Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 30
[out of range]
>
<
1 - 30
[out of range]
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
461
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg2846
"/>
<
lb
/>
Sed, iudicio meo, quantum hoc in deſignando loco cæli facere neceſſe eſt. </
s
>
<
s
>tantum à terræ partibus
<
lb
/>
abhorret: ſunt enim partes eius continuæ & in toto;
<
expan
abbr
="
ideoq́ue
">ideoque</
expan
>
in loco in potentia, niſi fortè refera
<
lb
/>
tur id ad partes illas quæ mouentur adhuc, vt mediam abſolutè conſequantur: facilè autem ſic ta
<
lb
/>
lis deſcriptio defendi poterit. </
s
>
<
s
>Quocirca dicemus, loci definitionem quæ tradita eſt 4. Phyſ. eius
<
lb
/>
eſſe, qui eſt ſecundùm famam, ſicut aliquandò monebat Auerroës; ad hunc verò noſtrum qui
<
lb
/>
naturalis eſt; analogicè accommodari. </
s
>
<
s
>Quod autem dicitur, loci proprietates eſſe continere, &
<
lb
/>
æqualem eſſe locato. </
s
>
<
s
>Vt contineat etiam locus hic audiuimus nuper: eſſe verò æqualem, aut dice
<
lb
/>
mus illius loci proprium eſſe, qui vulgò accipitur: aut æqualitatem eſſe primorum terminorum
<
lb
/>
coniunctim acceptorum; aut etiam eo, quo dictum eſt modo: ductis lineis à centro; quæ partem,
<
lb
/>
quæ mouetur, cum eius ſuperficie claudant. </
s
>
<
s
>Quid ſi etiam dicamus eam conditionem non eſſe
<
lb
/>
in loco naturali neceſſariam,
<
expan
abbr
="
ſolumq́
">ſolumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſufficere, ſi æqualitas priuatiuè ſumatur, ideſt, quia locus &
<
lb
/>
id quod eſt in loco, non ſint inæqualia: quoniam ſicut alia corpora quæ ſunt in eo loco, quem fa
<
lb
/>
ma fert, per ſuperficiem. </
s
>
<
s
>ita, vt ea quæ eſt locati, ſit æqualis ſuperficiei continentis: ſic grauia ſint in
<
lb
/>
loco ſecundùm terminum qui quidem medio ipſi non ſit inæqualis? </
s
>
<
s
>Nolim verò te hànc diſtin
<
lb
/>
ctionem habere ſuſpectam, cùm ſit Ariſtotelica, cum primò tributa ſit æqualitas infinitis duobus
<
lb
/>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quorum quia terminus eſt nullus, iure æqua dici non poſſunt, ſed quoad vnum altero maius mi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg2847
"/>
<
lb
/>
nuſúe non eſt, poſteà duabus vnitatibus. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Quod item opponitur: locum naturalem ſenſilibus qua
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg2848
"/>
<
lb
/>
litatibus in ſignitum eſſe, nullam autem huiuſmodi poſſe tribui centro: reſpondemus, eas aut in
<
lb
/>
loco contineri, vt aiunt, formaliter & actu, aut virtute: tale verò
<
expan
abbr
="
centrũ
">centrum</
expan
>
eſſe defendimus ex iis quæ
<
lb
/>
de ſpatio corporum caducorum vniuersè pro D. Thoma ſuprà diſſeruimus. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Atq.
">Atque</
expan
>
hæc de terræ
<
expan
abbr
="
gra-uiumq́
">gra
<
lb
/>
uiumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>omnium loco decernantur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2816
"/>
a Zimara
<
lb
/>
Theor. 28.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2817
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2818
"/>
b 4. Phyſ.
<
lb
/>
T. 26.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2819
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2820
"/>
c Lib. de
<
lb
/>
ſenſ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2821
"/>
d 2. de cęl.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>T. 99.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2822
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2823
"/>
e 4 de cęl.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>T. 39.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2824
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2825
"/>
a Pet. </
s
>
<
s
>V.
