482718CHRISTIANI HUGENII
Atqui, ex Dioptrices legibus inſtituro calculo, fiebat jam
Solis diameter {1/152} ejus par@iculæ centeſimæ octogeſimæ ſecun-
dæ, quam, per foramen exiguum, prius conſpexeram. Du-
ctis autem in ſe {1/152} & {1/182}, fit {1/27664}. Ergo eou@que contracto
Sole, vel eouſque remoto, (erit enim effectus idem) ut dia-
meter ejus ſit {1/27664} ejus, quem in cœlo intuemur, ſupereſt
illi lux quæ Sirii luci non cedat. Solis vero eouſque remo-
ti diſtantia erit neceſſario, ad eam quam nunc habet, ut
27664 ad 1: & diameter paulum excedet 4 ſcr. tertia. Ita-
que cum æqualis ei Sirius ponatur, ſequitur Sirii quoque
diametrum totidem eſſe ejuſmodi ſcrupulorum; diſtantiam-
que itidem, ad eam qua à Sole abſumus, ut 27664 ad 1.
Quod quàm incredibile ſit intervallum, apparebit eadem ra-
tione, quam in æſtimanda Solis diſtantia adhibuimus. Nam
ſi 25. annis opus habebat tormenti bellici globus, continua
velocitate, quanta exploditur, incedens, ut à Terra ad So-
lem perveniret; jam numerus 27664 vicies quinquies du-
cendus eſt, atque ita fiunt 691600, adeo ut penè ſeptingen-
ta annorum millia inſumpturus ſit globus, in tanta celeritate
ſua, priuſquam ad proximas ſtellarum inerrantium perve-
niat. Atque ad has ſtellas ſerena nocte oculos circumferen-
tes, quantum horum judicio comprehendere poſſumus, vix
aliquot milliaribus ſupra verticem eas exſtare putamus. Quæ-
ſivi vero de proximis tantum. Cæteræ enim cum, ut jam
diximus, iis ſpatiis in ulteriora cœli recedant, ut non mino-
ra ſint deinceps à propioribus ad ſequentes, quàm à Sole
ad iſtas, quanta immenſitas ſupereſt! Si enim plures quàm
mille, nudo viſu notantur; teleſcopiis verò decuplo aut vi-
gecuplo amplius; quomodo ſciri poteſt aut definiri, quanta
ſit multitudo ulteriorum, quas neque hoc auxilio attingere
licet: aut quis numerus nimis magnus dicendus eſt, ſi ad Dei
potentiam ſpectemus? Etenim, ſæpe hæc cogitanti mihi,
in mentem venit, tanrùm in primis numerorum exordiis cal-
culos omnes noſtros verſari. Eſſe enim in ſerie eorum in-
finita, qui non tantùm viginti aut triginta, aut centum,
aut mille notis ſcribantur in progreſſione noſtra denaria;
Solis diameter {1/152} ejus par@iculæ centeſimæ octogeſimæ ſecun-
dæ, quam, per foramen exiguum, prius conſpexeram. Du-
ctis autem in ſe {1/152} & {1/182}, fit {1/27664}. Ergo eou@que contracto
Sole, vel eouſque remoto, (erit enim effectus idem) ut dia-
meter ejus ſit {1/27664} ejus, quem in cœlo intuemur, ſupereſt
illi lux quæ Sirii luci non cedat. Solis vero eouſque remo-
ti diſtantia erit neceſſario, ad eam quam nunc habet, ut
27664 ad 1: & diameter paulum excedet 4 ſcr. tertia. Ita-
que cum æqualis ei Sirius ponatur, ſequitur Sirii quoque
diametrum totidem eſſe ejuſmodi ſcrupulorum; diſtantiam-
que itidem, ad eam qua à Sole abſumus, ut 27664 ad 1.
Quod quàm incredibile ſit intervallum, apparebit eadem ra-
tione, quam in æſtimanda Solis diſtantia adhibuimus. Nam
ſi 25. annis opus habebat tormenti bellici globus, continua
velocitate, quanta exploditur, incedens, ut à Terra ad So-
lem perveniret; jam numerus 27664 vicies quinquies du-
cendus eſt, atque ita fiunt 691600, adeo ut penè ſeptingen-
ta annorum millia inſumpturus ſit globus, in tanta celeritate
ſua, priuſquam ad proximas ſtellarum inerrantium perve-
niat. Atque ad has ſtellas ſerena nocte oculos circumferen-
tes, quantum horum judicio comprehendere poſſumus, vix
aliquot milliaribus ſupra verticem eas exſtare putamus. Quæ-
ſivi vero de proximis tantum. Cæteræ enim cum, ut jam
diximus, iis ſpatiis in ulteriora cœli recedant, ut non mino-
ra ſint deinceps à propioribus ad ſequentes, quàm à Sole
ad iſtas, quanta immenſitas ſupereſt! Si enim plures quàm
mille, nudo viſu notantur; teleſcopiis verò decuplo aut vi-
gecuplo amplius; quomodo ſciri poteſt aut definiri, quanta
ſit multitudo ulteriorum, quas neque hoc auxilio attingere
licet: aut quis numerus nimis magnus dicendus eſt, ſi ad Dei
potentiam ſpectemus? Etenim, ſæpe hæc cogitanti mihi,
in mentem venit, tanrùm in primis numerorum exordiis cal-
culos omnes noſtros verſari. Eſſe enim in ſerie eorum in-
finita, qui non tantùm viginti aut triginta, aut centum,
aut mille notis ſcribantur in progreſſione noſtra denaria;
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib