Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of figures

< >
[Figure 101]
[Figure 102]
[Figure 103]
[Figure 104]
< >
page |< < (445) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div892" type="section" level="1" n="358">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s16717" xml:space="preserve">
              <pb o="445" file="481" n="482" rhead="Ioan. de Sacro Boſco."/>
            in Sole reperiri deberet quod falſum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s16718" xml:space="preserve">Mouetur enim ſemper eadẽ tardita-
              <lb/>
            te, dũ eſt in Auge, dũ uero in Augis oppoſito eſt, eadem celeritate.) </s>
            <s xml:id="echoid-s16719" xml:space="preserve">ita facilli-
              <lb/>
            mo negotio eã tuobimur, ſi in Epicyclo Lunã moueri ponamus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16720" xml:space="preserve">in E@centri
              <lb/>
            co, ut ex ſuperiori ſigura cõſtat. </s>
            <s xml:id="echoid-s16721" xml:space="preserve">Si. </s>
            <s xml:id="echoid-s16722" xml:space="preserve">n. </s>
            <s xml:id="echoid-s16723" xml:space="preserve">Eccentricus Lunæ ſecundũ ſignorũ ſuc-
              <lb/>
            ceſſ@on@ moueatur, (vt re uera mouetur) hoc eſt, ab ♈, in ♉, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16724" xml:space="preserve">à ♉, in ♊, &</s>
            <s xml:id="echoid-s16725" xml:space="preserve">c.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s16726" xml:space="preserve">nempe in dicta figura ex C, in B, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16727" xml:space="preserve">ex B, in E, &</s>
            <s xml:id="echoid-s16728" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s16729" xml:space="preserve">Epicyclus autem eiuſdem fe
              <lb/>
            ratur in ſuperiori quidẽ parte (ut in eius Theorica oſteneitur) contra ſucceſ
              <lb/>
            ſionem ſignorum, motu videlicet motui Eccentrici cõtrario, puta, ex G, in H,
              <lb/>
            ſumendo Epicyclũ ſuperiorem in ſigura, uel ex H, in G, ſumẽdo inferiorẽ, In
              <lb/>
            parte autem inferiori Epicycli ſecundum ſignorũ ſucceſſionẽ, quemadmodũ
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s16730" xml:space="preserve">Eccentricus, nempe in Epicyclo ſuperiori nominatæ figuræ ex H, in I, at in
              <lb/>
            inferiori ex I, in H; </s>
            <s xml:id="echoid-s16731" xml:space="preserve">perſpicue intelligitur, Lunam, dũ reuoluitur in ſuperiori
              <lb/>
            parte Epicyclir ferri tardius, cũ contramotũ Eccentrici vehatur: </s>
            <s xml:id="echoid-s16732" xml:space="preserve">in parte vero
              <lb/>
            inferiori incitatius, cum geminetur quodãmodo eius motus uerſus eandẽ pa@
              <lb/>
            tem. </s>
            <s xml:id="echoid-s16733" xml:space="preserve">Accedit etiã, quòd Luna in ſuo Eccentrico regulariter mouetur circa cẽ
              <lb/>
            trum terrę, (vt in eius Theorica cũ Ptolomęo demonſtrabimus) vnde ſine Epi
              <lb/>
            cyclo rationẽ huiuſce tarditatis, velocitatisq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s16734" xml:space="preserve">reddere non poſſumus. </s>
            <s xml:id="echoid-s16735" xml:space="preserve">Hæc va-
              <lb/>
            rietas in alijs etiam planetis, præter Solẽ, notata eſt ſuo modo. </s>
            <s xml:id="echoid-s16736" xml:space="preserve">Vnde & </s>
            <s xml:id="echoid-s16737" xml:space="preserve">ipſi in
              <lb/>
            Epicyclis reuoluentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s16738" xml:space="preserve">Cęterũ multo euidentius in ſuperioribus tribus pla-
              <lb/>
            netis, Marte, Ioue, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16739" xml:space="preserve">Saturno, nec nõ in Mercurio, ac Venere, Epicyclus inuẽ-
              <lb/>
            tus eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s16740" xml:space="preserve">Hi enim planetæ nunc progredi in Zodiaco à
              <unsure/>
            partibus occidentalibus
              <lb/>
            verſus orientales cernuntur, nunc uero retrocedere a partibus orientalibus
              <lb/>
            uerſus occidentales. </s>
            <s xml:id="echoid-s16741" xml:space="preserve">Dũ em̃ ſunt in ſuperiori parte Epicycli, voluuntur ſecun
              <lb/>
            dũ ſucceſſionẽ ſignorũ, quemadmodũ & </s>
            <s xml:id="echoid-s16742" xml:space="preserve">in Eccentrico: </s>
            <s xml:id="echoid-s16743" xml:space="preserve">Vnde incitatur eorũ
              <lb/>
            motus ab occaſu in ortũ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16744" xml:space="preserve">ſic progredi uidẽtur; </s>
            <s xml:id="echoid-s16745" xml:space="preserve">ita ut ſi v. </s>
            <s xml:id="echoid-s16746" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s16747" xml:space="preserve">aliquis illorũ eſt
              <lb/>
            in gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s16748" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s16749" xml:space="preserve">♌, mox futurus ſit in gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s16750" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s16751" xml:space="preserve">deinde in 3. </s>
            <s xml:id="echoid-s16752" xml:space="preserve">&</s>
            <s xml:id="echoid-s16753" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s16754" xml:space="preserve">Dum uero in parte Epicy-
              <lb/>
            cli inferiori uerſantur, cientur cõtra ſignorũ ſucceſſionẽ, hoc eſt, cõtra motũ
              <lb/>
            quẽ Epicyclus habet in Eccentrico: </s>
            <s xml:id="echoid-s16755" xml:space="preserve">atque ita retrogredi uidentur, ita ut, ſi v. </s>
            <s xml:id="echoid-s16756" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s16757" xml:space="preserve">
              <lb/>
            illorum quiſpiã in grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s16758" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s16759" xml:space="preserve">♌, uerſatur, mox futurus ſit in grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s16760" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s16761" xml:space="preserve">deinde in 2. </s>
            <s xml:id="echoid-s16762" xml:space="preserve">
              <lb/>
            &</s>
            <s xml:id="echoid-s16763" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s16764" xml:space="preserve">quę omnia clarius explicabũtur in Theoricis Cur uero retrogradatio hęc
              <lb/>
            in Luna non appareat, cum tamen in
              <gap/>
            Epicyclo in diuerſas cieatur partes,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s16765" xml:space="preserve">diſſimiles, in eius Eheorica oſtendemus. </s>
            <s xml:id="echoid-s16766" xml:space="preserve">Itaq; </s>
            <s xml:id="echoid-s16767" xml:space="preserve">cũ hæc apparentia nullo mo-
              <lb/>
            do ſine Epicyclo, facillime autem, illo poſito, defendi poſſit, ut ex dictis con-
              <lb/>
            ſtat, veriſimile erit, quemlibet planetam, Sole excepto, in Epicyclo moueri.</s>
            <s xml:id="echoid-s16768" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="right" xml:space="preserve">III
            <lb/>
          Apparentia
            <lb/>
          probans da-
            <lb/>
          ri Epicyclos@</note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s16769" xml:space="preserve">III. </s>
            <s xml:id="echoid-s16770" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Veteres</emph>
            ac dilihentes aſtrorum obſeruatores conſiderarunt
              <lb/>
            aliquando duas eclipſes Lunares, Sole & </s>
            <s xml:id="echoid-s16771" xml:space="preserve">Luna in eodem ſitu in utraque ma-
              <lb/>
            nentibus, puta Sole in capite Draconis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16772" xml:space="preserve">Luna in cauda, exiſtenteq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s16773" xml:space="preserve">Sole in
              <lb/>
            vtraque in eodem loco Eccentrici, ita ut in utraq; </s>
            <s xml:id="echoid-s16774" xml:space="preserve">eandem à terra diſtantiam
              <lb/>
            habuerit, atque adeo eandem utrobique umbram terra proiecerit; </s>
            <s xml:id="echoid-s16775" xml:space="preserve">inuene-
              <lb/>
            runtq; </s>
            <s xml:id="echoid-s16776" xml:space="preserve">alteram eclipſiũ longiori tempore duraſſe, quàm alteram. </s>
            <s xml:id="echoid-s16777" xml:space="preserve">Cuius qui-
              <lb/>
            dem inæqualitatis cauſa Eccentrico ſoli tribui non poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s16778" xml:space="preserve">Maior enim, uel
              <lb/>
            minor duratio eclipſis accidit ob ingreſſum Lunæ in maiorem, uel minorem
              <lb/>
            umbram terræ: </s>
            <s xml:id="echoid-s16779" xml:space="preserve">At tunc in vtraque eclipſi eadem ſemper fuit umbra terræ, cũ
              <lb/>
            Sol ponatu@ æqualiter a terra in utraque remotus. </s>
            <s xml:id="echoid-s16780" xml:space="preserve">Oportet igitur Lunam
              <lb/>
            ipſam in altera eclipſium minus remotam fuiſſe à terra, in alt@@@ uero ma-
              <lb/>
            gis. </s>
            <s xml:id="echoid-s16781" xml:space="preserve">Nam cum terræ umbra porrigatur in conum, quod terra minor ſit,
              <lb/>
            quàm Sol, fit, ut quo propinquior terræ fuerit vmbra, eo latior ſit, quo ne-
              <lb/>
            ro remotior à terra, eo anguſtior, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16782" xml:space="preserve">minus lata. </s>
            <s xml:id="echoid-s16783" xml:space="preserve">Ex quo fit, Lunam, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>