<
lb
/>
ex lib. de
<
lb
/>
centro gr.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>pl.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2826
"/>
b cod. </
s
>
<
s
>lib.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Prop. 4.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2827
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2828
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2829
"/>
c 4 de cęl.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>T. 22.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2830
"/>
d 2. Met.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2831
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2832
"/>
e 4. Phyſ.
<
lb
/>
T. 42.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2833
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2834
"/>
a Lib. 1. de
<
lb
/>
his
<
expan
abbr
="
q̃
">quae</
expan
>
veh. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
ĩ
">in</
expan
>
<
lb
/>
aqs Prop.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>2.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2835
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2836
"/>
b Prop. 1.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2837
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2838
"/>
c 4. de cęl.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>T. 23.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2839
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2840
"/>
d Lib. de
<
lb
/>
inceſſ. </
s
>
<
s
>ani
<
lb
/>
mal.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2841
"/>
e 4. de cęl.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2842
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2843
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2844
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2845
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2846
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2847
"/>
a 1. Phyſ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg2848
"/>
b 13. Met.
<
lb
/>
c. 8.</
s
>
</
p
>
<
figure
id
="
fig6
"
number
="
8
"/>
<
figure
id
="
fig7
"
number
="
9
"/>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Nonnulla de definitione grauis & leuis afferuntur. </
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>IX
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>HINC optimè intelligetur, quid graue ſit, quid etiam leue:
<
expan
abbr
="
nanq.
">nanque</
expan
>
graue id eſt quod fertur ad
<
lb
/>
medium mundi per ſe, accidit
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
illi, vt feratur ad medium terræ: hoc
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
eſt infrà, quo grauia
<
lb
/>
ſecundùm naturam aguntur, & vbi ſuapte natura quieſcunt: leue contra, quod à medio mouetur
<
lb
/>
& ad alterum
<
expan
abbr
="
extremũ
">extremum</
expan
>
, quod eſt cęlum, ſiue eius concaua ſuperficies, & dicitur ſuprà. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
id ſuo
<
lb
/>
pte nixu,
<
expan
abbr
="
ibidemq́
">ibidemque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>manet ex ſuaipſius natura,
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
adeò, vt hæc
<
expan
abbr
="
vnũ
">vnum</
expan
>
<
expan
abbr
="
idemq́
">idemque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſint, deorſum moueri ſe
<
lb
/>
cundùm
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
, moueri ad
<
expan
abbr
="
mediũ
">medium</
expan
>
& eſſe graue: ex altera parte ſurſum euehi ſecundùm naturam,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg2849
"/>
<
lb
/>
à medio, & eſſe leue. </
s
>
<
s
>Quanuis
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
motus determinetur potiſsimè termino ad
<
expan
abbr
="
quẽ
">quem</
expan
>
; cenſendum
<
expan
abbr
="
tñ
">tantum</
expan
>
<
lb
/>
eſt, hunc terminum, quae nobis vicinior eſſet,
<
expan
abbr
="
q̃
">quae</
expan
>
alter extremus, ab Ariſt. </
s
>
<
s
>fuiſſe vſurpatum. </
s
>
<
s
>Tametſi
<
lb
/>
verò & grauia ad medium & leuia à medio, hoc eſt, ad vltimum ſuapte natura feruntur; nón omnia
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
tamẽ
">tamen</
expan
>
grauia
<
expan
abbr
="
mediũ
">medium</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
neq.
