quidem grauiſſimæ difficultates,
quas ſenſim in ſequentibus Theorematis, in quibus explicantur pro
prietates huius impetus, diſcutiemus.
Diceret aliquis lapidem impulſum ab aëre deinde propelli;
ſed aër po
tius reſiſtit motui; vt conſtat experientiâ; ſed hoc ſoluemus infrà.
tius reſiſtit motui; vt conſtat experientiâ; ſed hoc ſoluemus infrà.