">neque</
expan
>
omnia leuia id quod
<
expan
abbr
="
vlrimũ
">vltimum</
expan
>
eſt, aſſequuntur
<
gap
/>
. </
s
>
<
s
>terra ſanè adepta eſt
<
expan
abbr
="
mediũ
">medium</
expan
>
;
<
lb
/>
vt
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
ſi cum aliis corporibus conferatur, in illum magis inhiet & cętera ſemper de loco deturbet:
<
lb
/>
in partibus appetitus & facultas æqualis, ſed ex
<
expan
abbr
="
euẽto
">euento</
expan
>
inæqualis eius occupatio: veruntamen quæ
<
lb
/>
que pars, ſi ſubtraheretur inferior, renderet ad centrum, neque ab altera, aut velocitate aut per pen
<
lb
/>
diculosè vinci pateretur, & quanuis partibus terræ ſublatis; aër etiam & aqua fluerent ad me
<
lb
/>
dium; at quælibet pars terræ cęteris paribus in aqua deſcenderet. </
s
>
<
s
>Ita de igni
<
expan
abbr
="
partibuſq́
">partibuſque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ipſius,
<
expan
abbr
="
quã-tum
">quan
<
lb
/>
tum</
expan
>
eſt de aſcenſu, dicere oportet. </
s
>
<
s
>Ideò duplex inde grauium
<
expan
abbr
="
leuiumq́
">leuiumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>genus exortum eſt, eorum
<
lb
/>
quæ ſimpliciter & illorum quæ
<
expan
abbr
="
cõparatè
">comparatè</
expan
>
talia ſunt: ac, ſi cum grauibus conferantur, habentur pro
<
lb
/>
leuibus, ſi verò cum leuibus grauia reputantur: quanuis aqua aërem ſuperet grauitate. </
s
>
<
s
>Verùm quae
<
lb
/>
grauia & leuia nomine quidem eodem, ſed diſpari ſignificato nuncupantur; ad faciliorem intelli
<
lb
/>
gentiam ſic dicamus. </
s
>
<
s
>Id quod eſt tale ſimpliciter, nomine proprio notari quod ſignificet exuperan
<
lb
/>
tiam, & grauiſsimum, aut leuiſsimum dici. </
s
>
<
s
>cętera quæ media ſunt, exprimi voce quæ minuat vim
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg2850
"/>
<
lb
/>
ſignificati, cùm vocentur talia quodammodo, & cùm
<
expan
abbr
="
cõmuni
">communi</
expan
>
definitione potiantur, quòd ad me
<
lb
/>
dium, vel à medio mouentur: ad conſtituendam inter illa differentiam, ſigillatim quoque propria
<
lb
/>
definitione declarantur: grauiſsimum quidem, quod aptum eſt natura ſubſidere,
<
foreign
lang
="
grc
">ὑφιζάνειν</
foreign
>
Græci
<
lb
/>
dicunt, omnibus iis quæ deorſum feruntur: contrà leuiſsimum, quod euolat ſuprà omnia quæ
<
lb
/>
ſurſum moueri ſunt idonea. </
s
>
<
s
>Græci vocant
<
foreign
lang
="
grc
">ἠπ́ιπ̓ολάζειν</
foreign
>
: in qua definitione ſolùm comprehendi
<
lb
/>
tur habilitas: nam ſiue moueantur, ſiue maneant extra propria loca, ſic mouentur, quia moueri
<
lb
/>
poſſunt, & manent opera impedientis;
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
id ſi auferretur à medio, ſic
<
expan
abbr
="
quoq.
">quoque</
expan
>
mouerentur: quare
<
lb
/>
optimè ab Ariſt. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
pronunciatũ
">pronunciatum</
expan
>
eſt, graue & leue ſignificare facultates: quæ ſanè reapſe diſtinguan
<
lb
/>
tur, vnde occaſionem ſumpſerit Ariſt. </
s
>
<
s
>decernendi de numero corporum ſimplicium, quæ tamen in
<
lb
/>
vno quodam conueniant quod ſit ad vnum: neque enim ratio par̀ velocitatis motus, & loci repe
<
lb
/>
titur in iis quæ ſimpliciter talia ſunt, & in his quæ quodammodo. </
s
>
<
s
>quòd ſi de duobus meminit
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
<
lb
/>
infrequenter Ariſtoteles; hoc ideò factum eſt, quòd deductio in ſingula membra, tum nullius mo
<
lb
/>
menti fuerit habita. </
s
>
<
s
>Quanquam verò quiſpiam oppoſitum approbare conabitur. </
s
>
<
s
>Et quòd idem
<
lb
/>
iudicium faciendum ſit de repugnantia & ratione corporum & derepugnantia & ratione loco
<
lb
/>
rum; aquam verò ſimpliciter igni eſſe contrariam, terræ aërem: ergo & aquæ locum ſimplici
<
lb
/>
ter opponi loco ignis, & locum aëris loco terræ. </
s
>
<
s
>quare nec medius locus erit extremo contrarius. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>